Κονσταντίν Στανισλάφσκι

Ο Κονσταντίν Στανισλάφσκι (Μόσχα, 17 Ιανουαρίου 1863 – Μόσχα, 7 Αυγούστου 1938) ήταν σκηνοθέτης και πρωτοπόρος της υποκριτικής του ρωσικού θεάτρου, υπεύθυνος μιας μεγάλης καινοτομίας στην υποκριτική που χρησιμοποιείται από τον 20ό αιώνα σε ολόκληρο τον κόσμο.

Βικιφθέγματα

• Ακόμα κι η απλή γνωριμία με τους μεγάλους ανθρώπους και μόνο η παρουσία τους κοντά σου, τα αόρατα πνευματικά ρεύματα ανάμεσά τους, οι ασύνειδες συχνά αντιδράσεις τους σε όσα γίνονται γύρω τους, τα επιφωνήματά τους, τα λόγια τους, η εύγλωττη σιωπή τους αφήνουν τα ίχνη τους στην ψυχή σου. Όταν αργότερα κανείς, προχωρημένος πια λίγο πολύ σαν καλλιτέχνης, αντιμετωπίζει παρόμοια περιστατικά στη ζωή του, θυμάται τα λόγια του ενός ή του άλλου από τους μεγάλους εκείνους ανθρώπους, τη γνώμη του, κάποιο επιφώνημα ή τη σιωπή του και τότε τα εξηγεί και βλέπει ξαφνικά το πραγματικό τους νόημα.

• Για τα ανθρώπινα πάθη κι ελαττώματα έγραψε κι ο Μολιέρος. Έγραψε όσα είδε και ήξερε. Μα σα μεγαλοφυΐα, ήξερε το καθετί. Ο Ταρτούφος του δεν είναι κάποιος κύριος Ταρτούφος, μα όλοι οι Ταρτούφοι του κόσμου μαζί. Εκείνος περιγράφει τη ζωή, την πραγματικότητα, ένα άτομο. Και το αποτέλεσμα είναι ανθρώπινα ελαττώματα και πάθη. Από την άποψη αυτή βρίσκεται πολύ κοντά στον Πούσκιν και τους άλλους μεγάλους συγγραφείς, που άλλωστε μ' αυτήν την έννοια συγγενεύουν όλοι μεταξύ τους. Κι είναι μεγάλοι ίσα ίσα γιατί είναι πνεύματα πολύ πλατιά.

• Μονάχα όταν κλείνεται στο σπίτι του, στον πιο στενό κύκλο του, μπορεί ο ηθοποιός να το ρίχνει έξω. Γιατί ο ρόλος του δεν τελειώνει, όταν πέφτει η αυλαία. Έχει την υποχρέωση να μένει στην καθημερινή του ζωή σημαιοφόρος του ωραίου. Αλλιώς δε θα πετύχει τίποτ' άλλο απ' το να καταστρέψει εκείνο, που προσπαθεί να δημιουργήσει. Αυτό να το θυμόσαστε απ' την πρώτη κιόλας στιγμή, που θ' αρχίσει η περίοδος της υπηρεσίας σας στην τέχνη και να προετοιμαστείτε γι' αυτή την αποστολή. Ν' αναπτύξετε μέσα σας την απαραίτητη αυτοκυριαρχία, το ήθος και την πειθαρχία του δημόσιου λειτουργού, του προορισμένου να διαδώσει στον κόσμο ένα μήνυμα ωραίο, ευγενικό, που εξυψώνει.

• Καλύτερα στους καλλιτεχνικούς κύκλους, ανάμεσα σε πνευματικούς ανθρώπους, παρά στα ολότελα ξένα για μένα φτωχοκομεία και σχολεία.

• Από όσα σας διηγήθηκα, ξέρετε πώς ανατραφήκαμε εμείς. Συγκρίνετε τη ζωή μας με τη ζωή της σημερινής γενιάς των νέων, που μεγάλωσαν ανάμεσα στους επαναστατικούς κινδύνους και βάσανα. Εμείς ζήσαμε τα νιάτα μας σε μια ειρηνική Ρωσία. Σ' εκείνη υπήρχε αφθονία για τους λίγους. Η σημερινή γενιά μεγάλωσε μέσα στον πόλεμο, στην πείνα, στην παγκόσμια αναστάτωση, σε μια εποχή μεταβατική, μέσα σε αμοιβαία παρεξήγηση και σε μίσος. Εμείς γνωρίσαμε μεγάλες χαρές και πολύ λίγες μοιραστήκαμε με τον πλησίον, πληρώνουμε λοιπόν για τον εγωισμό μας.

• Οι μεγάλοι άνθρωποι μπορούν να βάλουν κάθε λογής ανώτερους σκοπούς στη ζωή τους.