Ελληνικές παροιμίες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Ταξινόμιση σε αλφαβητικές υποενότητες. |
|||
Γραμμή 1: | Γραμμή 1: | ||
Ελληνικές παροιμίες: |
|||
Εδώ έχουμε ένα '''κατάλογο παροιμιών''' από την Ελλάδα: |
|||
{{ΑΒΓ}} |
|||
==Α== |
|||
* Αγάλι αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι. |
|||
* Αγάλια αγάλια κόνευε, αν θέλεις να προφτάσεις. |
|||
* Άγιος που δε θαυματουργεί, μηδέ δοξολογιέται. |
|||
* Αγρόν ηγόραζεν. (θρησκευτικό) |
|||
* Αδέρφια αγαπημένα, κάστρα που δεν παίρνονται. |
|||
* Αδερφός, κι ας ειν' κι οχτρός. (Κεφαλονίτικη παροιμία) |
|||
* Άι Βαρβάρα βαρβαρώνει, Άη Σάββας σαβανώνει κι Άη Θανάσης παραχώνει. |
|||
* Άης Αντρέας έφτασε, το κρύο αντρειεύει. |
|||
* Άη Γιώργη μου ακριβός είσαι. |
|||
* Ακαμάτης νέος, γέρος διακονιάρης. |
|||
* Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον βαφτίσαμε. |
|||
* Ακριβός στα πίτουρα και φτηνός στ' αλεύρι. |
|||
** Ακριβοί στα πίτουρα, φτηνοί στα λάχανα. |
|||
* Άλλα λέει η γιαγιά μου, άλλα ακούν τ`αυτιά μου. |
|||
* Άλλ' αντ' άλλα τα μεγάλα της Παρασκευής το γάλα. |
|||
* Άλλα τα μάτια του λαγού κι άλλα της κουκουβάγιας. |
|||
* Άλλαξε ο Μανωλιός, έβαλε τη σκούφια του αλλιώς. |
|||
* Άλλη η δουλειά του ναύτη, κι άλλη του καντηλανάφτη. |
|||
* Άλλη καμιά δε γέννησε, μόνο η Μαρία το Γιάννη. |
|||
* Άλλοι παπάδες ήρθανε, άλλα Βαγγέλια φέρανε. |
|||
* Άλλοι σπέρνουν και θερίζουν κι άλλοι τρών' και μαγαρίζουν. |
|||
** Άλλος σπέρνει και τρυγάει, κι άλλος πίνει και μεθάει. |
|||
* Άλλος χάσκει κι άλλος μεταλαβαίνει. |
|||
* Αλλοι τα γένια πεθυμούν, κι άλλοι που τα 'χουνε τα φτυούν. |
|||
* Αλλού βαρούν τα τύμπανα κι αλλού χορεύει η νύφη. |
|||
* Αλλού με τρίβεις δέσποτα, κι' αλλού έχω τον πόνο. |
|||
* Αλλού τ' όνειρο κι αλλού το θάμα. |
|||
* Αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γεννούν οι κότες. |
|||
* Αλλού χτυπάει το νερό κι αλλού αλέθει ο μύλος. |
|||
* Άμα δεν έχεις νύχια να ξυστείς μη περιμένεις άλλον. |
|||
* Άμα δε πάει ο Μωάμεθ στο βουνό, θα πάει το βουνό στον Μωάμεθ. |
|||
* Άμα δεν περισσέψει πάει να πει πως δεν φτάνει. |
|||
* Άμα κι θέλω να φιλώσε ρωτώ που και κα εν το μάγουλο σ'. |
|||
** (Ποντιακό: Άμα δεν θέλω να σε φιλήσω ρωτώ που είναι το μάγουλό σου.) |
|||
* Αμαρτία εξομολογημένη, η μισή συγχωρεμένη. |
|||
* Αμίλητος σαν ψάρι. |
|||
* Αμίλητος τρελός, για φρόνιμος περνιέται. |
|||
* Ανάθρεψε τον Ποντικό να φάει το μαλλί σου. |
|||
* Αν βρέξει ο Μάρτης δυό νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σ’ εκείνον τον ζευγά πού’χει πολλά σπαρμένα. |
|||
* Αν δεν αστράψει, δε βροντά, κι αν δε βροντά δε βρέχει. |
|||
* Αν δεν έρθει μοναχή της, μην την καρτεράς την τύχη. |
|||
* Αν δεν λαλήσει ο τζίτζικας, δεν είναι καλοκαίρι. |
|||
* Αν δεν παινέψεις το σπίτι σου θα πέσει να σε πλακώσει. |
|||
* Αν δεν το δείχνει η γίδα, το δείχνει το κέρατό της. |
|||
* Αν είσαι και παπάς, με την αράδα σου θα πας. |
|||
* Ανεμομαζώματα διαβολοσκορπίσματα. |
|||
* Αν ήταν η δουλειά καλή θα δούλευε κι ο Δεσπότης. |
|||
* Αν σ΄ αρέσει μπάρμπα-Λάμπρο ξαναπέρνα από την Άνδρο. (ιστορικό) |
|||
* Άνθρωπος αγράμματος ξύλο απελέκητο. |
|||
* Αντί να τρίζει η άμαξα, τρίζει ο αμαξηλάτης. |
|||
* Ανύπαντρος προξενητής, για λόγου του γυρεύει. |
|||
* Άξιος είναι στο φαΐ και γρήγορος στον ύπνο. |
|||
* Από μικρό κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια. |
|||
* Από την πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλλα. |
|||
* Από το διάολο έρχεται τ' αρνί, στο διάολο γυρίζει το τομάρι. |
|||
* Από ρόδο βγαίνει αγκάθι κι από αγκάθι βγαίνει ρόδο. |
|||
* Απου 'χασε το χοίρο του όλο μουγκριές ακούει. |
|||
* Απ' όπου κι αν τον πιάσεις λερώνεσαι. |
|||
* Απ’ το ολότελα, καλή κι η Παναγιώταινα. |
|||
* Απ' το χέρι ως το στόμα είναι πολύς καιρός ακόμα. |
|||
* Αρβανίτη αν κάνεις φίλο, κράτα και κάνα κομμάτι ξύλο. |
|||
* Αργά-αργά τα όργανα κι αρχοντικός ο γάμος. |
|||
* Αργία μήτηρ πάσης κακίας. |
|||
* Αρχηγού παρόντος πάσα αρχή παυσάτω. |
|||
* Αρρώστου χείλη φαίνονται και νηστικού μαγούλες. |
|||
* Άσπρα μαλλιά στην κεφαλή... κακά μαντάτα στην ψωλή. (σκωπτικό-χιουμοριστικό) |
|||
* Άσπρα στο πουγκί, ψάρια στο βουνί. |
|||
* Ας με λένε Βοϊβοντίνα κι ας ψοφώ από την πείνα. |
|||
* Αυγό να πάρεις απ' αυτόν δεν έχει κρόκο μέσα. |
|||
* Αυτά που θες ξενέρωτος, τα κάνεις μεθυσμένος. |
|||
* Αυτός είναι βίος και πολιτεία. |
|||
* Αυτός είναι απ' του διαόλου τη μάνα. |
|||
* Αφεντικά και δούλοι, το ίδιο ούλοι. (με αρνητική διάθεση) |
|||
* Αχάριστο ευλογείς, νεκρό δανείζεις. |
|||
==Β== |
|||
* Βαράτε με κι ας κλαίω! |
|||
* Βάρα με μία με τ' σκούφια σ'. |
|||
* (Εδώ) βλέπεις το λύκο, κι εσύ ψάχνεις τ’αχνάρια. |
|||
* Βλέπεις φαΐ, κάτσε φάε. Βλέπεις ξύλο, σήκω φύγε. |
|||
* Βοήθα με να σε βοηθώ ν’ανεβούμε το βουνό. |
|||
* Βρες δουλειά, να βρεις βασίλειο. |
|||
* Βρες μου ένα ψεύτη να σου βρω κι εγώ ένα κλέφτη. |
|||
* Βρέχει καρεκλοπόδαρα. |
|||
* Βρήκε ο γύφτος τη γενιά του κι αναγάλιασε η καρδιά του. |
|||
* Βρήκε ο Φίλιππος τον Ναθαναήλ. (Θρησκ.) |
|||
* Βροντάν τα σίδερα, βροντάν κι οι σακοράφες. |
|||
* Βαράει το σαμάρι ν' ακούσει το γαϊδούρι. |
|||
==Γ== |
|||
* Γαία πυρί μιχθείτο. |
|||
* Γάτος γαμεί και γάτος σκούζει. |
|||
* Γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος. |
|||
* Γελά ο μωρός καν τι μη γελοίον ει. |
|||
