Κυπριακές παροιμίες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από Βικιφθέγματα
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
διόρθωση ορθογραφικών - υπάρχουν και άλλα που εκκρεμούν
Γραμμή 6: Γραμμή 6:




* "Αθκιασερος παπάς, θάφκει τζαι ζωντανούς"( οποίος δεν έχει δουλειά να κάνει κάνει πράγματα που δεν ειναί ώρα τους.)
* "Αδκειασερός παπάς, θάβκει τζαι τους ζωντανούς"( όποιος δεν έχει δουλειά να κάνει, κάνει αχρείαστα πράγματα.)
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Παπάς χωρίς δουλειά θάβει και ζωντανούς"
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Παπάς χωρίς δουλειά θάβει και ζωντανούς"
* "Άθρωπος αθρώπου μοιάζει"
* "Άθρωπος αθρώπου μοιάζει"


* "Άλλα ' τ' αμμάδκια του λαού τζι άλλα του κουκουφκιάου, τζιαι άλλα εν του αλουπού που κάμνει πάου πάου"
* "Άλλα'ν τ' αμμάθκια του λαού τζι άλλα του κουκουβκιάου, τζαι άλλα έν' του αλουπού που κάμνει πάου πάου"
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Άλλα, (διαφορετικά) είναι τα μάτια του λαγού, άλλα της κουκουβάγιας και άλλα της αλεπούς που (όταν "κλαίει") κάνει πάου πάου".
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Άλλα, (διαφορετικά) είναι τα μάτια του λαγού, άλλα της κουκουβάγιας και άλλα της αλεπούς που (όταν "κλαίει") κάνει πάου πάου".


Γραμμή 18: Γραμμή 18:
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς"
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς"


* "Άμαν εν πάει ο Μωάμεθ είς το βουνό, πάει το βουνό εις τον Μωάμεθ."
* "Άμαν εν πάει ο Μωάμεθ εις το βουνό, πάει το βουνόν εις τον Μωάμεθ."
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Όταν δεν πάει ο Μωάμεθ στο βουνό, πάει το βουνό στο Μωάμεθ."
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Όταν δεν πάει ο Μωάμεθ στο βουνό, πάει το βουνό στο Μωάμεθ."
* "Αν εν μηλιά εννα ανθίσει"
* "Αν έν' μηλιά εν να ανθίσει"
*"Αν ήταν η αζούλα πούζα, ήθεν να πουζιάσει ούλος ο κόσμος"
*"Αν ήταν η αζούλα πούζα, έθεν να πουζιάσει ούλος ο κόσμος"


* "Αν κάμει ο Μάρτης δκυο νερά τζαι ο Απρίλης άλλον έναν χαρά σε τζίντον γεωργόν πόσχει πολλά σπαρμένα
* "Αν κάμει ο Μάρτης δκυό νερά τζαι ο Απρίλης άλλον εν να'ν χαρά σε τζείντον γεωργόν πό 'σιει πολλά σπαρμένα
*"΄Ακουε μεγάλο αμπέλι τζαι πέρνε μιτσί καλάθι.
*"΄Ακουε μεγάλον αμπέλιν τζαι παίρνε μιτσίν καλάθι.
**Μετάφραση στη Δημοτική: "΄Ακουγε για μεγάλο αμπέλι αλλά πάρε μαζί σου μικρό καλάθι"
**Μετάφραση στη Δημοτική: "΄Ακουγε για μεγάλο αμπέλι αλλά πάρε μαζί σου μικρό καλάθι"
*"Άκουε πολλά τζαι πίστεφκε λία"
*"Άκουε πολλά τζαι πίστευκε λλία"
*"Αλλα λογια θκιε παπα" (οταν απαντα ο αλλος κατι ασχετο απο αυτο που το λες){Άλλο ρωτάς και άλλο σου απαντά)
*"Αλλα λόγια θκειέ παπά" (όταν απαντά ο άλλος κάτι άσχετο από αυτό που το λες){Άλλο ρωτάς και άλλο σου απαντά)
*"Άλλο μας εδείξαν τζ΄ άλλο μας εμπείξαν" (άλλο είδαμε και άλλο πήραμε.)
*"Άλλον μας εδείξαν τζι άλλον μας εμπήξαν" (άλλο είδαμε και άλλο πήραμε.)
*"Αλλού σε τρώει τζαι αλλού κνήθεσαι"
*"Αλλού σε τρώει τζαι αλλού κνήθεσαι"
*"Αλλού σπέρνουν τους δαμέ γιωρκούν τους"
*"Αλλού σπέρνουν τους δαμαί γιωρκούν τους"
*"Άμαν επειράξαν την κοτζιάκαρη έβαλε ρομανίσι μετά"
*"Άμαν επειράξαν την κοτζιάκαρη έβαλε ρομανίσι μετά"
*"Ανάγιως' τον κολλιό να σου φκάλει τα μάθκια σου" (μεγάλωσε το παιδί σου και μετά να σου προκαλεί προβλήματα)
*"Ανάγυιωσ' τον κολλιό να σου βκάλει τ' αμμάθκια σου" (μεγάλωσε το παιδί σου και μετά να σου προκαλεί προβλήματα)
*"Αντί να τρίζει η άμαξα τρίζει ο αμαξηλάτης"
*"Αντί να τρίζει η άμαξα τρίζει ο αμαξηλάτης"


* "Απο' 'ν αππέξω του χορού, πολλά τραούθκια ξέρει."(οποίος δεν ζει της συγκεκριμένες καταστάσεις δεν ξέρει πως εινε απλά λέει λόγια του αέρα.)
* "Απο'ν αππέξω του χορού, πολλά τραούδκια ξέρει."(οποίος δεν ζει της συγκεκριμένες καταστάσεις δεν ξέρει πώς είναι, απλά λέει λόγια του αέρα.)
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Όποιος έιν' έξω απ' το χορό ξέρει πολλά τραγούδια."
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Όποιος έιν' έξω απ' το χορό ξέρει πολλά τραγούδια."


