Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ
Είπαν για τον Μπαχ
[επεξεργασία]- «Όχι Ρυάκι, αλλά Ωκεανός έπρεπε να σημαίνει το όνομά του!»
-Λούντβιχ βαν Μπετόβεν ( κάνοντας λογοπαίγνιο για τη λέξη bach που, στα γερμανικά σημαίνει ρυάκι)
- «Η Μουσική χρωστάει στον Μπαχ όσα η Θρησκεία στο Δημιουργό της!»
- «Ο Μπαχ είναι ένας αστρονόμος που με τη βοήθεια των (ενν. μαθηματικών) πράξεων, βρίσκει τα μεγαλοπρεπέστερα άστρα!»
- «Μελετάτε Μπαχ. Εκεί θα βρείτε τα πάντα!»
- «Ο Μπαχ είναι ο Κολοσσός της Ρόδου, κάτω από τον οποίο όλοι οι μουσικοί πέρασαν και οι επόμενοι θα συνεχίσουν να περνάνε. Ο Μότσαρτ είναι όμορφος, ο Ροσσίνι μεγαλόπρεπος, όμως ο Μπαχ είναι περιεκτικός: έχει πει όλα όσα έπρεπε να ειπωθούν. Εάν χανόταν όλη η Μουσική που έχει γραφεί έως σήμερα, έπρεπε να ξαναγραφεί με βάση τον Μπαχ!»
- «Ο Θεός είναι Θεός και ο Μπαχ είναι Μπαχ!»
- «Η πιο υπέροχη χριστιανική μουσική που έχει γραφεί παγκοσμίως...εάν η ζωή μού έπαιρνε την πίστη και την ελπίδα, αυτό το απλό χορωδιακό θα μού τις έφερνε πάλι πίσω...!»
- «Δεν είχα την παραμικρή ιδέα ότι η ιστορική εξέλιξη της Μουσικής και η σημερινή μοντέρνα οφείλουν τα πάντα στον Μπαχ!»
- «Το μεγαλύτερο θαύμα στη Μουσική!»
- «Ω, ευτυχισμένα τέκνα του Βορρά, που μεγαλώσατε στους κόλπους του Μπαχ, πόσο σας ζηλεύω!»
- «Το απόσταγμα -η εσάνς- όλης της Μουσικής!»
- «Ο Μπαχ είναι ένας καλόκαρδος θεός, στον οποίο όλοι οι μουσικοί οφείλουν να προσεύχονται για να ξεφύγουν από τη μετριότητα!»
- «Στον Μπαχ, τα ζωτικά κύτταρα της Μουσικής είναι ενωμένα όπως το Σύμπαν στον Θεό!»
- «Σε συναγωνισμό με τον Μπαχ, κάθε συνθέτης -ακόμα και ο πλέον χαρισματικός-, έρχεται δεύτερος ήδη από την εκκίνηση!»
- «Εάν έμπαινε ποτέ το ερώτημα για ένα συνθέτη που έγραφε μουσική χωρίς ανθρώπινα ελαττώματα, η απάντηση θα ήταν ομόφωνη: ο Μπαχ!»
- «Ο Μπαχ είναι τερματικό σημείο. Τα πάντα, απλά, οδηγούν προς αυτόν!»
- «Ο Μπαχ είναι η αρχή και το τέλος όλης της Μουσικής!»
- «...τα έργα του είναι εξαιρετικά πολύτιμα...υπάρχουν τόσες συνθέσεις του άγνωστες στο πλατύ κοινό, γεμάτες ευφυία, εφευρετικότητα και μυστήριο!...»
- «...οι τεχνικές στη Μουσική προσφορά είναι μερικές φορές εξαιρετικά περίπλοκες!...»
- «Συγκρινόμενος με τον Μπαχ είμαι, κατ'ουσίαν, άνεργος!»
- «Ο Μπαχ είναι swing!»
