Οδυσσέας Ελύτης
(Ανακατεύθυνση από Ελύτης)
Ο Οδυσσέας Ελύτης (2 Νοεμβρίου 1911 - 18 Μαρτίου 1996), φιλολογικό ψευδώνυμο του Οδυσσέα Αλεπουδέλη του Παναγιώτη, ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές.
Αποφθέγματα
[επεξεργασία]- Μέσα στη θλίψη της απέραντης μετριότητας, που μας πνίγει από παντού, παρηγοριέμαι ότι κάπου, σε κάποιο καμαράκι, κάποιοι πεισματάρηδες αγωνίζονται να εξουδετερώσουν τη φθορά.
- Εν λευκώ (1992), «Μικρά έψιλον»
- Να γιατί γράφω. Γιατί η ποίηση αρχίζει από κει που την τελευταία λέξη δεν την έχει ο θάνατος.
- Ανοιχτά χαρτιά (1974), «Πρώτα-πρώτα»
Προσανατολισμοί (1940)
[επεξεργασία]- Είναι η τρελή ροδιά που μάχεται τη συννεφιά του κόσμου;
- Γύμνωσε την επιθυμία σου ως το κόκαλο.
- Ορατή και ωραία στο πλάι σου είμαι ακέραιος!
- Σε πήρα σύντροφο στην αστραπή,στο δέος,στο ένστιχτο.
- Στη ματιά σου ή στο ύψος του ήλιου της όλος μου ο βίος γίνεται μια λέξη.
- Λόγια όχι σαν τ' άλλα μα κι αυτά μ' ένα μοναδικό τους προορισμόν: Εσένα!
- Με την πρώτη σταγόνα της βροχής σκοτώθηκε το καλοκαίρι.
- Κανένα κύμα δεν κρατάει στο στήθος του κακία.
- Μπορεί να πιστέψει κανείς ως και τον εαυτό του.Να νιώσει την παρουσία της ηδονής ως μες στις κόρες των ματιών του.
- Η επιθυμία έχει μια πολύ ψηλή κορμοστασιά και στις παλάμες της καίει η απουσία.
Ήλιος ο Πρώτος (1943)
[επεξεργασία]- Ότι αγαπώ γεννιέται αδιάκοπα. Ότι αγαπώ βρίσκεται στην αρχή του πάντα.
- Το τελευταίο ταξίδι μοιάζει με το πρώτο πρώτο.
- Που λέτε:ο μόνος δρόμος είναι η ανατολή!
- Ότι κοιτάω με τη ματιά με θρέφει. Ότι κρατάω με την αφή με θρέφει.
Το Άξιον Εστί (1959)
[επεξεργασία]- Αυτός ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας!
- Τούτο μόνο να ξέρεις: «Ό,τι σώσεις μες στην αστραπή καθαρό στον αιώνα θα διαρκέσει».
- Εκοιμήθηκα πάνω στην έγνοια της αυριανής ημέρας όπως ο στρατιώτης επάνω στο τουφέκι του.Και τα ελέη της νύχτας ερεύνησα όπως ο ασκητής το Θεό του.
- Αλλά κάτεχε ότι μονάχα κείνος που παλεύει το σκοτάδι μέσα του θά' χει μεθαύριο μερτικό δικό του στον ήλιο.
- Αυτοί πού 'ναι ταγμένοι για τη ρέγγα και το χαλβά, σ' αυτά πάντοτε θα ξαναγυρίζουν.
- Ήρθαν ντυμένοι "φίλοι" αμέτρητες φορές οι εχθροί μου το παμπάλαιο χώμα πατώντας.
- Όπου και να σας βρίσκει το κακό,αδελφοί όπου και να θολώνει ο νους σας μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό και μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.
Το φωτόδεντρο και η Δέκατη Τέταρτη Ομορφιά (1971)
[επεξεργασία]- Ώσπου τέλος ένιωσα κι ας πα'να μ' έλεγαν τρελό πώς από 'να τίποτα γίνεται ο Παράδεισος.