* "Απο' 'ν ακούει, τερκάζει" (όποιος δεν έχει ακούσει ολόκληρη την κουβέντα βγάζει λάθος συμπέρασμα)
* "Από 'ν ακούει, ταιρκάζει" (όποιος δεν έχει ακούσει ολόκληρη την κουβέντα βγάζει λάθος συμπέρασμα)


* "Απο' 'ν ακούει του γονιού , παραγωνιάς τζιμάτε."(οποιος δεν ακούει την γνώμη των γονιών του αναλαμβάνει την ευθύνη τον λάθος αποφάσεων του)
* "Από 'ν ακούει του γονιού , παραγωνιάς τζοιμάται."(οποιος δεν ακούει την γνώμη των γονιών του αναλαμβάνει την ευθύνη των λάνθασμένων αποφάσεών του)
** Μετάφραση στη Δημοτική: "οταν δεν ακούς τούς γονείς , κοιμάσαι παράμερα."
** Μετάφραση στη Δημοτική: "οταν δεν ακούς τούς γονείς , κοιμάσαι παράμερα."


* "Aπο' 'ν αντρέπεται, ο κόσμος εν δικός του" (οποίος δεν ντρέπεται νομίζει ότι έχει δικαίωμα να κάνει ότι θέλει)
* "Aπό 'ν αντρέπεται, ο κόσμος έν' δικός του" (οποίος δεν ντρέπεται νομίζει ότι έχει δικαίωμα να κάνει ότι θέλει)
* "Απο' 'ν εμίλησεν επέθανε"
* "Από 'ν εμίλησεν επέθανε"


* "Απο''θέλει να πάει στον μύλον, 5 μέρες κοσσινίζει."(οποίος δεν θέλει να κάνει κάτι γιατι βαριέται το πέρνει παραπέρα.πασπατουρευκει)
* "Από 'ν θέλει να πά' στον μύλον, 5 μέρες κοσσινίζει."(οποίος δεν θέλει να κάνει κάτι γιατι βαριέται το παίρνει παραπέρα)
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Όποιος δεν θέλει να πάει στον μύλο, κοσκινίζει για 5 μέρες."
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Όποιος δεν θέλει να πάει στον μύλο, κοσκινίζει για 5 μέρες."


* "Απο' 'ν φορτώνει πόσσω σου, τάνα του να φορτώσει" (οποίος δεν κάνει ζημιά σε σένα να μην σε νοιάζει τι κάνει.)
* "Από 'ν φορτώνει ῾π' όσσω σου, τάνα του να φορτώσει" (οποίος δεν κάνει ζημιά σε σένα να μην σε νοιάζει τι κάνει.)
* "Απο' 'ν μπορεί να δέρει το γάρο, δέρνει το σαμάν (Δηλ. κάποιος που δεν μπορεί να κάνει η να πει κάτι σ' εκείνον που του έφτεξε, τα βάζει με άλλον)"
* "Από 'ν μπορεί να δέρει το γάρο, δέρνει τον σαμάν (Δηλ. κάποιος που δεν μπορεί να κάνει η να πει κάτι σ' εκείνον που του έφτεξε, τα βάζει με άλλον)"


* "Απο' 'ν σε ξέρει, ακριβά σε γοράζει" (οποίος δεν σε ξέρει νομίζει πως είστε καλώς.)
* "Από 'ν σε ξέρει, ακριβά σε γοράζει" (οποίος δεν σε ξέρει νομίζει πως είστε καλός.)
*"Απο' 'ν φορτώνει έσσω σου, τάνα του να φορτώσει"
*"Από 'ν φορτώνει έσσω σου, τάνα του να φορτώσει"
*"Απο' 'σιει μούγια, μουγιάζεται."
*"Από 'σιει μούγια, μουγιάζεται."
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Κάποιος προσπαθεί να διώξει την μύγα μόνο αν αυτή κάθεται επάνω του." ή "όποιος έχει τη μύγα, μιγιάζεται"
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Κάποιος προσπαθεί να διώξει την μύγα μόνο αν αυτή κάθεται επάνω του." ή "όποιος έχει τη μύγα, μυγιάζεται"


* "Απο' 'σιει πούζαν τζιαι παιδίν στο γάμον τι γυρεφκει"
* "Από 'σιει πούζαν τζαι παιδίν στον γάμον τί γυρεύκει"