-Αλέξανδρος Μυράτ, διευθυντής ορχήστρας (από εκπομπή της Κρατικής Τηλεόρασης για τα 250 χρόνια από το θάνατο του Μπαχ)
- «...τι είναι αυτό, λοιπόν, που τον κανει εξαρχής, απέναντι σε 1000 διαφορετικά μουσικά υλικά, σοφό με 1000 διαφορετικούς τρόπους? Επειδή μέχρι σήμερα, κανείς άνθρωπος δεν μου απάντησε, περιμένω ίσως, τα βαθιά μου γηρατειά, την επιστήμη και το DNA, τους οποίους επικαλούμαι ικετευτικά, να δώσουν μια κάποια χείρα βοηθείας σ’αυτό το υπέροχο μυστήριο, που ακούει στο όνομα Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ!»
-Μάρκος Μωυσίδης, σύγχρονος Έλληνας συνθέτης (από την εκπομπή «Ο συνθέτης της εβδομάδας», του Τρίτου προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας)
Τρία περιστατικά από τα νεανικά του χρόνια
[επεξεργασία]- Από τα χρόνια στο Όρντρουφ:
«Η αγάπη τού μικρού μας Γιόχαν Σεμπάστιαν για τη μουσική ήταν ασυνήθιστα μεγάλη, και μάλιστα από εκείνη τη νεαρή ηλικία. Σε μικρό χρονικό διάστημα, κατείχε όλα τα κομμάτια που, ο αδελφός του, τού έδωσε με τη θέλησή του για να τα μάθει. Όμως υπήρχε ακόμη, ένα βιβλίο γεμάτο από κομμάτια για το κλαβιέ, των πιο φημισμένων δασκάλων τής εποχής, του Φρόμπεργκερ, του Κέρλ, αλλά και του Πάχελμπελ, που κατείχε ο αδελφός του, και το οποίο, -ποιος ξέρει γιατί- αρνείτο να τού το δώσει, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις του. Ο πόθος του να προοδεύει συνεχώς όλο και περισσότερο, τον έκανε να εφεύρει το εξής αθώο τέχνασμα: Το βιβλίο βρισκόταν μέσα σ’ένα ντουλάπι, που είχε μόνο μιά πόρτα με καγκελάκια. Με τα μικρά του χέρια μπορούσε να πιάνει το βιβλίο, μέσα από τα κάγκελα, να το φέρνει σε όρθια θέση πιάνοντάς το από τό χαρτινο εξώφυλλο του και, τις νύχτες, όταν όλοι βρίσκονταν στα κρεβάτια τους, να το τραβάει έξω. Επειδή δεν είχε δική του λάμπα, το αντέγραφε με το φως τού φεγγαριού και το έβαζε πίσω στη θέση του. Μετά από αντιγραφή έξι μηνών, είχε [αντεγραμμένο] αυτό το μουσικό λάφυρο στα χέρια του. Στα κρυφά και με διακαή πόθο, προσπάθησε να κάνει χρήση αυτών τών μουσικών κομματιών, μέχρι που, προς ανείπωτη λύπη του, το ανακάλυψε ο αδελφός του, και τού πήρε, χωρίς δικαιολογία, όλα τα αντίγραφα που με τόσο πολύ κόπο είχε φτιάξει. Μπορούμε να παρομοιάσουμε, τη θλίψη τού μικρού μας γι’αυτή την τεράστια απώλεια, αν φανταστούμε, κατά κάποιο τρόπο, ένα πλούσιο τσιγκούνη, που το πλοίο του, στο δρόμο για το Περού και, φορτωμένο με εκατό χιλιάδες τάληρα, χάνεται στα κύματα. Ο Γιόχαν Σεμπάστιαν πήρε το βιβλίο μόνο μετά το θάνατο τού αδελφού του..»