** ''Γελάει ο ανοητος, παρόλο που δεν υπάρχει τίποτα που να είναι αστείο (=γελοίο).'' |
|||
* Γελάει ο τρελός στ' αγέλαστα. |
|||
* Γέρος κι αν επαινεύτηκεν, ανήφορος το δείχνει. |
|||
* Γέρος γάτος, τρυφερά ποντίκια θέλει. |
|||
* Για σένα μαυρομάτα μου έβγαλα εγώ τα μάτια μου. |
|||
* Για τον εχθρό που φεύγει, φτιάξε χρυσό γεφύρι. |
|||
* Για τον παρά κολάζεσαι, με τον παρά κι αγιάζεις. |
|||
* Για ψύλλου πήδημα. |
|||
* Γιάννης κερνάει και Γιάννης πίνει. |
|||
* Γιος ο γαμπρός δε γίνεται κι η νύφη θυγατέρα. |
|||
* Γλυκάθηκε η γριά τα σύκα κι έφαγε και τα συκόφυλλα. |
|||
** Γλυκάθηκε η γριά στα σύκα κι έφαγε και τα απόσυκα. |
|||
* Γουρούνι στο σακί. |
|||
* Γριά αλεπού στην παγίδα δεν πιάνεται. |
|||
* Γυναίκα και καρπούζι η τύχη τα διαλέγει. |
|||
* Γυναίκα δίχως φίμωτρο αλί που θα την πάρει. |
|||
* Τι κάνεις Γιάννη; Κουκιά σπέρνω. |
|||
==Δ== |
|||
* Δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις. |
|||
** Γραμματικέ που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις. |
|||
* Δείξε μου το φίλο σου και θα σου πω ποιός είσαι. |
|||
* Δε δίνει στον άγιο του λιβάνι. (ο αχάριστος) |
|||
** Δε δίνει στον άγγελό του νερό. |
|||
* Δεν έγινα παπάς ν' αγιάσω, έγινα για να περάσω. |
|||
* Δεν είναι άγιοι όλοι όσοι πάνε στην εκκλησία. |
|||
* Δεν είναι Γιάννης, είναι Γιαννάκης. |
|||
* Δέρνει τους μικρούς να τρομάξουν οι μεγάλοι. |
|||
* Δες μάνα και πάρε κόρη. |
|||
* Δέσε το αρνί, όπου θέλει ο νοικοκύρης και μη σε νοιάζει αν το φάει ο λύκος. |
|||
* Δούλεψε να φας και κλέψε να 'χεις. |
|||
* Δούλεψε στα νιάτα σου για να 'χεις στα γηρατειά σου. |
|||
* Δρυός πεσούσης πας ανήρ ξυλεύεται. |
|||
* Δυό γάιδαροι μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα. |
|||
* Δυο γελάν, κάτι ξέρουν. Ένας γελάει, τρελός είναι. |
|||
* Δύσκολα νιάτα, καλά γεράματα. |
|||
* Δώσ' σε 'μένα και στο γιο μου, νά κι ο άντρας μου στην πόρτα. |
|||
* Δώσε τόπο στην οργή. |
|||
* Δώδεκα Απόστολοι, καθένας με τον πόνο του. |
|||
==Ε== |
|||
* Έβαλε την ουρά στα σκέλια. |
|||
* Έβαλε το λύκο να φυλάει τα πρόβατα. |
|||
* Έγινε λαγός. |
|||
* Εγώ καλά παντρεύτηκα κι ας κλαίει όποιος με πήρε. |
|||
* Εδώ γαμούν αρσενικούς και συ γυρεύεις νύφη; (σκωπτικό-χιουμοριστικό) |
|||
* Εδώ καράβια χάνονται... βαρκούλες αρμενίζουν! |
|||
* Εδώ ο κόσμος καίγεται και το μουνί χτενίζεται. (σκωπτικό-χιουμοριστικό) |
|||
** Εδώ ο κόσμος χάνεται και το μουνί ξυρίζεται. (σκωπτικό-χιουμοριστικό) |
|||
* Εδώ σε θέλω κάβουρα, να περπατάς στα κάρβουνα. |
|||
* Είδα κι είδα, γύφτο παπά δεν είδα. |
|||
* Είδες χίονι στο βουνί βάλε χέρι στο μουνί. (σκωπτικό-χιουμοριστικό) |
|||
* Είδε ο τρελός το μεθυσμένο και φοβήθηκε. |
|||
* Είπε ο γάιδαρος τον πετεινό κεφάλα. |
|||
* Είπαν του τρελού να χέσει, κι εκείνος ξεκωλώθηκε. (σκωπτικό-χιουμοριστικό εκφράζει υπερβολή) |
|||
* Έκανε κι η μύγα κώλο κι έχεσε τον κόσμο όλο. (σκωπτικό-χιουμοριστικό εννοεί την αχαριστία) |
|||
** Έκανε κι η ψείρα κώλο κι έχεσε τον κόσμο όλο. (σκωπτικό-χιουμοριστικό εννοεί την αχαριστία) |
|||
* Εκατό ξυλιές στον ξένο κώλο λίγες είναι. |
|||
* Έκαψα την καλύβα μου να μη με τρων' οι ψύλλοι. |
|||
* Εκεί που βγάζεις το ψωμί σου, μη βάζεις το πουλί σου. |
|||
* Εκεί που κρεμούσαν οι κλέφτες τ' άρματα, κρεμούν οι γύφτοι τα νταούλια. |
|||
* Εκεί που σ’αγαπούν να μην πολυπηγαίνεις, γιατί αν τύχει και σε βαρεθούν δε θα’χεις τί να γένεις . |
|||
* Έλα παππού μου να σου δείξω πού τό’χει η γιαγιά μου. |
|||
** Έλα παππού να σου δείξω τ' αμπέλια σου. |
|||
* Έμαθε να βελονιάζει και γαμεί το μάστορή του. |
|||
* Εμακρύναν οι ποδιές σου, σκεπαστήκαν οι πομπές σου. |
|||
* Εμείς ψωμί δεν έχουμε κι η γάτα πίτα σέρνει. |
|||
* Ένα μήλο την ημέρα το γιατρό τον κάνει πέρα. |
|||
* Ένα το 'χει η Μαριορή το στεγνώνει το φορεί. |
|||
* Ένας κούκκος μοναχά την άνοιξη δεν φέρνει. |
|||
* Εν οίδα οτι ουδέν οίδα. |
|||
* Εν τη παλάνη και ούτω βοήσωμεν. |
|||
* Επανάληψη, μητήρ μαθήσεως. |
|||
* Έπιασε τον πάπα απ'τ'αρχίδια. |
|||
* Έρμα μαντριά γιομάτα λύκους. |
|||
* Εύκαιρ’ τσουβάλ’, σ’ο ποδάρ κι στεκ’ (ποντιακό). |
|||
* Έφτασε ο κόμπος στο χτένι. |
|||
* Έχε καθάριο πρόσωπο, για τους κακούς γειτόνους. |
|||
* Έχε τα πόδια σου ζεστά, την κεφαλή σου κρύα, τον στόμαχόν σου ελαφρύ, γιατρού δεν θα 'χεις χρεία. |
|||
* Έχει ο καιρός γυρίσματα, κι ο χρόνος εβδομάδες. |
|||
* Έχεις παράδες; Σου κάνουν τεμενάδες. |
|||
==Ζ== |
|||
* Ζαβός ζαβή παντρεύτηκε, ζαβά παιδιά θα κάνουν. |
|||
* Ζήσε μαύρε μου, τον Μάη να φας τριφύλλι. |
|||
** Ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι |
|||
==Η== |
|||
* Η αλεπού σαν γεράσει γίνεται καλόγρια. |
|||
* Η αλεπού εκατό και το αλεπουδάκι εκατόν δέκα. |
|||
** Η αλπού ικατό τα αλπούδια ικατόν δέκα. |
|||
* Η αλήθεια είναι κουτσή, αλλά φτάνει στην κορφή. |
|||
* Η ανάγκη κάνει το παλικάρι. |
|||
* Η βιάση ψήνει το ψωμί, μα δεν το καλοψήνει. |
|||
* Η γάτα για το ψάρι της, πούλησε τ' αμπέλι της. |
|||
* Η γκαμήλα αν θέλει γομαράγκαθα, ας μακρύνει το λαιμό της. |
|||
* Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει μα κόκκαλα τσακίζει. |
|||
* Η γλώσσα τιμάει το πρόσωπο. |
|||
* Η γριά η κότα έχει το ζουμί. |
|||
* Η γριά το μισοχείμωνο ξυλάγγουρο γυρεύει. |
|||
* Η γυναίκα με το κλάμα κι ο κλέφτης με τους όρκους. |
|||
* Η δουλειά δεν είναι ντροπή. |
|||
* Η θάλασσα 'ναι γαλανή μα ο αέρας τη μαυρίζει. |
|||
* Ήθελες τα κι έπαθές τα. |
|||