* "Απού σοθκιάζει τριάντα θκυό τζαι ξοθκιάζει τράντα εν νοικοτζύρης πάντα. Απου ξοθκιάζει τριάντα θκυό αλλά σοθκιάζει τράντα, στη φυλακή τον παίρνουσι τζαι εν του διούν αμάντα"(οποίος ξοδεύει περισσότερα απο όσα πέρνει θα έχει πρόβλημα)
* "Άπου σοδκιάζει τριάντα δκυό τζαι ξοδκιάζει τράντα έν' νοικοτζύρης πάντα. Άπου ξοδκιάζει τριάντα δκυό αλλά σοδκιάζει τράντα, στη φυλακή τον παίρνουσι τζαι εν του δκιούν αμάντα"(οποίος ξοδεύει περισσότερα απο όσα πέρνει θα έχει πρόβλημα)
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Οποιος έχει έσοδα τριαντα δύο και έξοδα τριάντα είναι πάντα νοικοκύρης, όποιος όμως ξοδεύει τριάντα δύο και έχει έσοδα τριάντα τον παίρνουν στην φυλακή και δεν τον λυπούνται."
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Οποιος έχει έσοδα τριαντα δύο και έξοδα τριάντα είναι πάντα νοικοκύρης, όποιος όμως ξοδεύει τριάντα δύο και έχει έσοδα τριάντα τον παίρνουν στην φυλακή και δεν τον λυπούνται."


* "Απου πονεί πάει στον γιατρόν τζιαι απού διψά πάει στην βρύσιν."
* "Άπου πονεί πάει στον γιατρόν τζαι άπου διψά πάει στην βρύσην."
** Αυτός που έχει το πρόβλημα πρέπει να ψάξει για την λύση
** Αυτός που έχει το πρόβλημα πρέπει να ψάξει για την λύση


* "Από 'σιει γείτον έσιει όσσιον τζι από 'σιει όσσιον τζοιμάται"
* "Από΄ σσιει γειτον εσσειει όσιον τζια΄αποσιει όσιον τζιμάτε"
** δηλαδη οποιος εχει γειτονα θα τον βοηθίσει στις δυσκολες στιγμες
** δηλαδη οποιος εχει γειτονα θα τον βοηθίσει στις δυσκολες στιγμες


* "Από΄ σσιει πούζαν τζαι παιδί στο γάμο τι γυρέφκει"
* "Από 'σιει πούζαν τζαι παιδί στο γάμο τι γυρεύκει"
*"Απ΄όν έχει νούν έσχει πόθκια"(οποίος δεν σκέφτεται κάνει λάθη.)
*"Από 'ν έσιει νούν έσιει πόδκια"(οποίος δεν σκέφτεται κάνει λάθη.)


* "Από το ρίφιν ρίφι, τζιαι γερόκλιαρον αρνί"¨
* "Από το ρίφιν ρίφι, τζαι γερόκλιαρον αρνί"¨
*"Απού Γερόκλιαρο αρνί τζιαι κοκκορίφι ρίφι"
*"Απού Γερόκλιαρο αρνί τζιαι κοκκορίφι ρίφι"
**Αυτή η παροιμία θέλει να πει, για καλά γερά και υγειές ερίφια , ο επιβήτορας αρσενικός πρέπει να είναι νεαρό ερίφι, ενώ αντιθέτως στα πρόβατα ο επιβήτορας αρσενικός πρέπει να είναι μεγάλης ηλικίας.
**Αυτή η παροιμία θέλει να πει, για καλά γερά και υγιή ερίφια , ο επιβήτορας αρσενικός πρέπει να είναι νεαρό ερίφι, ενώ αντιθέτως στα πρόβατα ο επιβήτορας αρσενικός πρέπει να είναι μεγάλης ηλικίας.


* "Απ' αγκάθιν φκαίνει ρόδον"
* "Απ' αγκάθιν βκαίνει ρόδον"
*"Ασχιμοφόρε τζαι μεν ριάς" {παρά να κρυώνεις καλύτερα να φοράς ότι να ναι}
*"Ασσημοφόρε τζαι μεν ριάς" {παρά να κρυώνεις καλύτερα να φοράς ότι να ναι}


==Β==
==Β==
* "Βουνό με βουνό εν σμίει"
* "Βουνό με βουνό εν σμίει"
* "Βούρα θκιέ τζιαι φτάννω σε"
* "Βούρα θκειέ τζαι φτάννω σε"


== Γ ==
== Γ ==


* Γάδαρον κάμεις γάδαρον μεγαλώνεις
* Γάδαρον κάμνεις γάδαρον μεγαλώνεις


==Δ==
==Δ==
* "Δώστου πελλού λουκάνικον, να σου πει εν ζαβόν"
* " Δώσ'του πελλού λουκάνικον, να σου πει "έν' ζαβόν" "
* "Δωστου πελλου αγγουρι να σου πει εν ζαβον"
* " Δώσ'του πελλού αγγούριν να σου πει "έν' ζαβόν" "
* "Δώκε σιινίν του χωρκάτη, να μπει με τες ποΐνες μεσ'το κρεβάτι" (όταν δώσεις πολύ ελευθερία σε κάποιον, αυτός θα την χρησιμοποιήσει για το δικό του συμφέρον)
* "Δώκε σσοινίν του χωρκάτη, να μπει με τες ποΐνες μες στο κρεβάτι" (όταν δώσεις πολύ ελευθερία σε κάποιον, αυτός θα την χρησιμοποιήσει για το δικό του συμφέρον)
* "Δείξε μου το φίλο σου να σου πω ποιος είσαι"
* "Δείξε μου τον φίλον σου να σου πω ποιός είσαι"


