Ελληνικές παροιμίες/Α

* Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω

Α

• Άβουλα του Θεού φύλλον 'κι λαΐσκεται. (Ποντιακή)
• Αβούλευτο είναι να γενεί χοίρου μαλλί μετάξι, των απανθρώπων τα παιδιά νάχουν τιμή και τάξη. (Παξοί)
• Άβρακος βρακί δεν είχε, το 'βαλε και χέστηκε. (Παξοί)
• Αγάλι αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι.
  • Αγάλι αγάλι φύτευε ο γεωργός αμπέλι κι αγάλι αγάλι γίνηκε η αγουρίδα μέλι. (Παξοί)
• Αγάλια αγάλια κόνευε, αν θέλεις να προφτάσεις.
• Αγάπαγε η Μάρω το χορό βρήκε και άντρα χορευτή.
• Αγαπάει ο θεός τον κλέφτη, αγαπάει και το νοικοκύρη.
• Αγάπα το γείτονά σου αλλά μη γκρεμίζεις και το φράχτη.
• Αγεωμέτρητος μηδείς εισίτω.
• Άγιας Άννης να λογιέσαι και να μη δοξολογιέσαι. (Παξοί)
• Αγιά Μαρίνα με τα σύκα και Άγιος Λιάς με τα σταφύλια.
• Άγιος που δε θαυματουργεί, μηδέ δοξολογιέται.
• Αγιούτο στην αδυναμιά. (Παξοί)
  • αγιούτο : βοήθεια (ενετικό)
• Αγοράζει μα δεν πουλεί. (Παξοί)
• Άγουρος προξενητής για λόγου του κοιτάει. (Παξοί)
• Αγροίκου μη καταφρόνει ρήτορος.
• Αγρόν ηγόραζεν. (θρησκευτικό)
• Άδειο σακί ορθό δεν κάθεται. (Παξοί)
• Αδέρφια αγαπημένα, κάστρα που δεν παίρνονται.
  • Αδέρφια ενωμένα, σπίτια ευτυχισμένα. (Παξοί)
• Αδερφός, κι ας ειν' κι οχτρός. (Κεφαλονίτικη)
• Άδης στον άδη και βρωμάει και τυρίλιας. (Παξοί)
• Άδουλος δουλειά δεν έχει, το βρακί του λύει και δένει.
• Άδουλος δουλειά δεν είχε το σκοινί λύνει και δένει. (Παξοί)
• Άι Βαρβάρα βαρβαρώνει, Άη Σάββας σαβανώνει κι Άη Θανάσης παραχώνει.
• Αιθίοπα σμήχεις.
• Άιρα και κάιρα και κόκκινη μηλιά. (Παξοί)
  • Παρόμοια με: "Τον αράπη κι αν τον πλένεις το σαπούνι σου χαλάς".
• Άης Αντρέας έφτασε, το κρύο αντρειεύει.
• Άη Γιώργη μου ακριβός είσαι.
• Ακαμάτης νέος, γέρος διακονιάρης.
• Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον βαφτίσαμε.
  • Ακόμα δεν τον είδανε και Γιάννη τονε κράξανε. (Παξοί)
• Άκουε πολλά και λέγε λίγα.
• Ακουέ τα από καρδίας.
• Άκουσε γέρου συμβουλή και παιδευμένου γνώση.
• Ακριβός στα πίτουρα και φτηνός στ' αλεύρι.
  • Ακριβοί στα πίτουρα, φτηνοί στα λάχανα.
• Αλάργα-αλάργα το φιλί για να έχει νοστιμάδα.
• Αλέθει ο μύλος ό,τι κι αν του ρίξεις. (Παξοί)
• Αλήθεια χωρίς ψέματα, φαΐ χωρίς αλάτι. (Παξοί)
• Άλλα λέει η γιαγιά μου, άλλα ακούν τ`αυτιά μου.
• Άλλ' αντ' άλλα τα μεγάλα της Παρασκευής το γάλα.
  • Άλλα είναι τ'άλλα κι άλλο της Παρασκευής το γάλα.
• Άλλα τα λεγόμενα κι άλλα τα γενόμενα.
• Άλλα τα μάτια του λαγού κι άλλα της κουκουβάγιας.
• Άλλαι μεν βουλαί ανθρώπων, άλλα δε Θεός κελεύει.
• Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τη σκούφια του αλλιώς.
  • Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς.
• Άλλη η δουλειά του ναύτη, κι άλλη του καντηλανάφτη.
• Άλλη καμιά δε γέννησε, μόνο η Μαρία το Γιάννη. (Παξοί)
• Αλί από κείνονε που δεν έχει νύχια να ξυστεί. (Παξοί)
• Αλί από κείνονε που δεν έχει ποιος να του φυσήξει το μάτι. (Παξοί)
• Αλί από κείνονε που λείπει από το γάμο του. (Παξοί)
• Αλί από κείνονε που τονε κλείνει η γης. (Παξοί)
• Αλίμονο του που δεν έχει και θεό δεν έχει. (Παξοί)
• Άλλο λάγιο κι άλλο τράγιο. (Παξοί)
• Άλλο ο χήρος γείτονας κι άλλο ο γείτονας γουρούνι. (Παξοί)
• Άλλοι να σε παινεύουνε κι εσύ να καμαρώνεις. (Παξοί)
• Άλλοι παπάδες ήρθανε, άλλα Βαγγέλια φέραν.
  • Άλλοι παπάδες έρχονται, άλλα χαρτιά κρατάνε.
• Άλλοι Πάσχα κι άλλοι χάσκα. (Παξοί)
• Άλλοι περνώντας κι άλλοι καρτερώντας. (Παξοί)
• Άλλοι σπέρνουν και θερίζουν κι άλλοι τρών' και μαγαρίζουν.
• Άλλοι τα 'φαγαν τα σύκα κι άλλοι τα πληρώνουνε.
• Άλλος βάζει τη φωτιά κι άλλος βρίσκει τον μπελά.
• Άλλος γαμεί κι άλλος πλερώνει. (Παξοί)
• Άλλος έσπειρε κι άλλος θερίζει.
• Άλλος σπέρνει και τρυγάει, κι άλλος πίνει και μεθάει.
• Άλλος το μακρύ κι άλλος το κοντό.
• Άλλος χάσκει κι άλλος μεταλαβαίνει.
• Αλλοι τα γένια πεθυμούν, κι άλλοι που τα 'χουνε τα φτυούν.
• Αλλού βαρούν τα όργανα κι αλλού χορεύει η νύφη.
• Αλλού είν' ο καλόγερος κι αλλού είναι τα ράσα του.
• Αλλού με τρίβεις δέσποτα, κι' αλλού έχω τον πόνο.
  • Αλλού με ξείς καλόγηρε κι αλλού με τρώει εμένα.
• Αλλού ο παπάς κι αλλού τα ράσα του.
• Αλλού πατάς κι αλλού κοιτάς.
• Αλλού τ' όνειρο κι αλλού το θάμα.
• Αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γεννούν οι κότες.
• Αλλού φωτίζει ο Θεός κι αλλού σκοτίζει. (Παξοί)
• Αλλού χτυπάει το νερό κι αλλού αλέθει ο μύλος.
• Άλφα Κάπα αντιδαύλι. (Παξοί)
• Άμα βλέπεις τη μάνα κλαις το παιδί. (Παξοί)
• Άμα δεν έχεις νύχια να ξυστείς, μη περιμένεις άλλον.
• Άμα δε πάει ο Μωάμεθ στο βουνό, πάει το βουνό στον Μωάμεθ.
• Άμα δεν περισσέψει πάει να πει πως δεν φτάνει.
• Άμα φτυείς ψηλά, πέφτει στο πρόσωπο.
• Άμα κι θέλω να φιλώσε ρωτώ που και κα εν το μάγουλο σ'. (Ποντιακή)
  • Άμα δεν θέλω να σε φιλήσω ρωτώ που είναι το μάγουλό σου.
• Αμαρτία εξομολογημένη, η μισή συγχωρεμένη.
• Αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα.
• Αμ' έπος αμ' έργον.
• Αμίλητος σαν ψάρι.
• Αμίλητος τρελός, για φρόνιμος περνιέται.
• Ανάγκα και θεοί πείθονται.
• Ανάθρεψε τον Ποντικό να φάει το μαλλί σου.
• Αναπέτα πεταλούμ', αλά πέρδικα καλούμ'. (Παξοί)
• Ανάποδα, σαν τον κάβουρα.
• Άναψε τ' αγίου δυο κεριά και του δαιμόνου πέντε.