* Η ιστορία επαναλαμβάνεται. |
|||
* Η καθαριότητα είναι μισή αρχοντιά. |
|||
* Η καλή μέρα, απ' το πρωί φαίνεται. |
|||
* Η καλή νοικοκυρά είναι δούλα και κυρά. |
|||
* Ήλιος και βροχή παντρεύονται οι φτωχοί, ήλιος και φεγγάρι παντρεύονται οι γαϊδάροι. |
|||
* Ή μικρός-μικρός παντρέψου ή μικρός καλογερέψου. |
|||
* Η νύφη μας την ομορφιά στην κεφαλή την έχει. |
|||
* Η νύφη όντας γεννηθεί της πεθεράς θα μοιάσει. |
|||
* Ή παπάς-παπάς, ή ζευγάς-ζευγάς. |
|||
* Η πίστωση απόθανε (η κακοπληρωμή τη σκότωσε). |
|||
* Η πολλή δουλειά τρώει τον αφέντη. |
|||
* Η ακαμάτρες κι οι χαζές έχουν τις τύχες τις καλές. |
|||
* Ήρθαν τ' άγρια να διώξουν τα ήμερα. |
|||
* Ή στραβός ειν' ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε. |
|||
* Ήταν στραβό το κλήμα, το ’φαγε κι γαϊδαρος. |
|||
* Η τέχνη θέλει μάστορη κι η φάβα θέλει λάδι. |
|||
* Η τιμή τιμή δεν έχει και χαράς τον που την έχει. |
|||
* Η τρέλα δεν πάει στα βουνά. |
|||
* Η φτήνια τρώει τον παρά. |
|||
* Η φτώχεια θέλει καλοπέραση. |
|||
* Η χάρη θέλει αντίχαρη και πάντα χάρη μένει. |
|||
* Η σκύλα από τη χαρά της τα 'κανε στραβά τα κουτάβια. |
|||
* Η πείνα κάστρα πολεμάει και κάστρα παραδίνει. |
|||
==Θ== |
|||
* Θα γυρίσει ο τροχός, θα γαμήσει κι ο φτωχός. (Αδόκιμη ως παροιμία. Παράφραση της παρακάτω χρησιμοποιήται για να δηλώσει αγανάκτηση και πίστη σε καλύτερες καταστάσεις) |
|||
** Θα γυρίσει ο τροχός, θα χορτάσει κι ο φτωχός. |
|||
* Θα το βρει η στραβή τ' αρνί της. |
|||
* Θα τον χορέψω στο ταψί. |
|||
* Θέλει η κυρά μου και παίζουν τα γατιά. |
|||
* Θέλει η πουτάνα να κρυφτεί και η χαρά δεν την αφήνει. |
|||
* Θέλει και την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο. |
|||
* Θέλει και το γουρούνι κουδούνι. |
|||
* Θέλεις το φτωχό να σκάσεις: Πες του λίρες να σ' αλλάξει. |
|||
* Θεός να σε φυλάει από καινούργιο άρχοντα κι από παλιό διακονιάρη. |
|||
* θέρος, τρύγος, πόλεμος, στασιό δεν περιμένουν. |
|||
* Θού Κύριε φυλακή τω στόματί μου. (θρησκευτικό) |
|||
* Θρέψε λύκο το χειμώνα, να σε φάει το καλοκαίρι. |
|||
* Θύμωσε ο καλόγερος κι έκαψε τα ράσα του. |
|||
==Ι== |
|||
* Ίδιο πρόσωπο έρχεται, ίδιο μαντάτο φέρνει. |
|||
* Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα. |
|||
==Κ== |
|||
* Καθαρός ουρανός αστραπές δε φοβάται. |
|||
* Κάθε αρχή και δύσκολη. |
|||
* Κάθε εμπόδιο σε καλό. |
|||
* Κάθε θαύμα τρείς μέρες, το μεγάλο τέσσερις. |
|||
* Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του. |
|||
* Κάθε μαχαλάς και τάξη, κάθε ρούγα και ζακόνι. |
|||
* Κάθε πράμα στον καιρό του και τον Αύγουστο ο κολιός. |
|||
* Καημό που το 'χε η ρίγανη, που εκάη το καταράχι |
|||
* Και με τα χίλια βάσανα πάλι η ζωή γλυκιά είναι. |
|||
* Και με τα χίλια στ' φυλακή και με τα πεντακόσια. |
|||
* Και το βόλι είναι μικρό, αλλά σκοτώνει και θεριό. |
|||
* Καινούργιο κοσκινάκι μου, και πού να σε κρεμάσω; |
|||
* Καινούργια αγάπη έπιασα, παλιά μου στάσου πίσω. |
|||
* Και ο άγιος φοβέρα θέλει. |
|||
* Καιρός πανιά, καιρός κουπιά. |
|||
* Καιρός φέρνει τα λάχανα, καιρός τα παραπούλια. |
|||
* Κακή μοίρα έχεις άντρα μου, ούλοι 'πνιγήκανε και σύ εγλύτωσες. |
|||
* Κακό σκυλί ψόφο δεν έχει. |
|||
* Καλά είν' τα ρουπακόφυλλα με το ρογί το λάδι. |
|||
* Καλή ζωή, κακή διαθήκη. |
|||
* Καλιμασιά και Νένητα, Πυργί και Βερβεράτο αυτά τα τέσσερα χωριά βάζουν τη Χίο κάτω. |
|||
* Κάλιο αργά παρά ποτέ.* |
|||
* Κάλλιο γαϊδουρόδενε παρά γαϊδουρογύρευε. |
|||
* Κάλλιο 'νας φρόνιμος οχτρός παρά 'νας φίλος παλαβός. (Κεφαλονίτικη παροιμία) |
|||
* Κάλιο πέντε και στο χέρι, παρά δέκα και καρτέρει. |
|||
* Κάλλιο πέντε κάρβουνα, παρά χίλια πρόβατα. |
|||
* Κάλλιο σταυρός στην πόρτα σου, παρά στην εδική μου. |
|||
* Κάλλιο χήρα κακομοίρα, παρά κακοπαντρεμένη. |
|||
* Καλόμαθε η γριά στα σύκα, θα φάει και τα συκόφυλα. |
|||
* Καλομελέτα κι έρχεται. |
|||
** Κακομελέτα κι έρχεται. |
|||
* Καλύτερα πρώτος στο χωριό, παρά δεύτερος στη πόλη. |
|||
** Κάλλιο πρώτος στο χωριό, παρά δεύτερος στη πόλη. |
|||
* Κάνε Γιάννο μ' τη δουλειά σου, κι ύστερα και πάλι θειά σου |
|||
* Κάνε το καλό και ρίξ’ το στο γιαλό. |
|||
* Κάποιο λάκκο έχει η φάβα. |
|||
* Καράβι που αργεί σκατά είναι φορτωμένο. |
|||
* Κατά μάνα και πατέρα, κατά γιό και θυγατέρα. |
|||
* Κατά που μου ψάλλεις σου κανοναρχώ. |
|||
* Κατά το μαστρο-Γιάννη και τα κοπέλια του. |
|||
* Κάτι τρέχει στα γύφτικα. |
|||
* Κι αλευρωμένος να 'ναι ο ποντικός, η γάτα τον γνωρίζει. |
|||
* Κι αν είσαι και παπάς, με την αράδα σου θα πας. |
|||
* Κι ο άγιος φοβέρα θέλει. |
|||
* Κίνησε ο Εβραίος για το παζάρι κι ήταν ημέρα Σάββατο. |
|||
* Κλαίγοντ' οι χήρες, κλαίγονται κι οι παντρεμένες. |
|||
* Κλωτσιούνται τ' άλογα και την πληρώνουν τα γαϊδούρια. |
|||
* Κόκκινα γένια, μάτια γαλανά, καρδιά του Ιούδα, ψυχή του σατανά. |
|||
* Κομίζει γλαύκα ες Αθήνας. |
|||
* Κοντά στα ξερά καίγονται και τα χλωρά. |
|||
* Κοντή γυναίκα πέρδικα, ψηλή σαλαμπαντάνα. |
|||
* Κοντός ψαλμός αλληλούϊα. |
|||
* Κόρακας κοράκου μάτι δε βγάζει. |
|||
* Κουκκί το κουκκί γεμίζει το σακί. |
|||
* Κουτσοί, στραβοί στον άγιο Πανταλεήμονα. |
|||
* Κράτα με να σε κρατώ ν' ανεβούμε το βουνό. |
|||
* Κρένω 'γω τσαμπουνίζει κι ο άντρας μου. |
|||
* Κύλησε ο τέντζερης και βρήκε το καπάκι. |
|||
* Κυρά μου κοίτα τον άντρα σου και κόψε τη φορεσιά σου. |
|||
* Κυριακή κοντή γιορτή. |
|||
* Κώλος κλασμένος, γιατρός χεσμένος. (σκωπτικό-χιουμοριστικό) |