- Πού να δώσω να το καταλάβουν οι πλειοψηφίες πως η δύναμη μόνο σκοτώνει και πως το σπουδαιότερο: Η άνοιξη και αυτή προϊόν του ανθρώπου είναι.
- Το ελάχιστο θέλησα και με τιμώρησαν με το πολύ.
- Κι έχε στο νου σου έχε στο νου σου πάντοτε μ' ακούς; το άχ που βγάνει ο σκοτωμός το άχ που βγάν' η αγάπη.
Τα Ετεροθαλή (1974)
[επεξεργασία]- Νικά η περήφανη καρδιά τα μαύρα σκότη.
- Είναι σπουδαίο πράγμα ο άνθρωπος και μόνο να το σκέφτεσαι.
- Παρά λίγη καρδιά θά'ταν ο κόσμος άλλος.
- Και δεν ζω και δεν έχω πεθάνει.
- Μόνος αλλ'όχι μόνος, όπως πάντα.
- Βαρύς ο κόσμος να τον ζήσεις όμως για λίγη περηφάνεια το άξιζε.
- Πολύ δεν θέλει ο κόσμος.Ενα κάτι.Ελάχιστο.Σαν τη στραβοτιμονιά πριν από το δυστύχημα. Όμως ακριβώς προς την αντίθετη κατεύθυνση.
- Αρκετά λατρέψαμε τον κίνδυνο κι είναι καιρός να μας το ανταποδώσει.
- Κι αυτός που δίνει,παίρνει.
- Χρυσωμένες έχουν τις παγίδες τους οι άνθρωποι κι είναι ανάγκη να μείνω απ' τους απέξω.
Μαρία Νεφέλη (1978)
[επεξεργασία]- Η Λύπη ομορφαίνει επειδή της μοιάζουμε.
- Στο χωριό της γλώσσας μου τη Λύπη τηνε λένε Λάμπουσα.
- Θέ μου τί μπλε ξοδεύεις για να μη σε βλέπουμε!
- Δυστυχώς και η γη με δικά μας έξοδα γυρίζει.
- Τρώγε την πρόοδο και με τα φλούδια και με τα κουκούτσια της.
- Δίνε δωρεάν το χρόνο αν θες να σου μείνει λίγη αξιοπρέπεια.
- Θα πρέπει να δημιουργούμε αντισώματα και για την Ευθύνη.
- Μια νομοθεσία εντελώς άχρηστη για τις Εξουσίες θά'τανε αληθινή σωτηρία.
- Στην κακή μοιρασιά πάντοτε ο Θεός ζημιώνεται.
- Οταν η συμφορά συμφέρει λογάριαζέ την για πόρνη.
- Κάνε άλμα πιο γρήγορο από την φθορά.
- Θάλασσα λανθασμένη δε γίνεται.
- Όταν ακούς "τάξη" ανθρωπινό κρέας μυρίζει.
- Αν είναι να πεθάνεις πέθανε αλλά κοίτα να γίνεις ο πρώτος πετεινός μέσα στον Άδη.
- Τί κρίμας που δε βρέθηκε το Linguaphone της ηδονής ακόμη!
- Είναι αγένεια να κάνεις του Χάρου χειροφιλήματα.
Τρία ποιήματα με σημαία ευκαιρίας (1982)
[επεξεργασία]- Ένα στήθος νέας γυναίκας είναι ήδη άρθρο μελλοντικού Συντάγματος.
- Θα υπάρξουν πάντοτε δύο η τρεις γενναίοι να βλέπουνε τον κόσμο χωρίς σκοπιμότητα.
- Α, μονάχα νά'ξερα μιαν ελευθερία πραγματική που να μπορώ να την υμνώ χωρίς να φαίνομαι αφελής ή φαρισαίος.
- Το αμύγδαλο του κόσμου είναι βαθιά κρυμμένο και παραμένει αδάγκωτο.
