Αχιλλέας Τζάρτζανος

Ο Αχιλλέας Τζάρτζανος υπήρξε σπουδαίος φιλόλογος και γλωσσολόγος. Γεννήθηκε στον Τύρναβο το 1873 και πέθανε το 1946.

Αποσπάσματα

• Ας συμβουλεύωνται περισσότερο το γλωσσικό τους αίσθημα αυτοί που θέλουν να γράφουν στη δημοτική και ας διαβάζουν έργα καλών δημοτικιστών.

• Ας αφήσωμε και τις Κοντινές και τις Ψυχαρικές γλωσσοθεωρίες, ας αφήσωμε τις μονομερείς και στενές αντιλήψεις για το γλωσσικό μας ζήτημα, ας γράφωμε πια όλοι μας τη γλώσσα που είναι σύμφωνη με την κοινή ομιλούμενη, με την πραγματική εθνική μας γλώσσα. Ας γράφωμε τη νεοδημοτική, ήτοι μια συγχρονισμένη δημοτική.

• Γραφόμενη και ομιλούμενη γλώσσα δεν μπορούν να ταυτίζωνται σε όλα πέρα και πέρα απόλυτη μονογλωσσία, ήτοι πλήρης σε όλα συμφωνία μεταξύ ομιλούμενης και γραφόμενης γλώσσας ούτε υπήρξε ποτέ ούτε υπάρχει σε κανένα έθνος του κόσμου οσοδήποτε πολιτισμένο. Απεναντίας παρατηρείται ότι προηγμένος λίγο πολύ πολιτισμός και διγλωσσία είναι δύο πράγματα που συμβαδίζουν.

• Θέλουμε τη γλώσσα του λαού με τη γενικότερη και την υψηλότερη σημασία της λέξεως «λαός». Του λαού που πράγματι διαμορφώνει και σ’ εμάς, όπως παντού αλλού, μιαν άκρως εθνική γλώσσα. Κι ο λαός που διαμορφώνει μια τέτοια γλώσσα, όπως διδάσκει η ιστορία και η γλωσσική επιστήμη, είναι πάντοτε ο λαός των πολυανθρώπων κέντρων, των αστικών κέντρων, των μεγάλων πόλεων, όπου βέβαια συζούν και συνεργάζονται τεχνίτες και εργάτες, έμποροι και βιομήχανοι, επιστήμονες και καλλιτέχνες και λογοτέχνες και καθένας απ’ αυτούς συνεισφέρει τον οβολό του στη διαμόρφωση μιας γλώσσας εθνικής.