• Ανεμομαζώματα, διαβολοσκορπίσματα.
• Αν βάζεις τον κώλο σου να σου κάνει δουλειά, σκατά δουλειά θα κάνει.
• Αν βρέξει ο Μάρτης δυό νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σ' εκείνον τον ζευγά πού 'χει πολλά σπαρμένα.
• Αν δεν αστράψει, δε βροντά, κι αν δε βροντά δε βρέχει.
• Αν δεν βρέξεις κώλο, δεν τρως ψάρι.
  • Αν δεν βρέξεις πόδι δεν τρως μπαρμπούνι.
• Αν δεν δουλέψεις την αυγή, γυμνός θα είσαι τη Λαμπρή.
  • Γλυκός ο ύπνος το πρωί, γδυτός ο κώλος τη Λαμπρή.
• Αν δεν έρθει μοναχή της, μην την καρτεράς την τύχη.
• Αν δεν ήταν οι βρωμιές δεν θα πουλούσαν το σαπούνι. (Παξοί)
• Αν δεν κλάψει το παιδί, δεν το βυζαίν' η μάνα.
• Αν δεν κουνήσει η σκύλα την ουρά της, ο σκύλος δεν πάει κοντά της.
• Αν δεν λαλήσει ο τζίτζικας, δεν είναι καλοκαίρι.
• Αν δεν παινέψεις το σπίτι σου θα πέσει να σε πλακώσει.
• Αν δεν το δείχνει η γίδα, το δείχνει το κέρατό της.
• Αν είσαι και παπάς, με την αράδα σου να πας.
• Αν έκαναν όλες οι μέλισσες μέλι θα το 'τρωγαν και οι γύφτοι.
• Αν έχεις νύχια, ξύσου.
• Αν έχεις τύχη διάβαινε και ριζικό καρτέρει.
• Αν ήταν η ζήλεια ψώρα, θα κολλούσε όλη η χώρα.
• Αν ήταν η δουλειά καλή θα δούλευε κι ο Δεσπότης.
• Αν ήταν το βιολί ψωλή, θα το παίζανε πολλοί.
• Αν καθίσεις με στραβό, το πρωί θ' αλληθωρίζεις.
• Αν κελαηδάει ο γάιδαρος, γκαρίζουν τ' αηδόνια. (Κεφαλονίτικη)
• Αν σ΄ αρέσει μπάρμπα-Λάμπρο ξαναπέρνα από την Άνδρο. (Ιστορική)
• Αν τα χάσει ο μήνας δεν τα χάνει ο χρόνος. (Παξοί)
• Αν τινάξει ο μυλωνάς, τα ρούχα του κάνει πίτα και κουλούρια. (Παξοί)
• Ανδρός χαρακτήρ εκ λόγου γνωρίζεται.
• Ανδρών επιφανών, πάσα γη τάφος.
• Ανέγνων, έγνων, κατέγνων.
  • Διάβασα, κατανόησα, καταδίκασα. Η γνωστή φράση του Ιουλιανού του παραβάτη, όταν διάβασε βιβλίο με περιεχόμενο χριστιανικό γραμμένο σε αρχαίους στίχους.
• Άνθρωπος αγράμματος, ξύλο απελέκητο.
• Ανοικοκύρευτος γαμπρός, πάει στους πέντε ανέμους. (Παξοί)
• Αντί να βογκάει ο γάιδαρος, βογκάει το σαμάρι.
• Αντί να τρίζει η άμαξα, τρίζει ο αμαξηλάτης.
• Άντρας ψηλός και άγγελος, κοντός πομπή και γάνα, ψηλή γυναίκα άχαρη, κοντή χαραμαντάνα.
• Ανύπαντρος προξενητής, για λόγου του γυρεύει.
• Ανύπαντρος σαν παντρευτεί δεν πρέπει να χορεύει, μόνο σακί στον ώμο του κριθάρι να μαζεύει. (Παξοί)
• Άξιος είναι στο φαί και γρήγορος στον ύπνο.
• Άπιαστα πουλιά, χίλια στον παρά.
• Άπλωνε το πόδι σου, κατά το πάπλωμα σου.
• Από δήμαρχος, κλητήρας.
• Απόκριες στο σπίτι σου και Λαμπριά όπου λάχει. (Παξοί)
• Από μικρό κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια.
• Από την πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλλα.