* "Εγιώ στραώνω τζαι πουλώ τζαι εσύ άμπλεπε τζαι γόραζε"
* "Εγιώ στραώνω τζαι πουλώ τζι εσύ άμπλεπε τζαι γόραζε"
* "Είπαν τον πελλόν, τζαι επέλλανεν"
* "Είπαν τον πελλόν, τζι επέλλανεν"
* "Έλα παππού να σου δείξω τ' αμπέλια σου."
* "Έλα παππού να σου δείξω τ' αμπέλια σου."
* "Εν της παπαθκιάς τα ξύλα"
* "Έν' της παπαδκιάς τα ξύλα"
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Τα ξύλα ανήκουν στην παπαδιά (και έτσι τα προσέχει περισσότερο)"
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Τα ξύλα ανήκουν στην παπαδιά (και έτσι τα προσέχει περισσότερο)"
* "Έναν Όϊ αξίζει έναν ανόιν τζαι έναν κατόιν"
* "Έναν Όϊ αξίζει έναν ανόιν τζαι έναν κατόιν"
* "Ένας παπάς δκυό εκκλησιές της μιας γελά της"
* "Ένας παπάς δκυό εκκλησιές, της μιας γελά της"
** "Ένας παπάς δυό εκκλησιές, τη μια την αφήνει αλειτούργητη"
** "Ένας παπάς δυό εκκλησιές, τη μια την αφήνει αλειτούρκητη"
**Λέγεται ότι κάποιος κάνει πολλά πράγματα ταυτόχρονα και σίγουρα αφήνει κάτι πίσω
**Λέγεται ότι κάποιος κάνει πολλά πράγματα ταυτόχρονα και σίγουρα αφήνει κάτι πίσω
*"Εν τζαιν φά τζαι κνήστου εν φά τζαι ποταβρίστου"
*"Εν τζι έν' φά' τζαι κνίστου έν' φά' τζαι ποταυρίστου"


* "Έπαρτον εις τον γάμο σου να σου πεί τζαι του χρόνου"
* "Έπαρ' τον εις τον γάμο σου να σου πει τζαι του χρόνου"
* "Ετσύλησεν ο τέντζερης, τζαι ήβρεν το καπάτζιν"
* "Ετζύλησεν ο τέντζερης, τζαι ηύρεν το καππάτζιν"
* "Ετσύλισεν το στούππωμα τζαι ήβρεν την μαείρισσαν"
* "Ετζύλισεν το στούππωμαν τζαι ηύρεν την μαείρισσαν"
* "Επήεν ο φτωχός να αρμαστεί τζαι μίτσιανε η νύχτα"
* "Επήεν ο φτωχός να αρμαστεί τζι εμίτσιανεν η νύχτα"
* "Εσυνάφερες τον ξένον φερ' τζιαι την τσαέρα του"
* "Εσυνάφερες τον ξένον φερ' τζαι την τσαέραν του"
* "Έφκαλεν η γλώσσα μου μαλλιά"
* "Έβκαλεν η γλώσσα μου μαλλιά"
* "Εφκήκεν κούππα άπαννη"
* "Εβκήκεν κούππα άπαννη"
* "Εδώκαν μου αυκό τζιαι ζητούν την όρνιθα"
* "Εδώκαν μου αυκό τζι εζήτουν την όρνιθα"
* "Εν ο νούς σου τζιαι μια λίρα τζιαι γυρίζει βύρρα βύρρα"
* "Έν' ο νούς σου τζι έν' μια λίρα τζιαι γυρίζει βύρρα βύρρα"


== Ε ==
== Ε ==


* "Εσηκωστήκαν τα πόθκια να φατσίσουν πάστη κκελέ"
* "Εσηκωστήκαν τα πόδκια να φατσίσουν πάς στην κκελέ"


==Ζ==
==Ζ==
* "Ζήσε Μάη μου να φάεις τριφύλλι"
* "Ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι"


== Η ==
== Η ==


* "H αντροπή εν πουκα' στο πάπλωμα"
* "H αντροπή εν πουκα' στο πάπλωμα"
*" Η απάντηση του πελλού εν η σιωπή"
*" Η απάντηση του πελλού έν' η σιωπή"
*"Η γλώσσα κόκκαλα δεν έσσιει τζιαι κόκκαλα τσακκίζει"
*"Η γλώσσα κόκκαλα δεν έσιει τζαι κόκκαλα τσακκίζει"
*"Η καθαριότητα εν μισή αρκογκιά"
*"Η καθαριότητα έν' μισή αρκοντιά"
*"Η μάνα εν μαννα"
*"Η μάνα έν' μάννα"
** Δηλαδή: Η μητερα ειναι σαν δώρο απο τον Θεό
** Δηλαδή: Η μητερα ειναι σαν δώρο απο τον Θεό


* "Η νύφη αντα να γεννηθεί της πεθεράς ημοιάζει"
* "Η νύφη αντα να γεννηθεί της πεθεράς ημοιάζει"
*"Η πολλή η καλοσύνη εν γαιδουροσλθνη"
*"Η πολλή η καλοσύνη εν γαϊδουροσίνη"
*"'Ηβρες το σύκο σήκωστο πριν το σηκώσει άλλος."
*"Ηύρες το σύκον σήκωσ' το πριν το σηκώσουν άλλοι."
*"'Ηβρες φαί, φάε, ήβρες ξύλο, φύε"
*"Ηύρες φαΐ, φάε, ηύρες ξύλο, φύε"


==Θ==
==Θ==


* "Θέλει βούν τζαι γάρον"
* "Θέλει βουν τζαι γάρον"


Τα παλιά χρόνια στα προικοσύμφωνα ο γαμπρός ζητούσε γαιδούρι, μερικοί ζητούσαν και βόδι το οποίο είχε μεγάλη χρηματική αξία.
Τα παλιά χρόνια στα προικοσύμφωνα ο γαμπρός ζητούσε γαιδούρι, μερικοί ζητούσαν και βόδι το οποίο είχε μεγάλη χρηματική αξία.