|||
==Λ== |
|||
* Λάδια πολλά και τηγανητά τίποτα. |
|||
* Λιθάρι που κυλάει, χόρτο δεν κρατάει. |
|||
* Λαγός την φτέρη έσειε, κακό του κεφαλιου του. |
|||
* Λάδι βρέχει κάστανα χιονίζει. |
|||
* Λείπ' ο γάτος χορεύουν τα ποντίκια. |
|||
* Λάχανα 'ς τη μάνα μου,λάχανα 'Λς τον άντρα μου, κάλλια ήταν 'ς μάνα μου. |
|||
* Λέγε λέγε το κοπέλι κάνει την γριά και θέλει. |
|||
* Λίγα είναι τα ψωμιά του. |
|||
* Λίθοι και πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμένοι. |
|||
* Λαός 'ξαγριεμένος, φουρτουνιασμένη θάλασσα. |
|||
==Μ== |
|||
* Μ' ένα σμπάρο δυο τρυγόνια. |
|||
* Μάζευε κι ας είναι και ρώγες. |
|||
* Μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά. |
|||
* Μαζί με τη γαριφαλιά ποτίζεται κι η γλάστρα. |
|||
* Μάη μου, καλέ μου μήνα, νά’σουν δυο φορές το χρόνο! |
|||
* Μάθαν ότι γαμιόμαστε, πλακώσανε κι οι γύφτοι. (σκωπτικό-χιουμοριστικό) |
|||
* Μάθε γέρο γράμματα τώρα στα γεράματα. |
|||
* Μάθε τέχνη κι άστηνε και αν πεινάσεις πιάστηνε. |
|||
** Μάθε τέχνη κι άσ'τηνε κι αν φτωχύνεις πιάσ'τηνε. |
|||
* Μαθημένο είναι το αρνί να του παίρνουν το μαλλί. |
|||
* Μαριγούλα Μαριγώ, δεν με θέλεις, να κι εγώ! |
|||
* Μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης. |
|||
** Μάρτ'ς, γδάρτ'ς, ουρθοχέστ'ς, παλουκοκαύτης. |
|||
* Μας έμαθαν οι Κρητικοί πως είμαστε Χανιώτες. |
|||
* Μας περίσσεψε η ρίγανη, τη βάλαμε και στα σκατά. |
|||
* Μάτια που δε βλέπονται γρήγορα λησμονιούνται. |
|||
* Μαύρη μοίρα που 'χεις άντρα, όλοι παν και δε γυρίζουν εσύ πας κι έρχεσαι. |
|||
* Με ήλιο τά’βγαζα, με ήλιο τά’βαζα, τί έχουν τα έρμα και ψοφάν; |
|||
* Με όποιον δάσκαλο καθίσεις, τέτοια γραμματα θα μάθεις. |
|||
* Μεγάλα καράβια, μεγάλες φουρτούνες. |
|||
* Μεγάλη μπουκιά φάε, μεγάλη κουβέντα μην πεις. |
|||
* Μεγαλώνει το γομάρι και κονταίνει το σαμάρι. |
|||
* Μεσιακό γαϊδούρι, το τρώει λύκος. |
|||
* Με το ζόρι, παντρειά δε γίνεται. |
|||
* Με τον παρά μου γαμώ και την κυρά μου. |
|||
* Με χόρτασε η μάνα μου, μα σαν τα χέρια μου όχι. |
|||
* Μ' ευγενικόν κουβέντιαζε, και ξόδευε το βιος σου. (Κεφαλονίτικη παροιμία) |
|||
* Μη βροντήξεις ξένη πόρτα και βροντήξουν τη δική σου. |
|||
* Μη δεις ψηλό και φοβηθείς,κοντό κι αναθαρρέψεις. |
|||
* Μηδέν άγαν (τίποτα σε υπερβολή). |
|||
* Μη θωρείς με πως κουτσαίνω, δες την ίσια μου τη μοίρα. |
|||
* Μην κακολογάς το σπίτι σου, μην πεσει και σε πλακώσει! |
|||
* Μην τάξεις σ'΄Αγιο κερί και σε παιδί κουλούρι. |
|||
* Μην το πεις ούτε του παπά. |
|||
* Μην φυτρώνεις εκεί που δεν σε σπέρνουν. |
|||
* Μήτ' ο σκύλος τρώει τ' άχυρο μήτε το γάιδαρο αφήνει. |
|||
* Μια ζωή χρωστάμε ούλοι μας. (Κεφαλονίτικη παροιμία) |
|||
* Μια στο καρφί και μια στο πέταλο. |
|||
* Μια του κλέφτη, δυο του κλέφτη, τρεις και η κακή του μέρα. |
|||
* Μια χαρά και δυο τρομάρες. |
|||
* Μικρόν κώλον δεν έδειρες, μέγαν μη φοβερίζεις. |
|||
* Μικρό-μικρό τ’αλώνι μου, να’ναι μοναχικό μου. |
|||
* Μικρός-μικρός δεν έμαθες, μεγάλος μην επλίζεις. |
|||
* Μπάτε σκύλοι αλέστε κι αλεστικά μη δώστε. |
|||
* Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα. |
|||
* Μοναχός σου χόρευε κι' όσο θελεις πήδα. |
|||
* Μονάχος μήτε στον παράδεισο. |
|||
* Μού ’κανες τη μέρα δάκρυ και τη νύχτα συμφορά. |
|||
==Ν== |
|||
* Ν' απλώνεις τα πόδια σου όσο φτάνει το στρώμα σου. |
|||
* Να 'καναν οι μύγες μέλι, τρεις οκάδες στον παρά. |
|||
* Να ζήσει όποιος μ' έβρισε, να σκάσει όποιος μου το 'πε. |
|||
* Να λιλί δως μου τσιτσί. |
|||
* Να ξαναγενόμουν νύφη, θα 'ξερα να προσκυνήσω. |
|||
* Να σε κάψω Γιάννη, να σ’ αλείψω μέλι. |
|||
** Να σε χέσω Γιάννη, να σ’ αλείψω μέλι. |
|||
* Να 'ταν τα Φώτα βροχερά και η Λαμπρή βροχάτη. |
|||
* Νά 'ταν η ζήλεια ψώρα θα ξυνόταν όλη η χώρα! |
|||
* Να 'χαν οι κουρούνες γνώση, να μας δάνειζαν καμπόση. |
|||
* Νηστεύει ο δούλος του Θεού, γιατί ψωμί δεν έχει. |
|||
* Νηστικό αρκούδι δεν χορεύει. |
|||
* Νιός ήμουν και γέρασα. |
|||
==Ξ== |
|||
* Ξύδι χάρισμα,γλυκό σαν μέλι. |
|||
==Ο== |
|||
* Ο ανήφορος φέρνει κατήφορο. |
|||
* Ο άνθρωπος ότι μπορεί κι ο Θεός ότι θέλει. |
|||
* Ο άρρωστος θέλει γιατρό κι ο πεθαμένος κλάμα. |
|||
* Ο βρεγμένος τη βροχή δεν τη φοβάται. |
|||
* Ο γάτος κι ο καλόγερος πολυαγαπούν το ψάρι, κι η παντρεμένη το φιλί, κι η λεύτερη το χάδι. |
|||
* Ο έρως χρόνια δεν κοιτά. |
|||
* Ο Θεός αγαπάει τον κλέφτη, αγαπάει και το νοικοκύρη. |
|||
** Ο θεός αγαπάει τον κλέφτη, μα σαν τον νοικοκύρη, όχι. |
|||
* Ο θεός βλέπει βουνά και ρίχνει χιόνι. |
|||
* Ο θεός έφκιασε τον κόσμο κι είπε: "Οπόχει μυαλό ας πορεύεται." (Κεφαλονίτικη παροιμία) |
|||
* Ο θεός οικονομάει κι ο διάολος τα χαλάει. |
|||
* Ο καθένας για λόγου του κι ο θεός για όλους. (Κεφαλονίτικη παροιμία) |
|||
* Ο κακός το πρωί, το βράδυ χειρότερος. (Βυζαντινή παροιμία) |
|||
* Ο κανατάς όπου θέλει κολλάει τα χερούλια. (Κεφαλονίτικη παροιμία) |
|||
* Ο καλόγερος κοιμάται κι ο Θεός του μαγειρεύει. |
|||
* Ο καλός ο καπετάνιος στη φουρτούνα φαίνεται. |
|||
* Ο καλός ο μύλος όλα τα αλέθει. |
|||
* Ο καλός ο φίλος στην ανάγκη φαίνεται. |
|||
* Ο κερατάς το μαθαίνει πάντα τελευταίος. |
|||
* Ο κόσμος τό 'χει τούμπανο κι'αυτός κρυφό καμάρι. |
|||
* Ο κουζουλός ο γάιδαρος, πάντα πουλάρι δείχνει. |
|||
* Ο λύκος δε βρωμίζει τη φωλιά του. |
|||
* Ο λύκος κι αν εγέρασε κι άσπρισε το μαλλί του, μήτε τη γνώμην άλλαξε μήτε την κεφαλήν του. |
|||