• Από τα μετρημένα τρώει ο λύκος. (Παξοί)
• Από τη Σκύλλα στη Χάρυβδη.
• Από τρελό κι από παιδί μαθαίνεις την αλήθεια.
  • Από ζουρλό και μεθυστή μαθαίνεις την αλήθεια.
• Από πίτα που δεν τρως, τι σε μέλει κι αν καεί.
• Από ρόδο βγαίνει αγκάθι κι από αγκάθι βγαίνει ρόδο.
• Α' που 'χασε το χοίρο του, όλο μουγκριές ακούει.
• Απ' αγκάθι βγαίνει ρόδο κι από ρόδο βγαίνει αγκάθι.
• Απ΄ όνων εις ίππους.
  • Το έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες, όταν θέλανε να καταδείξουνε άνθρωπο που αναρριχήθηκε από τα χαμηλά.
• Απ' όπου κι αν τον πιάσεις λερώνεσαι.
• Απ' τ' αυτί δεν κουτσαίνει τ' άλογο.
• Απ' τ' αυτί και στο δάσκαλο.
• Απ' το διάολο έρχεται τ' αρνί, στο διάολο γυρίζει το τομάρι.
• Απ' το κεφάλι βρωμάει το ψάρι.
  • Το ψάρι βρωμάει απ' το κεφάλι.
• Απ' τ' ολότελα, καλή ειν' κι η Παναγιώταινα.
• Απ' το σπίτι κι η τιμή, απ' το σπίτι κι η πομπή. (Παξοί)
• Απ' το χέρι ως το στόμα είναι πολύς καιρός ακόμα.
• Απ' τον Άννα στον Καϊάφα.
• Από κύλικος μέχρι χειλέων πολλά πέλει.
• Απορία ψάλτου, βηξ.
• Απρίλης-γκρίλης. (Παξοί)
• Αρβανίτη αν κάνεις φίλο, κράτα και κανένα ξύλο.
• Αργά-αργά τα όργανα κι αρχοντικός ο γάμος.
• Αργεί ο Θεός και σκάει ο φτωχός.
• Αργία μήτηρ πάσης κακίας.
• Άρες μάρες κουκουνάρες.
• Άρκον σα ξύλα έστειλαν, και γρίζεψεν το δάσος. (Ποντιακή)
• Άρμεγε λαγούς και κούρευε χελώνες.
• Άρτσι, μπούρτζι και λουλάς.
• Άρτσι πέλαο μ΄ έριξε. (Παξοί)
• Αρχηγού παρόντος πάσα αρχή παυσάτω.
• Αρχή άνδρα δείκνυσι.
• Αρρώστου χείλη φαίνονται και νηστικού μαγούλες.
• Ας μπαίνει ο κόσμος κι ας λέει ο κόσμος. (Παξοί)
• Ας πηδάμε κι ας γελάμε για να λεν πως δεν πεινάμε.
• Άσπρα μαλλιά στην κεφαλή... κακά μαντάτα στην ψωλή. (σκωπτικό-χιουμοριστικό)
• Άσπρα στο πουγκί, ψάρια στο βουνί.
• Άσπρος γεννιέται ο κόρακας και μαύρος κατανταίνει. (Παξοί)
• Ας με λένε Βοϊβοντίνα κι ας ψοφώ από την πείνα.
• Άσχημέ μου στρώσε τάβλα, όμορφέ μου τι θα φάμε. (Παξοί)
• Αυγό να πάρεις απ' αυτόν δεν έχει κρόκο μέσα.
• Αυτά που θες ξενέρωτος, τα κάνεις μεθυσμένος.
• Αυτός είναι βίος και πολιτεία.
• Αυτός είναι απ' του διαόλου τη μάνα.
• Αφεντικά και δούλοι, το ίδιο ούλοι. (με αρνητική διάθεση)
• Αφές αυτοίς. Ου γαρ οίδασι τί ποιούσι.
• Αφήνω γεια τση φτώχειας. (Παξοί)
• Άφησε το γάμο και πήγε για πουρνάρια.
• Αφού έκαμες την εκκλησιά κάμε και τ' άγιο βήμα.
• Αχάριστο ευλογείς, νεκρό δανείζεις.

---

---

Σύνδεσμοι Βικιφθεγμάτων: Κατηγορίες - Θέματα - Παροιμίες - Άνθρωποι