*"Θέλει την πίττα σωστή τζαι τον σιύλλον χορτάτον"
*"Θέλει την πίττα σωστή τζαι τον σσιύλλον χορτάτον"


Μεταφραση: θελει και την πιτα ολοκληρη και τον σκυλο χορτατο
Μεταφραση: θελει και την πιτα ολοκληρη και τον σκυλο χορτατο
* "Θώρε την κρυάδα τζιαι μοίραζε το πάπλωμαν"
* "Θώρε την κρυάδα τζαι μοίραζε το πάπλωμαν"


Μεταφραση: διαμοίρασε τη βοήθεια ανάλογα με τη δυσκολία
Μεταφραση: διαμοίρασε τη βοήθεια ανάλογα με τη δυσκολία
Γραμμή 153: Γραμμή 153:
==Κ==
==Κ==


* "Καλός καλός ο σιοίρος μας, μα εφκέιν χαλαζιάρης"
* "Καλός καλός ο σιοίρος μας, μα έβκην χαλαζιάρης"
* "Καλά κρασιά"
* "Καλά κρασιά"
* "Κάτσε την μμάππα χαμαί."
* "Κάτσε την μάππα χαμαί."
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Άφησε την μπάλα κάτω." (Δηλ. Μην κάνεις τον έξυπνο)
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Άφησε την μπάλα κάτω." (Δηλ. Μην κάνεις τον έξυπνο)
* "Καμήλα κλάννει στο Πεντάκωμον"
* "Καμήλα κλάννει στο Πεντάκωμον"
* "Καλημέρα καμηλάρη, καμηλάρη καλημέρα"
* "Καλημέρα καμηλάρη, καμηλάρη καλημέρα"
* "Κάλλιον πέντε τζιαι στο σιέρην παρά δέκα τζιαι καρτέριν"
* "Κάλλιον πέντε τζαι στο σιέριν παρά δέκα τζαι καρτέριν"
* "Κάμε το καλό τζιαι ρίψετο στο γυαλό"
* "Κάμε το καλό τζαι ρίψε το στο γυαλό"
* "Κάμνεις τον ψύλλον κάμηλον"
* "Κάμνεις τον ψύλλον κάμηλον"
* "Κατά που σου κάμνουν κάμνε τζιαι κατζία μεν κρατάς"
* "Κατά που σου κάμνουν κάμνε τζαι κατζία μεν κρατάς"
* "Κοφτά τζαι Τρικωμίτικα"
* "Κοφτά τζαι Τρικωμίτικα"
* "Κουτσιά τζαι κολοκάσι ένα τόπο εννα πάσιν"
* "Κουτσιά τζαι κολοκάσι έναν τόπον εν να πάσιν"


==Λ==
==Λ==


* Λείπει ο Μάρτης που τη Σαρακοστή;
* Λείπει ο Μάρτης 'που τη Σαρακοστή;
* Λείψε που το ψυσικό να μεν σε βρει το κρίμα
* Λείψε 'που το ψυσικό να μεν σ' εύρει το κρίμα


==Μ==
==Μ==


* "Μάρτης Γδάρτης τζαι Παλλουκοκάφτης"
* "Μάρτης γδάρτης τζαι κακός παλλουκοκάφτης"
* Τον Μάρτη ξύλα φύλαε μεν κάψεις τα παλλούτζια
* Τον Μάρτη ξύλα φύλαε μεν κάψεις τα παλλούτζια
** Δηλαδή το Μάρτη κάποιες φορές έχει τόσο κρύο που θα χρειαστείς ξύλα για να κάψεις. Αν δεν έχεις φροντίσει να έχεις κρατήσει ξύλα τότε θα αναγκαστείς να κάψεις τα παλούκια.
** Δηλαδή το Μάρτη κάποιες φορές έχει τόσο κρύο που θα χρειαστείς ξύλα για να κάψεις. Αν δεν έχεις φροντίσει να έχεις κρατήσει ξύλα τότε θα αναγκαστείς να κάψεις τα παλούκια.
* "Μάθε τέχνη τζαι κρέμαστιν εις το παλούτζι"
* "Μάθε τέχνη τζαι κρέμασ' την εις το παλλούτζι"
* "Μεγάλον βούκκον φάε, μεγάλον λόον μεν πεις"
* "Μεγάλον βούκκον φάε, μεγάλον λόον μεν πεις"
** Μετάφραση στη Δημοτική: Μεγάλη μπουκιά φάε, μεγάλη κουβέντα μην πεις
** Μετάφραση στη Δημοτική: Μεγάλη μπουκιά φάε, μεγάλη κουβέντα μην πεις
* "Με τον συγγενή σου φάε πιε τζιαι αλίσβερίσιι μεν κάμεις"
* "Με τον συγγενή σου φάε πιε τζαι αλισβερίσσιν μεν κάμεις"
** Με τους συγγενείς σου να τρως και να πίνεις αλλά ποτέ μ' αυτούς εμπορικές πράξεις να μην κάνεις.
** Με τους συγγενείς σου να τρως και να πίνεις αλλά ποτέ μ' αυτούς εμπορικές πράξεις να μην κάνεις.
* Με ξένον κώλο κλάννω τζι εγιώ...
* Με ξένον κώλο κλάννω τζι εγιώ...
** Δηλαδή, με ξένα μέσα, με ξένες πλάτες, καυχιέμαι, κάνω του κεφαλιού μου...
** Δηλαδή, με ξένα μέσα, με ξένες πλάτες, καυχιέμαι, κάνω του κεφαλιού μου...
* "Με συγγενή σου φάε πιε, τζι’αλίσβερίσια μεν κάμεις"
* "Με συγγενή σου φάε πιε, τζι αλισβερίσια μεν κάμεις"
* "Μια παδκιά του γέρου αξίζει σίλιες του παιδκιού"
* "Μια παθκιά του γέρου αξίζει σσίλιες του παιδκιού"
* "Μεν σούζεις τα πόθκια σου πριχού καβαλιτζέψεις"
* "Μεν σούζεις τα πόδκια σου πριχού καβαλλιτζέψεις"