* Ο λύκος σαν γεράσει, μασκαράς των σκυλιών γίνεται. |
|||
* Ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται. |
|||
** Ο λύκος στην αντάρα χαίρεται. |
|||
** Στην αντάρα τρέχει ο λύκος. |
|||
* Ο ξυπόλυτος είδε τον κουτσό και παρηγορήθηκε. |
|||
* Ο πεινασμένος καρβέλια ονειρεύεται. |
|||
* Ο πλούσιος έχει την τιμή, ο πλούσιος και τη δόξα. |
|||
* Ο πνιγμένος απ' τα μαλλιά του πιάνεται. |
|||
* Ο σπόρος κι ο παράς, αν δεν σκορπιστούν δεν αυγαταίνουν. |
|||
* Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει. |
|||
* Ο Χάρος φίλους και εχθρούς σ' ένα τραπέζι σμίγει. |
|||
* Ο χειρότερος κουφός είν' αυτός που δε θέλει ν' ακούσει. |
|||
* Ο ψεύτης και ο κλέφτης το πρώτο χρόνο χαίρονται. |
|||
* Οι αιώνες αντιγράφουν αλλήλους. (αρχαιοελληνικό ρητό) |
|||
* Οι γύφτοι τα μαλώματα για πανηγύρια τά 'χουν |
|||
* Οι δρόμοι είναι ανοιχτοί και τα σκυλιά δεμένα. |
|||
* Οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους. |
|||
* Οι κάμποι θρέφουν άλογα και τα βουνά λεβέντες. |
|||
* Οι μούτσοι που γαμούσαμε γίναν καπεταναίοι. (σκωπτικό-χιουμοριστικό) |
|||
* Οι όψιμες θέλουν βροχές κι οι πρώιμες δροσούλες. |
|||
* Ο παπουτσής ξυπόλητος κι ο ράφτης μπαλωμένος. |
|||
* Οι πουτάνες κι οι τρελές έχουν τις τύχες τις καλές. (σκωπτικό-χιουμοριστικό) |
|||
* Οι πολλοί καπεταναίοι ρίχνουν έξω το καράβι. |
|||
* Οι πολλοί μάγειροι τη χαλάν τη σούπα. |
|||
* Όλα εδώ πληρώνονται. |
|||
* Όλα τα πουλιά μισεύουν, οι κοράκοι μόνο μένουν. |
|||
* Όλα τα φαντάσματα, του ύπνου αναγελάσματα. |
|||
* Όλα τά’χε η Μαριωρή, ο φερετζές της έλειπε. |
|||
* Όλα του γάμου δύσκολα κι η νύφη γκαστρωμένη. |
|||
* Όλοι οι καλοί μαζί, κι ο ψωριάρης χώρια. |
|||
** Όλοι όλοι αντάμα κι ο ψωριάρης χώρια. |
|||
** Όλοι όλοι αντάμα κι ου ψώριαβος αχώρια. |
|||
* Όμοιος ομοίω αεί πελάζει. |
|||
* Όμοιος τον όμοιο αγαπά κι όμοιος τον όμοιο θέλει. |
|||
* Όμοιος στον όμοιο κι' η κοπριά στα λάχανα. |
|||
* Ομορφιά χωρίς χάρη, είναι αγκίστρι χωρίς δόλωμα. |
|||
* Όντες θέλει να χαλάσει ο θεός το μέρμυγκα, του βάνει φτερά και πετάει. (Κεφαλονίτικη παροιμία) |
|||
* Όποιος αγάλια περπατεί, πολύ μακριά πηγαίνει. |
|||
* Όποιος βιάζεται σκοντάφτει. |
|||
* Όποιος βγάνει και δε βάνει, γρήγορα στον πάτο φτάνει. |
|||
* Όποιος γελάει τη γη κι η γης τόνε γελάει. |
|||
* Όποιος γίνεται πρόβατο τον τρώει ο λύκος. |
|||
* Όποιος γυρίζει, μυρίζει κι όποιος κάθεται βρωμάει. |
|||
* Όποιος δε θέλει να ζυμώσει πέντε μέρες κοσκινίζει. |
|||
* Όποιος δε θέλει κούρταλα, στο χαλκιδειό δεν πάει. |
|||
* Όποιος δεν έχει μαυρομάτα, φιλάει την τσιμπλομάτα. |
|||
* Όποιος δεν έχει μυαλό έχει πόδια. |
|||
* Όποιος δεν κάνει τρέλες στα νιάτα του, τις κάνει στα γεράματά του. |
|||
* Όποιος δεν τιμάει τη γυναίκα του, την κάνει άτιμη. |
|||
* Όποιος διαβάζει με τ' αρχίδια, γαμάει με τα μάτια. (για την πρεσβυωπία) |
|||
* Όποιος διάβολο αγόρασε, διάβολο πουλάει. |
|||
* Όποιος είν’ έξω απ’ το χορό, πολλά τραγούδια ξέρει. |
|||
* Όποιος έχει πολύ πιπέρι βάζει και στα λάχανα. |
|||
* Όποιος έχει τα γένια έχει και τα χτένια. |
|||
* Όποιος έχει τη μύγα μυγιάζεται. |
|||
* Όποιος θέλει ν' αγαπήσει, θέλει να χασομερήσει, θέλει άσπρα να ξοδιάσει και να μη τα λογαριάσει. |
|||
* Όποιος θέλει τα πολλά χάνει και τα λίγα. |
|||
* Όποιος καεί απ' το χυλό φυσάει και το γιαούρτι. |
|||
* Όποιος καμαρώνει γι' αφεντιά, πρέπει κι αφέντης να 'ναι. |
|||
* Όποιος μπλέκει με τα πίτουρα τον τρώνε οι κότες. |
|||
** Όποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα τον τρώνε οι κότες. |
|||
* Όποιος νύχτα περπατεί, λάσπες και σκατά πατεί. |
|||
* Όποιος ξένο σκύλο θρέφει, μόνο το λουρί του μένει. |
|||
* Όποιος πίνει βερεσέ, δυο φορές μεθάει. |
|||
* Όποιος πηδάει πολλά παλούκια, ένα μπαίνει στον κώλο του. |
|||
* Όποιος στα είκοσι δεν έχει νου, στα τριάντα ας μην προσμένει. |
|||
* Όποιος στην ξέρα περπατεί και θάλασσα γυρεύει, ο διάβολος οπίσω του κουκιά του μαγειρεύει. |
|||
* Όποιος τα φίδια κυνηγά, φίδι θα τον δαγκώσει, κι όποιος τον κίνδυνο αγαπά, αυτός θα τον σκοτώσει. |
|||
* Όποιος χάνει στα χαρτιά κερδίζει στην αγάπη. |
|||
* Όπου αγάλι-αγάλι περπατεί, μακριά μπορεί να πάει. |
|||
* Όπου ακούς πολλά κεράσια, κράτα και μικρό καλάθι. |
|||
* Όπου βλέπεις μάσα κάτσε κι όπου βλέπεις ξύλο τρέχα. |
|||
* Οπου γάμος και χαρά η Βασίλω πρώτη. |
|||
* Όπου δεν πίπτει λόγος, πίπτει ράβδος. |
|||
* Όπου δεν τα βγάζει πέρα ο διάολος μοναχός του, στέλνει τη γυναίκα. |
|||
* Όπου έχει δυο αγαπητικές χαρά έχει μεγάλη, γιατί όταν μαλώνει με τη μια κινάει και πάει στην άλλη. |
|||
* Όπου λαλούν πολλά κοκόρια, αργεί να ξημερώσει. |
|||
* Όπου πεθαίνουνε πολλοί, θάνατο μη φοβάσαι. |
|||
* Όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά. |
|||
* Όπου φτωχός κι η μοίρα του. |
|||
* Όπως έστρωσες θα κοιμηθείς. |
|||
* Όσα δεν φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάρια. |
|||
* Όσα ξέρει ο νοικοκύρης δεν τα ξέρει ο κόσμος όλος. |
|||
* Όσα φέρνει η ώρα δε τα φέρνει ο χρόνος. |
|||
** Όσα δεν φέρνει ο χρόνος τα φέρνει η στιγμή. |
|||
* Όσες πράσινες φοράδες, τόσες καλοπεθεράδες. |
|||
* Όσο πίν' η πεθερά μας τόσο μας καλοχαιρετάει. |
|||
* Θα κρατήσουν όσο της Λαμπρής τ' αυγά. |
|||
* Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. (Νίκολο Μακιαβέλλι) |
|||
* Όταν δεις ακρίβεια, καρτέρειε και τη φθήνεια. |
|||
* Όταν διψάει η αυλή σου νερό έξω μη χύσεις. |