(από τη ΝΕΚΡΟΛΟΓΙΑ)
- Από τα χρόνια στο Λύνενμπουργκ:
«Επειδή έκανε τη διαδρομή για το Αμβούργο περισσότερες από μία φορά, για να ακούσει αυτόν τον μεγάλο δάσκαλο (Ράινκεν), συνέβη κάποτε να χρειαστεί να παραμείνει εκεί, περισσότερο απ’ότι τού επέτρεπε η αποζημίωσή του (ενν. τα οδοιπορικά που έπαιρνε), οπότε κατά την επιστροφή στο Λύνενμπουργκ, δεν είχε παρά μερικά σελίνια στην τσέπη. Δεν ήταν παρά μόνο στα μισά τού δρόμου, όταν πείνασε πολύ και σταμάτησε σ’ένα πανδοχείο, όπου οι απολαυστικές μυρωδιές τής κουζίνας, τού έκαναν το μαρτύριο στο οποίο βρισκόταν, δέκα φορές μεγαλύτερο! Εκεί που συλλογιζόταν απελπισμένος, άκουσε ν’ανοίγει τρίζοντας ένα παράθυρο, και είδε κάποιον να πετάει μερικά ψαροκέφαλα ρέγγας στα σκουπίδια. Ως γνήσιος Θουριγγιανός, κι ενώ τού έτρεχαν τα σάλια σ’αυτό το θέαμα (sic), δεν δίστασε ούτε μιά στιγμή να τρέξει και να τα πάρει! Και, κοίτα θαύμα!!! Μόλις είχε αρχίσει να τα κομματιάζει, βρήκε μέσα στο καθένα από αυτά ένα Δανέζικο δουκάτο! Ένα εύρημα που, όχι μόνο τού επέτρεπε να παραγγείλει μιά μερίδα ψητό κρέας, αλλά τού έδινε και τη δυνατότητα, στην αμέσως επόμενη ευκαιρία, να ξανακάνει, με μεγαλύτερη άνεση, ένα καινούργιο ταξίδι στον Ράινκεν στο Αμβούργο...»
(Η ιστορία αυτή καταγράφηκε το 1786, από τον Friedrich Wilhelm Marpurg, ο οποίος ήταν γνωστός τού Bach και των δύο μεγαλύτερων γιων του)
- Από τα χρόνια στο Άρνσταντ:
«…όρμησε ξωπίσω του κραδαίνοντας ένα κομμάτι ξύλο και φωνάζοντας να «λογαριαστούνε» επειδή τού απηύθυνε προσβλητικές εκφράσεις. Αυτός (Μπαχ) τού απάντησε ότι δεν τον είχε προσβάλλει, και ότι δεν μπορούσε κανείς να το ισχυριστεί αυτό χωρίς αποδείξεις, άλλωστε βάδιζαν στο δρόμο τους ήσυχοι. Ο Γκέγιερσμπαχ τού ανταπάντησε ότι, μπορεί ίσως να μην κακολόγησε τον ίδιο, το είχε κάνει όμως σίγουρα μιλώντας για το φαγκότο του, και κάποιος που προσβάλλει τα υπάρχοντά του, προσβάλλει και αυτόν τον ίδιο. Λέγοντας αυτά, όρμησε για μιάν ακόμη φορά σαν τρελό σκυλί, και τον άρπαξε. Επειδή ο Μπαχ δεν ήταν προετοιμασμένος γι’αυτή την εξέλιξη, σκέφτηκε ακόμη και να τραβήξει το σπαθί του. Ο Γκέγιερσμπαχ όμως, τον έπιασε σφιχτά και άρχισαν να στριφογυρίζουν μαζί, έτσι αγκαλιασμένοι, έως ότου οι υπόλοιποι φοιτητές που ήσαν κοντά […], τούς χώρισαν, και έτσι (ο Μπαχ) μπόρεσε να συνεχίσει το δρόμο για το σπίτι του […]. Επειδή λοιπόν, δεν τού άρμοζε μιά τέτοια συμπεριφορά και επειδή δεν αισθανόταν πλέον ασφαλής στο δρόμο, απαίτησε με ευγενικό τρόπο, να τιμωρηθεί πάραυτα αυτός ο Γκέγιερσμπαχ και ο ίδιος να λάβει την πρέπουσα ικανοποίηση, ενώ και οι άλλοι θα έπρεπε να τού συμπεριφέρονται με σεβασμό, έτσι ώστε στο μέλλον να μη συμβεί παρόμοια προσβολή ή επίθεση»....»
(Το «διαβόητο» επεισόδιο με τον σπουδαστή, τον οποίο ο Μπαχ είχε προσβάλει για τις εκτελεστικές του ικανότητες)[1]
Παραπομπές
[επεξεργασία]- ↑ JSB, 104