==Ν==
==Ν==
* "Να σου δώσει η μούλα η γεραφώνα"
* "Να σου δώσει η μούλα η γεραφώνα"
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Να πάρεις από το μουλάρι που εγκυμονεί (Δηλαδή δεν θα πάρεις, αφού ως γνωστό το μουλάρι, που είναι διασταύρωση γαιδάρου καί αλόγου δεν μπορεί να αναπαράγει"
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Να πάρεις από το μουλάρι που εγκυμονεί (Δηλαδή δεν θα πάρεις, αφού ως γνωστό το μουλάρι, που είναι διασταύρωση γαιδάρου καί αλόγου δεν μπορεί να αναπαράγει"
* "Να ππέσει τάφκον που τον κώλον της εν θα σπάσει.
* "Να ππέσει τ' αυκόν 'που τον κώλον της εν θα σπάσει.
** Μετάφραση: Αν πέσει τ΄ αβγό απ΄ τον κώλο της δεν θα σπάσει. Λέγεται για τις πολύ κοντές γυναίκες.
** Μετάφραση: Αν πέσει τ΄ αβγό απ΄ τον κώλο της δεν θα σπάσει. Λέγεται για τις πολύ κοντές γυναίκες.
* "Να ποταβρίζεσαι ώσπου φτάνει το σιέριν σου"
* "Να ποταυρίζεσαι ώσπου φτάνει το σιέριν σου"


==Ξ==
==Ξ==
Γραμμή 199: Γραμμή 199:


==Ο==
==Ο==
* "Ο άδρωπος ο γυναξιής τρώει πάντα της κκελλές του"
* "Ο άθρωπος ο γυναξιής τρώει πάντα της κκελλές του"
*"Ο βούς επέθανε η φουμουσιαρκά εχάλασε"
*"Ο βους επέθανε η φουμουσιαρκά εχάλασε"
*"Ο γάρος ο [[Τεμπελιά|οκνιάρης]] εν τζαι βαρυγομαρκάρης."
*"Ο γάρος ο [[Τεμπελιά|οκνιάρης]] έν' τζαι βαρυγομαρκάρης."
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Ο γάιδαρος ο τεμπέλης πάντοτε βαρυφορτώνεται."
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Ο γάιδαρος ο τεμπέλης πάντοτε βαρυφορτώνεται."
* "Ο Θεός αγαπά τον κλέφτη αλλά αγαπά τζιαι τον νοικοτζύρη."
* "Ο Θεός αγαπά τον κλέφτη αλλά αγαπά τζαι τον νοικοτζύρη."
* "Ο κάττος τζι αν εγέρασεν τα νύσια που 'σιεν έσιει."
* "Ο κάττος τζι αν εγέρασεν τα νύσια που 'σιεν έσιει."
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Ο γάτος, έστω κι αν έχει γεράσει, έχει τα ίδια νύχια όπως πριν."
** Μετάφραση στη Δημοτική: "Ο γάτος, έστω κι αν έχει γεράσει, έχει τα ίδια νύχια όπως πριν."
*"Ο κάττος τζι' ο καλόηρος το ψάριν αγαπούν το"
*"Ο κάττος τζι ο καλόηρος το ψάριν αγαπούν το"
*"Ο κλέφτης τζιαι ο ψέφτης τον πρώτο γρόνο σιαίρουνται"
*"Ο κλέφτης τζαι ο ψέφτης τον πρώτο γρόνο σιαίρουνται"
*"Ο κώλος ο τίτσιρος/αναβράκωτος είδεν το βρατζίν τζ’ εσιέστιν"
*"Ο κώλος ο τίτσιρος/αναβράκωτος είδεν το βρατζίν τζι εσιέστην"
*"Ο νούρος του σιύλλου εν ισσιώννει"
*"Ο νούρος του σσιύλλου εν ισσιώννει"
*"Ο ξένος τζι' ο στραβός εν έναν"
*"Ο ξένος τζι ο στραβός έν' έναν"
*"Ο πελλός θέλλει τον αντίπελλο του"
*"Ο πελλός θέλλει τον αντίπελλόν του"
*"Ο ψηλός τρώει τα σύκα τζαι ο κοντός συκόφυλλα"
*"Ο ψηλός τρώει τα σύκα τζαι ο κοντός συκόφυλλα"
* "Ούλοι λέσιν τζαι πολέσιν, τζι ο πελλός τζι που πονεί"
* "Ούλοι λέσιν τζαι ῾πολέσιν, τζι ο πελλός τζι που πονεί"
* "Όμορφον μωρό στη σούσαν άνοστον στη γειτονιάν"
* "Όμορφον μωρό στη σούσαν άνοστον στη γειτονιάν"
* "Όπως έστρωσες να τζοιμηθείς"
* "Όπως έστρωσες να τζοιμηθείς"
*"Όποιος θέλει τα πολλά, χάνει τζαι τα λία"
*"Όποιος θέλει τα πολλά, χάνει τζαι τα λλία"
* "Όποιος φατσίσει στο ανώβλιν θωρεί τζαι το κατώβλιν"
* "Όποιος φατσίσει στο ανώβλιν θωρεί τζαι το κατώβλιν"
* "Όποιος φκιάζεται σκοντάφκει"
* "Όποιος βκιάζεται σκονταύκει"
* "Όπου λαλούν πολλοί πετεινοί, αρκεί να ξημερώσει"
* "Όπου λαλούν πολλοί πετεινοί, αρκεί να ξημερώσει"
* "Όπου φτωχός τζ' η μοίρα του"
* "Όπου φτωχός τζι η μοίρα του"
*"Ό,τι θθυμάσαι, σιαίρεσαι"
*"Ότι αθυμάσε, χέρεσε"
* "Ότι χορεύκω παίζε μου"
* "Ό,τι χορεύκω παίζε μου"