|||
* Όταν ευρείς το φόρτωμα πληρώσου το κουρμέκι. |
|||
* Όταν έχεις και δεν τρως, πρέπει να σε δει γιατρός. |
|||
* Όταν κοιμάται ο γιόκας μου ψωμί δε μας γυρεύει. |
|||
* Όταν ο μήνας δεν έχει ρώ (ρ) το κρασί θέλει νερό. (αρχαιοελληνικό ρητό) |
|||
* Όταν χτυπιούνται δυο σταμνιά, το ένα απ' τα δύο θα σπάσει. |
|||
* Ό,τι δίνεις παίρνεις. |
|||
* Οτι λάμπει δεν είναι χρυσός. |
|||
* Ουδείς μωρότερος των ιατρών, αν δεν υπήρχαν οι διδάσκαλοι. |
|||
* Ουδέν κακό αμιγές καλού. |
|||
* Ουδέν κρυφόν υπό τον ήλιον. |
|||
* Ούτε το διάβολο να δεις, ούτε τον σταυρό σου να κάνεις. |
|||
* Όύτε ψύλλος στον κόρφο του. (δε θά 'θελα νά 'μαι) |
|||
* Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει, μα σαν τύχει και θυμώσει, μες στα χιόνια θα μας χώσει. |
|||
* Όχι Γιάννης, Γιαννάκης. |
|||
* Όψιμος γιος δε θα γνωρίσει πατέρα. (Βυζαντινή παροιμία) |
|||
==Π== |
|||
* Παιδιά, σκατά και σύννεφα... δεν πιάνονται. (χιώτικη) |
|||
* Παίναε τη θάλασσα, αλλά να περπατείς στην ξέρα. |
|||
* Παλιό γιατρό και γέρο καπετάνιο να γυρεύεις. |
|||
* Παλιό μουλάρι καινούργια περπατησιά δε βγάνει. |
|||
* Παλιός οχτρός φίλος δε γίνεται. (Κεφαλονίτικη παροιμία) |
|||
* Παν μέτρον άριστον. |
|||
* Παπάς, γιατρός και χωροφύλακας καλύτερα 'ναι να μην μπαίνουνε στο σπίτι. |
|||
* Παπά παιδί, διαβόλου εγγόνι. |
|||
* Παπάς, παπά καλό δε θέλει. |
|||
* Παπάς εγίνεις Κωσταντή; Έτσι το 'φερ' η κατάρα. |
|||
* Παπάς στην πόλη, η παπαδιά 'μολογάει. |
|||
* Παπούτσι από τον τόπο σου κι ας είναι μπαλωμένο. |
|||
* Πάρ' τ΄ αυγό και κούρευ'το. |
|||
* Παρ’τον στο γάμο σου να σου πει και του χρόνου. |
|||
* Πάσσαλος, πασσάλω εκκρούεται. |
|||
** Σημ. ''Για να απαλλαγής από μια δύσκολη κατάσταση, πρέπει να πάρεις δραστικά μέτρα.'' |
|||
* Πενία τέχνας κατεργάζεται. |
|||
* Περήφανος καλόγερος, άδεια τα σάκουλά του. |
|||
* Περί ορέξεως κολοκυθόπιτα. |
|||
* Πέρσι εκάηκε το φαί και φέτος βγηκ' η τσίκνα! |
|||
* Πέρσι ψόφησε, φέτος βρόμησε. |
|||
* Πες, πες το κοπέλι κάνει τη γριά και θέλει. |
|||
** Πες το, πες το, το κοπέλι, κάνει την κυρά και θέλει. |
|||
* Πέσε σύκο να σε φάω. |
|||
* Πέτρα που θέλει να κυλά, ποτέ δεν χορταριάζει. |
|||
** Πέτρα που κυλά μούχλα ποτέ δε πιάνει. |
|||
*** Πέτρα που κατρακυλά, σπιτικό δεν κάνει. |
|||
* Πήγε για μαλλί και βγήκε κουρεμένος. |
|||
* Πιάστηκε σαν τον ποντικό στη φάκα. |
|||
* Πιες μόνο νερό, να’χεις κεφάλι καθαρό. |
|||
* Πιστόν γη, άπιστον θάλασσα. (αρχαιοελληνικό ρητό) |
|||
* Πίσω έχει η αχλάδα την ουρά. |
|||
* Πίσω έχει η αχλάδα την ουρά και το γουρούνι τ' αρχίδια |
|||
* Πίσω να πάει ντρέπεται, μπροστά να πάει φοβάται. |
|||
* Πίττα που δεν τρως, τί σε μέλλει κι αν καεί; |
|||
* Πλεύουν τα μήλα στο νερό πλεύουν και οι καβαλίνες. |
|||
* Πνίγεσαι σε μια κουταλιά νερό. |
|||
* Πολλοί οι νεκροί που κλαίγανε στ' αρρώστου το κεφάλι. |
|||
* Πολλοί συγγενείς, λίγοι λίγοι. |
|||
* Πότε έγινα φαντίνα; Όταν βρήκα τον καιρό; |
|||
** ''Σημ. '''Φαντίνα''' είναι η πρωτότοκη κόρη, η οποία είχε ιδιαίτερα προνόμια.'' |
|||
* Πότε με τα καρύδια του, πότε με τον χαλβά του. Ήφερε την καλογριά εις τα θελήματά του. |
|||
* Ποτέ μη δώσεις στον φτωχό πόρτα και παραθύρι και πάπλωμα να σκεπαστεί, μη σηκωθεί και φύγει. |
|||
* Πρόβατο που βελάζει χάνει την χαψιά του. |
|||
* Πρώτα όβασον κι`επεκεί κακάντσον. (ποντιακή) |
|||
* Πυρ, γυνή και θάλασσα. |
|||
* Πούλαγε ακριβά και ζύγιαζε σωστά. |
|||
* Που δεν ακούει τσου φίλους του, ευκαριστάει τσ' οχτρούς του. (Κεφαλονίτικη παροιμία) |
|||
* Που έχει αδερφό καλόγερο, έχει ζευγάρια βόδια. |
|||
* Πούτσες μπλε κι αρχίδια καπαμά. (υβριστική) |
|||
* Πρώτη βοήθεια του θεού, δεύτερη του γειτόνου. |
|||
* Πώς πάν' αράπη τα παιδιά σου, όσο πάνε και μαυρίζουνε. |
|||
** Τι κάνουν κόρακα τα παιδιά σου; Όσο πάνε και μαυρίζουνε. |
|||
==Ρ== |
|||
* Ράβε ξήλωνε δουλειά να μη σου λείπει. |
|||
* Ρε, γαμπρέ, η μύτη σου. Είν' από το χειμώνα. |
|||
* Ρόδα είναι και γυρίζει. |
|||
* Ρωμιών καυγάς, Τούρκων χαλβάς. |
|||
* Ρώτα με, να σε ρωτώ, να περνούμε τον καιρό. |
|||
* Ρωτώντας πας στην Πόλη. |
|||
==Σ== |
|||
* Σ’αγαπώ κυρά μ’ να κλαν’ς, μα όχ’ κι αν το παρακάν’ς. (Κοζανίτικη) |
|||
* Σ' άλογο ξένο αν ανεβείς, μεσοστρατίς πεζεύεις. |
|||
* Σ' έναν δίνουν και δεν παίρνει, άλλον δέρνουν και δε φεύγει. |
|||
* Σα θέλει η νύφη κι ο γαμπρός, τύφλα νά’χει ο πεθερός. |
|||
* Σακάκι πληρώνεις, σακάκι παίρνεις. Μανίκι πληρώνεις, μανίκι παίρνεις. |
|||
* Σαν αστράφτει και βροντά, δέσε την βάρκα του ψαρά. |
|||
* Σαν σ' αρέσει η φάβα σπείρε και κάνα λαθούρι. |
|||
* Σαρανταπέντε Γιάννηδες ενός κοκόρου γνώση. |
|||
* Σε καλού κουμπάρου σπίτι, όποιος κάθεται δε φεύγει. |
|||
* Σε ξένο γάιδαρο καβάλα γρήγορα και κατέβα γρήγορα. |
|||
* Σε ξένο κώλο εκατό ξυλιές. |
|||
* Σε πήρα για τριαντάφυλλο, κι εσύ βγήκες τσουκνίδα. |
|||
* Σ' όσους δε δίνει ο Θεός παιδί, δίνει ο διάολος ανίψια. |
|||
* Σηκωθήκαν τα ποδάρια να βαρέσουν το κεφάλι. |
|||
* Σηκωθήκανε τ'αγγούρια να γαμήσουν το μανάβη. |
|||
* Σήμερα κινήσαμε κι αύριο πόσες έχουμε. |
|||
* Σκατά μετά ριγάνεος. |
|||
* Σκατό κι'εν, η γιαγια μ' έχεσεν. (ποντιακή) |
|||
* Σκύλο που γαβγίζει μη φοβάσαι. |
|||
* Σκύλος που γαβγίζει δεν δαγκώνει. |
|||
* Σόι πάει το βασίλειο. |
|||
* Σου χαρίζουν γάιδαρο και τον κοιτάς στα δόντια. |
|||
* Σπεύδε βραδέως. |
|||
* Σπίτι που δεν το βλέπει ο ήλιος, το βλέπει ο γιατρός. |
|||