- Το παν είναι η ρότα σου κόντρα στην κοινωνία ετούτη.
- Όλα να τά'χεις πάντα κάτι λείπει.
- Βρέθηκε πάντα να ζητάμε ίσα ίσα εκείνο που δε γίνεται.
- Υπάρχει ένας προδότης μέσα σου που η ώρα του θά'ρθει να τιμωρηθεί.
- Και ιδού το τελικό συμπέρασμα: νά'σαι ο αριστοκράτης αλλ' από την ανάποδη.
Εκ του Πλησίον (1998)
[επεξεργασία]- Φτάσε να συλλαμβάνεις αισθήσεις όσες και τα μουστάκια της γάτας σου.
- Όπως ο στάχυς μεταβάλλει τη σοφία του σε άρτο,έτσι κι ο ποιητής την αφροσύνη του σε πικρόν υδράργυρον, αλλ'αγάπης.
- Κοιμήσου καραμέλα μου για να σε πιπιλίσω.
- Θαυμάσια που τρέχει ο ουρανός ,αν κρίνεις απ'τα σύννεφα.
- Από παιδιά και μόνον φτιάχνεις Ιεροσόλυμα.
- Κάποτε πρέπει και να παίρνει ανάσα ο άνεμος.
- Κατά τ' άλλα, πραγματικά τρώω περγαμόντο για να ξημερώσει και γράφω ποιήματα ώστε να ερωτεύομαι σωστά.
- Να χαράζεσαι στη ζωή τόσο προσεκτικά,που να μη ματώνει ποτέ η ευλάβεια.
- Γρατζουνάει το πρώτο σου φιλί ,όπως το πρώτο σου ποίημα.
- Τι εύκρατη γίνεται η σκέψη όταν τα μπλε σου βγαίνουν περίπατο!
- Φανού πρίγκηπας πριν την ώρα σου. Αλλιώς θά'ναι αργά ως και για τον διωγμό σου.
- Καθ'οδόν βρίσκεις τον Οδυσσέα σου, και πάλι ζήτημα είναι.Θέλει να κοιμάσαι μ΄ανοιχτά πανιά και μ' ανεβασμένη την άγκυρά σου. "Εκ του Πλησίον"
- Πιο κοντός απ'τη λύπη του ο άνθρωπος.
- Χρειάζονται αλήθειες, ακόμη και για να πεις ψέματα.
- Οι ιδέες είναι σαν τα φαντάσματα,περνάς ανάμεσά τους κι αυτά εξακολουθούν να υπάρχουν.Τις κλοτσάς,κι εκείνες δεν σαλεύουν!Εάν δεν τους λείψεις εσύ, δεν πρόκειται να λείψουν ποτέ.
- Η ελευθερία έχει δύο κοφτερές όψεις, όπως τα παλιά ξυραφάκια.
- Επειδή απ' τα είκοσι στα τριάντα σου ο δρόμος είναι πολύ πιο μακρύς απ'ότι απ'τα τριάντα σου στα ενενήντα σου.
- Στο θέμα της αντιπαροχής δεν ευτύχησε η ανθρωπότητα.
- Εχει κι ο νους Λιτόχωρο. Με διαβαστές πλαγιές κι εύφορα μπλε θαλάσσης.
- Κάποτε νιώθω νά'μαι ανάμεσα σ'αυτούς που δε γνώρισα ποτέ.
- Με λίγα σπουργίτια , μία βρύση και κανέναν άνθρωπο, μ'αυτά μόνον, γίνεται να φτιάξεις το μοναστήρι πασών των θεοτήτων.
- Για να φτάσεις στον οργασμό δεν σου χρειάζεται Shakespeare.
- Στα ερείπια συχνάζουν οι μέλισσες και οι πρώην ιδέες.
- Όπως και να το κάνεις , ένα κομμάτι "πάντοτε" στον άνθρωπο θα υπάρχει.
- Τράβα μόνος σου ο ίδιος κι όσο πιο δυνατά μπορείς το σχοινί που ανεβάζει το καλαθάκι σου στα πιο εμπιστευτικά σου Μετέωρα.