==Π==
==Π==
* "Παπάς που λειτουρκεί δκυό εκκλησιές, της μιας γελά της"
* "Παπάς που λουτουρκά δκυό εκκλησιές, της μιας γελά της"
** Ένας παπάς δυό εκκλησιές, τη μια την αφήνει αλειτούργητη: Λέγεται ότι κάποιος κάνει πολλά πράγματα ταυτόχρονα και σίγουρα αφήνει κάτι πίσω
** Ένας παπάς δυό εκκλησιές, τη μια την αφήνει αλειτούργητη: Λέγεται ότι κάποιος κάνει πολλά πράγματα ταυτόχρονα και σίγουρα αφήνει κάτι πίσω
* "Παίζει τον πελλόν για να φκει σκάρτος"
* "Παίζει τον πελλόν για να βκει σκάρτος"
*"Παίζε του γάρου λύρα να χορεύκει βύρα βύρα."
*"Παίζε του γάρου λύρα να χορεύκει βύρα βύρα."
* "Παρα να συντηχάνεις καλύττερα να κλάνεις"
* "Παρα να συντυχάννεις καλλύττερα να κλάννεις"
* "Παφίτην αναγιώνεις, χρυσάφιν νεκατώνεις"
* "Παφίτην αναγυιώνεις, χρυσάφιν νεκατώνεις"
**Όταν μεγαλώνεις ή γνωρίσεις Παφίτη (άνθρωπο με καταγωγή την περιοχή Πάφου της Κύπρου), είναι τόσο καλός ανθρωπος - πολύτιμος όπως το χρυσάφι.
**Όταν μεγαλώνεις ή γνωρίσεις Παφίτη (άνθρωπο με καταγωγή την περιοχή Πάφου της Κύπρου), είναι τόσο καλός ανθρωπος - πολύτιμος όπως το χρυσάφι.
* "Παφίτην αναγιώνεις , σκατζόσσυρον μερώνεις"
* "Παφίτην αναγυιώνεις , κατσόσιοιρον μερώνεις"
**Μην προσπαθείς να εκπαιδεύσεις Παφίτη (άνθρωπο καταγόμενο από την περιοχή Πάφου της Κύπρου), είναι ανώφελο και ακατόρθωτο όπως να εκπαιδεύεις σκάντζόχοιρο.
**Μην προσπαθείς να εκπαιδεύσεις Παφίτη (άνθρωπο καταγόμενο από την περιοχή Πάφου της Κύπρου), είναι ανώφελο και ακατόρθωτο όπως να εκπαιδεύεις σκάντζόχοιρο.
* "Πέντε μίλια, δώδεκα ώρες"
* "Πέντε μίλια, δέκα ώρες"
*"Πε, πε εν να το πει τζι ο κώλος του"
*"Πε, πε, εν να το πει τζι ο κώλος του"
* "Πέρα βρέχχει, στην Καραμανιά χχιονίζει"
* "Πέρα βρέσιει, στην Καραμανιά σιονίζει"
** Μετάφραση στην Δημοτική: όταν κάποιος δεν καταλαμβένει τι του λέμε
** Μετάφραση στην Δημοτική: όταν κάποιος δεν καταλαβαίνει τι του λέμε
* "Πεσς ταμπούρα τόρτ οκκά" (τουρκ. beş tambura dört okka) Πέντε πεπόνια τέσσερεις οκάδες.
* "Πεσς ταμπούρα τόρτ οκκά" (τουρκ. beş tambura dört okka) Πέντε πεπόνια τέσσερεις οκάδες.
* "Πέψε τον πελλόν τζαι λάμνε ταπισόν του"
* "Πέψε τον πελλόν τζαι λάμνε ταπισόν του"
** Μετάφραση στην Δημοτική: μην έχεις εμπιστοσύνη σε ένα τρελό
** Μετάφραση στην Δημοτική: μην έχεις εμπιστοσύνη σε ένα τρελό
* "Πιάσε τον έναν τζαι φάκκα τον άλλον." Κανένας απο τους δυό δεν είναι καλύτερος απο τον άλλο, και οι δύο είναι του βλάκες.
* "Πκιάσε τον έναν τζαι φάκκα τον πας στον άλλον." Κανένας απο τους δυό δεν είναι καλύτερος απο τον άλλο, και οι δύο είναι του βλάκες.
*"Ππέφτουν τα ποξαμάθκια τζει που 'ν έσιει δόντια"
*"Ππέφτουν τα ποξαμάθκια τζει που 'ν έσιει δόντια"
* "Πόθεν είσαι θκειέ; Κουτσιά εμαείρεψα"
* "Πόθεν είσαι θκειέ; Κουτσιά εμαείρεψα"
** Όταν ρωτάς κάτι κάποιον και παίρνεις άσχετη απάντηση
** Όταν ρωτάς κάτι κάποιον και παίρνεις άσχετη απάντηση
*"Που σου νέφκω, που παεις"
*"Πού σου νεύκω, πού παεις"
* "Που στύλλο, στύλλο άνεση"
* "῾Που στύλλον, στύλλον άνεση"
*"Πουλάς αέρα τζαι πιάνεις ριάλια"
*"Πουλάς αέρα τζαι πκιάνεις ριάλια"
*"Πουμπουρίζει γέρο, αστράφτει κοτζιάκαρη"
*"Πουμπουρίζει γέρο, αστράφτει κοτζιάκαρη"
*"Πρέπει να το 'σιει η κούτρα σου να κατεβάζει φτείρες"
*"Πρέπει να το 'σιει η κούτρα σου να κατεβάζει φτείρες"