* Σπίτι χωρίς Γιάννη, προκοπή δεν κάνει. |
|||
* Σπίτι χωρίς γυναίκα, εκκλησιά χωρίς παπά. |
|||
* Στάλα τη στάλα το νερό, τρυπάει και το βουνό. |
|||
* Στείλε στους γύφτους να βρεις προζύμι. |
|||
* Στερνή μου γνώση να σ΄ είχα πρώτα. |
|||
* Στεφάνωσε και μπλέτσωσε και βάφτισε και φεύγα. |
|||
* Στη βράση κολλάει το σίδερο. |
|||
* Στη γυναίκα σου και στ' άλογό σου μην απολάς ποτέ τα γκέμια. |
|||
* Στη χώρα ο νόμος βασιλιάς και χωριό η συνήθεια. |
|||
* Στην αναβροχιά καλό είν' και το χαλάζι. |
|||
* Στην χώρα των τυφλών, ο μονόφθαλμος είναι βασιλιάς. |
|||
* Στις εννιά του μακαρίτη, άλλος μπήκε μες' στο σπίτι. |
|||
* Στο αγελαδοκούρεμα. (=στις καλένδες) |
|||
* Στον άρρωστο το γιατρικό, στον πονεμένο ο λόγος. |
|||
* Στο σπασμένο το σακί θέλεις βάλε θέλεις μη. |
|||
* Στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάνε για σκοινί. |
|||
* Στο τέλος ξυρίζουν το γαμπρό. |
|||
* Στο σκισμένο το σακί, θέλεις βάλε, θέλεις μη. |
|||
* Στον άγγελό του νερό δεν δίνει! (=αχάριστος) |
|||
* Στον ακάλεστο το γάμο ή διωγμένος ή δαρμένος. |
|||
* Στου κουφού τη πόρτα όσο θέλεις βρόντα. |
|||
* Στου κουφού τη πόρτα πάρ'τη πόρτα και φύγε. |
|||
* Σ' τσου είκοσι μυαλό, σ'τσου τριάντα βιο και σ' τσου σαράντα γυναίκα, ειδ' αλλιώς είτε μυαλό είτε βιος είτε γυναίκα. (Κεφαλονίτικη παροιμία) |
|||
** Στα είκοσι θα δουλέψεις, στα τριάντα θα κάμεις, στα σαράντα θα 'χεις. Δε δούλεψες, δεν έκαμες, δεν έχεις. |
|||
* Συν Αθηνά και χείρα κίνει. |
|||
* Συντροφικό γουρούνι ποτέ του δεν παχαίνει. |
|||
* Σφάλμα γιατρού, πεννιά θεού. |
|||
* Σφάξε με Πασά μ' να αγιάσω. |
|||
* Σφούγγισ' τη μύτη σου γαμπρέ..-Είναι απ' το χειμώνα..- Σ'ήξερα κι απ' το καλοκαίρι |
|||
* Σώπα συ να κρίνω γω, σήκω συ να κάτσω γω. |
|||
==Τ== |
|||
* Τα αγγειά γινήκαν θυμιατά και τα σκατά λιβάνι. Οι βλάχοι γίναν δήμαρχοι κι οι γύφτοι καπετάνιοι |
|||
* Τ' αργαστήρι θέλει κουτσό νοικοκύρη. |
|||
* Τα βόδια τα δένουν απ' τα κέρατα, τον άνθρωπο απ' το λόγο του. |
|||
* Τα γέλια θα σου βγουν ξινά. |
|||
* Τα δικά σου αμπέλια φράζε και τα ξένα μη γυρεύεις. |
|||
* Τα είπε χαρτί και καλαμάρι. |
|||
* Τα ζώα μου αργά. |
|||
* Τα ίδια Παντελάκη μου, τα ίδια Παντελή μου. |
|||
* Τα λίγα λόγια ζάχαρη και τα καθόλου μέλι. |
|||
* Τα μαλώματα οι γύφτοι τάχουνε για πανηγύρια. |
|||
* Τα μάτια που δε βλέπονται γρήγορα λησμονιούνται. |
|||
* Τα μεταξωτά βρακιά θέλουν και επιδέξιους κώλους. |
|||
* Τα μυαλά σου και μια λίρα και του μπογιατζή ο κόπανος. |
|||
* Τα παθήματα των πρώτων, γεφύρι των δεύτερων. |
|||
* Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια. |
|||
* Τα πολλά πνίγουν τον άντρα και τα λίγα τη γυναίκα. |
|||
* Τα ράσα δεν κάνουν τον παπά. |
|||
* Τέρμα τα δίφραγκα. |
|||
** Τέλειωσαν τα ψέματα. |
|||
* Τετάρτη και Παρασκευή τα νύχια σου μην κόβεις και Κυριακή να μη λουστείς, αν θέλεις να προκόβεις. |
|||
* Την προδοσία πολλοί αγάπησαν, το προδότη κανείς. |
|||
* Της γυναίκας ο καημός, λούσα πούτσα και χορός. |
|||
* Της καλομάνας το παιδί, το πρώτο να 'ναι κορίτσι. |
|||
* Της καλομοίρας το παιδί, στους πέντε μήνες κάθεται, στους έξι καλοκάθεται, και στους εφτά και στους οκτώ, τον τοίχο-τοίχο πάει. |
|||
* Της κοντής ψωλής, οι τρίχες την φταίνε. |
|||
** Της κοντής ψωλής τα μαλλιά της φταίγανε. |
|||
* Της νύχτας τα καμώματα, τα βλέπει η μέρα και γελά. |
|||
* Της φυλακής τα σίδερα είναι για τους λεβέντες. |
|||
* Τι γυρεύει η αλεπού στο παζάρι; |
|||
* Τι δε σε νοιάζει μη ρωτάς, ποτέ κακό δεν έχεις. |
|||
* Τι έχεις Γιάννη; Τι είχα πάντα! |
|||
* Τι κάνεις Γιάννη; Κουκιά σπέρνω! |
|||
* Τι κι αν σε δέρνουν δεκατρείς, αν δε σε δέρνει ο νους σου. |
|||
* Τι μικρός διάολος, τι μεγάλος διάολος. Κι οι δυο διαόλοι είναι. |
|||
* Τι μπρόκολα τι λάχανα. |
|||
* Τί 'ναι ο κάβουρας τι το ζουμί του. |
|||
* Τι να πεθάνεις χωροφύλακας, τι να πεθάνεις 'νωματάρχης |
|||
* Τι Σαββάτο βράδυ, τι Κυριακή πρωί. |
|||
* Τι χοντρό κεφάλι που 'χεις. Με στενεύει η σκούφια σου. |
|||
* Το αγκάθι από μικρό αγκυλώνει. |
|||
* Το αγώι ξυπνάει τον αγωγιάτη. |
|||
* Το βουβάλι κι αν ξεπέσει πάλι αξίζει ένα βόιδι. |
|||
* Το βούρκο σαν πετροβολάς, πηδάει και σε λερώνει. |
|||
* Το γαρούφαλο είναι μαύρο μα πουλιέται με το δράμι. |
|||
* Το γινάτι βγάζει μάτι. |
|||
* Το γοργό και χάριν έχει. |
|||
* Το γύφτο κάναν βασιλιά κι'αυτός γύρευε ρείκια. |
|||
* Το γυαλί κι η τύχη εύκολα τσακίζονται. |
|||
* Το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού. |
|||
* Το ένα γαιδούρι θέλει ενάμισι |
|||
* Το έξυπνο πουλί από την μύτη πιάνεται. |
|||
* Το καλό πράγμα αργεί να γίνει. |
|||
* Το καλό το αρνί, από δυο μάνες γεννιέται. |
|||
* Το καλό το παλικάρι ξέρει κι άλλο μονοπάτι. |
|||
* Το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν. |
|||
* Το Μάρτη ξύλα φύλαε μεν κάψεις τα απλούτζια |
|||
** Το Μάρτη ξύλα φύλαγε μην κάψεις τα παλούκια. |
|||
* Το μεγάλο το καράβι θέλει και βαθιά νερά. |
|||
* Το μήλο κάτω απ' την μηλιά θα πέσει. |
|||
* Το μουνί και το χταπόδι, οσο το χτυπάς απλώνει |
|||
* Το μουνί σέρνει καράβι. |
|||
** Σαν δεις καράβι στο βουνό, μουνί θα το 'χει σύρει. |
|||
* Το ’να χέρι νίβει τ’άλλο και τα δυό το πρόσωπο. |
|||
* Τον ακάλεστο στο γάμο, από κάτω από τον πάγκο. |
|||
* Τον αράπη κι αν τον πλένεις, το σαπούνι σου χαλάς. |
|||
* Τον γάιδαρο, όσο και να τον στολίσεις, άλογο δεν γίνεται. |
|||
* Τον καβαλλάρη μην τον λυπάσαι που κρέμονται τα ποδάρια του. |