- Κι ένα τέταρτο μητέρας αρκεί για δέκα ζωές, και πάλι κάτι θα περισσέψει που να το ανακράξεις σε στιγμή μεγάλου κινδύνου.
- Ο καλύτερος αγωγός θερμότητας είναι η λύπη. Γι'αυτό βλέπεις να καίνε κάθε μέρα οι καμινάδες, χωρίς να φαίνεται πουθενά καμιά φωτιά.
- Οι κακοί ποιητές τρέφονται από τα γεγονότα,οι μέτριοι από τα αισθήματα, και οι καλοί από τη μετατροπή του τίποτε σε κάτι.
- Και διαμάντι στα δύο φτάνει να κόψει ένα μαχαίρι, αρκεί νά'ναι από συμφέρον.
- Κι ένα άστρο που σου κρύβεται, μην τύχει κι είσαι ο ιδιοκτήτης του.
- Το κατά λάθος λάθος μπορεί να σε οδηγήσει και σε άλλα επόμενα,δεν σε επαναφέρει όμως στο σωστό ποτέ.
- Κοίτα να κόβεις κάθε τόσο τα νύχια της Ιστορίας ,επειδή έτσι και μεγαλώσουν θα πνίξουν κι εσένα και την αλήθεια.
- Το μεγάλο μας όφελος είναι από τις πολλές μικρές καταστροφές.
- Αν δεν σου λείψει ένα κομμάτι ζωής, όνειρα μην περιμένεις.
- Ζητώ ν'αγοράσω αξιοπρέπεια σαν αυτή των ελεφάντων που απομακρύνονται για να πεθάνουν.
- Μάθε ν'αγοράζεις πάντοτε από την ίδια -όσο μεγάλη κι αν είναι -ποσότητα του ελαχίστου.
- Είναι τόσο σχετικά τα μεγέθη, που αυτοκαταργούνται. Ένα ικανό μυρμήγκι βαρύνει-σε απόλυτο αξία- περισσότερο από ένα μέτριο πρωθυπουργό.
- Την άνοιξη αν δεν την βρεις τη φτιάχνεις.
- Και στον ενεστώτα του αρέσει να ξενοπλαγιάζει ο έρωτας και στον παρακείμενο. Με λίγο παραπάνω πιπέρι κατά την περίσταση.
- Μια εξίσωση από κολοκύθια που βράζουν χωρίς κανένα προορισμό είναι η ζωή.
- Η σκέψη ξεβάφει. Ο νους ποτέ.
- Έχω πει τόσες αλήθειες, που μοιάζει με ψέματα.
- Κι έναν πόντο πιο ψηλά να πάτε, άνθρωποι, ευχαριστώ θα σας πει ο Θεός.
- Όσο πιο κακός καμαρώνεις ότι γίνεσαι τόσο περισσότερα κιλά χάνεις από το βάρος της δοσμένης ευφυίας σου. Κουτή μέλισσα που με το κεντρί σου χάνεσαι.
- Η απόσταση ανάμεσα στο τίποτε και το ελάχιστο είναι κατά πολύ μεγαλύτερη απ'ότι ανάμεσα στο ελάχιστο και το πολύ.
- Σε όλα τα δέντρα θα πρέπει να υπάρχει το όνομα κείνο που σε ένα μόνον άπαξ εχάραξες.
- Γιατί και ο έρως μία θαυματουργία είναι.
- Τον κορυδαλλό τον ακούς μόνον όταν δεν τον βλέπεις, όπως την έμπνευση τη βρίσκεις μόνον όταν δεν την κυνηγάς.
- Η ομορφιά μπορεί να πουλιέται. Στις τράπεζες όμως δεν κατατίθεται ποτέ. Ο τόκος θα ήτανε μια φθορά επιπλέον στο υποτιθέμενο κεφάλαιο.
- Στο μυαλό του καθενός περιμένει μια κότα.