|||
* Τον Τούρκο φίλευε και τη γυναίκα σου φύλαγε. |
|||
* Το δικό μου το καρφί το βλέπεις, το δικό σου το παλούκι δεν το βλέπεις; |
|||
* Το καινούργιο σπίτι, τον πρώτο χρόνο τ' οχτρού σου, τον δεύτερο του δικού σου και τον τρίτο του λόγου σου. (Κεφαλονίτικη παροιμία) |
|||
* Το καλό αρνί δυο μάνες βυζαίνει. (Βυζαντινή παροιμία) |
|||
* Το ντέφι κι' η Αποκριά είναι του πούστη η χαρά. |
|||
* Το ξένο είναι πιο γλυκό. |
|||
* Το ξέρει ο Αχμέτ, ο Μεχμέτ, και ο κόσμος όλος. |
|||
* Το ξύλο βγηκε από τον παράδεισο. |
|||
* Το παιδί σου πάντρεψες; Γείτονα το ‘καμες. Κι όχι καλογείτονα, αλλά κακογείτονα. |
|||
* Το πολύ το κυρ’ελέησον το βαριέται κι ο παπάς. |
|||
* Το σίδερο, όσο είναι ζεστό το χτυπούν. |
|||
* Το σκοινί το μαλακό, τρώει την πέτρα την ξερή. |
|||
* Το στανιό και τη βία ο θεός τα 'δωσε. |
|||
* Το στόμα σου γάλα μυρίζει ακόμα. |
|||
* Το φτηνό είν' κι ακριβό. |
|||
* Το φτηνό το κρέας το τρώνε οι σκύλοι. |
|||
* Το χωριο καιγότανε κι η νύφη στολιζότανε |
|||
* Το ψάρι βρωμάει απ΄ το κεφάλι. |
|||
* Το ψηλό δέντρο το χτυπούν οι κεραυνοί. |
|||
* Του ακαμάτη το μεροκάματο είναι ακριβό. |
|||
* Του έταξε λαγούς με πετραχήλια. |
|||
* Του κουτσοδόντη παξιμάδι του τυχαίνει. |
|||
* Του παπά η κοιλιά είν' αμπάρι κι όπου πάει θε να πάρει. |
|||
* Του φτωχού η κοιλία όταν γομούτε η ψωλίατ`σκούτε. (ποντιακή) |
|||
* Τραβάτε με κι ας κλαίω. |
|||
* Τρεις λαλούν και δυο χορεύουν. |
|||
* Τρεις το λάδι, τρεις το ξύδι, έξι το λαδόξυδο. |
|||
* Τρελός ράφτης, μακριά κλωστή. |
|||
* Τρεχάτε ποδαράκια μου, να μη σας χέσει ο κώλος. |
|||
* Τροχός τ' ανθρώπινα. (αρχαιοελληνικό ρητό) |
|||
* Τρώγοντας έρχεται η όρεξη. |
|||
* Τσάμπα ξύδι γλυκό σα μέλι. |
|||
* Των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν. |
|||
* Τώρα που βρήκαμε παπά άς θάψουμε πέντ 'έξι. |
|||
* Τώρα που ζω, θέλω να γδω τα πιθυμάω κι ορίζω, κι άμα, σα φύγω να με κλαίς, χάρη δε στο γνωρίζω. |
|||
* Τώρα στα γεράματα μάθε γέρο γράμματα! |
|||
* Τα εν οίκω μη εν δήμω. |
|||
==Φ== |
|||
* Φασούλι το φασούλι γεμίζει το σακούλι. |
|||
* Φάτε μάτια ψάρια και κοιλιά περίδρομο. |
|||
* Φέρ' το ψωμί να φάμε και ας τους άλλους να πεινάνε. |
|||
* Φίδι φύλα το χειμώνα να σε φάει το καλοκαίρι. |
|||
* Φίλε μου στην ανάγκη μου κι οχτρέ μου στη χαρά μου. |
|||
** Φίλοι μου στην ανάγκη μου, κι εχθροί μου στη χαρά μου. |
|||
* Φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό το Γιάννη. |
|||
* Φοβέρισε τον κώλο σου μη χέσει τα κλιτσιά σου. |
|||
* Φρου φρου και τ' αμπέλι ξέφραγο. |
|||
* Φτηνός στο λάδι, ακριβός στο ξύδι. |
|||
* Φύλαγε τα ρούχα σου να έχεις τα μισά. |
|||
* Φωνάζει ο κλέφτης να φοβηθεί ο νοικοκύρης. |
|||
==Χ== |
|||
* Χαλεπὰ τὰ καλά. (αρχαιοελληνικό ρητό) |
|||
* Χάρε χαρά που μου 'φερες και λύπη που μου πήρες. |
|||
* Χάρη στο βασιλικό ποτίζεται και η γλάστρα. |
|||
* Χάσ' απού του δίκιου σου, για να 'σ' αργά 'σ' του σπίτ' σου. |
|||
* Χέσε μέσα Πολυχρόνη που δεν γίναμε ευζώνοι. |
|||
* Χέστηκε η Φατμέ στο Γενί τζαμί. |
|||
** Χέστηκε η Φατμέ μέσα στο Γεντικουλέ. |
|||
** Χέστηκε η φοράδα στ΄ αλώνι. |
|||
* Χέσε ψηλά κι αγνάντευε. |
|||
** Χέσε ψηλά κι αγνάντευε και πέτα βοτσαλάκια. |
|||
* Χόρευε κυρά Ντουντού κοίτα και το σπίτι σου. |
|||
* Χρόνου φείδου. (Αρχαίο) |
|||
* Χωριό που φαίνεται κολαούζο δε θέλει. |
|||
* Χωρίς κουπιά και άρμενα, Αϊ-Νικόλα βόηθα. |
|||
* Χτίζει σπίτια η ομόνοια, τα γκρεμίζει η διχόνοια. |
|||
* Χους εις χουν και πνεύμα εις Πνεύμα απελεύσει. |
|||
* Χωρίσαμε τα τσανάκια μας. |
|||
==Ψ== |
|||
* Ψαρεύει σε θολά νερά. |
|||
* (Ψάχνουμε) ψύλλους στ'άχυρα. |
|||
* Ψηλά τη χτίζεις τη φωλιά και θα σου γείρει ο κλώνος και θα σου φύγει το πουλί και θα σου μείνει ο πόνος. |
|||
* Ψωμί δεν είχαμε,τυρί μας ήρθε |
|||
==Ω== |
|||
* Ώρα καλή στην πρύμνη σου κι αέρα στα πανιά σου. |
|||
** ''Στίχος 2ος'': Κι ούτε πουλί πετάμενο να μη βρεθεί μπροστά σου. |
|||
** Σημ. Να έχεις καλό ταξίδι, χωρίς εμπόδια. |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Α|Α]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Β|Β]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Γ|Γ]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Δ|Δ]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Ε|Ε]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Ζ|Ζ]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Η|Η]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Θ|Θ]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Ι|Ι]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Κ|Κ]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Λ|Λ]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Μ|Μ]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Ν|Ν]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Ξ|Ξ]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Ο|Ο]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Π|Π]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Ρ|Ρ]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Σ|Σ]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Τ|Τ]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Υ|Υ]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Φ|Φ]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Χ|Χ]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Ψ|Ψ]] |
|||
[[Ελληνικές παροιμίες/Ω|Ω]] |
|||
{{lynx}} |
{{lynx}} |