Αναθεώρηση της 22:06, 3 Σεπτεμβρίου 2020

Κατάλογος παροιμιών από την Κύπρο


A

  • "Αδκειασερός παπάς, θάβκει τζαι τους ζωντανούς"( όποιος δεν έχει δουλειά να κάνει, κάνει αχρείαστα πράγματα.)
    • Μετάφραση στη Δημοτική: "Παπάς χωρίς δουλειά θάβει και ζωντανούς"
  • "Άθρωπος αθρώπου μοιάζει"
  • "Άλλα'ν τ' αμμάθκια του λαού τζι άλλα του κουκουβκιάου, τζαι άλλα έν' του αλουπού που κάμνει πάου πάου"
    • Μετάφραση στη Δημοτική: "Άλλα, (διαφορετικά) είναι τα μάτια του λαγού, άλλα της κουκουβάγιας και άλλα της αλεπούς που (όταν "κλαίει") κάνει πάου πάου".
  • "Αλλού τον τρώει τζαι αλλού κνίθεται"( Άλλος του φταίει και αλλού φωνάζει.)
  • "Άλλαξεν ο Μανωλιός τζι έβαλεν τα ρούχα του αλλοιώς"(κάποιος και αν αλλάξει επιφανειακά πάλι ο ίδιος μένει.)
    • Μετάφραση στη Δημοτική: "Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς"
  • "Άμαν εν πάει ο Μωάμεθ εις το βουνό, πάει το βουνόν εις τον Μωάμεθ."
    • Μετάφραση στη Δημοτική: "Όταν δεν πάει ο Μωάμεθ στο βουνό, πάει το βουνό στο Μωάμεθ."
  • "Αν έν' μηλιά εν να ανθίσει"
  • "Αν ήταν η αζούλα πούζα, έθεν να πουζιάσει ούλος ο κόσμος"
  • "Αν κάμει ο Μάρτης δκυό νερά τζαι ο Απρίλης άλλον εν να'ν χαρά σε τζείντον γεωργόν πό 'σιει πολλά σπαρμένα
  • "΄Ακουε μεγάλον αμπέλιν τζαι παίρνε μιτσίν καλάθι.
    • Μετάφραση στη Δημοτική: "΄Ακουγε για μεγάλο αμπέλι αλλά πάρε μαζί σου μικρό καλάθι"
  • "Άκουε πολλά τζαι πίστευκε λλία"
  • "Αλλα λόγια θκειέ παπά" (όταν απαντά ο άλλος κάτι άσχετο από αυτό που το λες){Άλλο ρωτάς και άλλο σου απαντά)
  • "Άλλον μας εδείξαν τζι άλλον μας εμπήξαν" (άλλο είδαμε και άλλο πήραμε.)
  • "Αλλού σε τρώει τζαι αλλού κνήθεσαι"
  • "Αλλού σπέρνουν τους δαμαί γιωρκούν τους"
  • "Άμαν επειράξαν την κοτζιάκαρη έβαλε ρομανίσι μετά"
  • "Ανάγυιωσ' τον κολλιό να σου βκάλει τ' αμμάθκια σου" (μεγάλωσε το παιδί σου και μετά να σου προκαλεί προβλήματα)
  • "Αντί να τρίζει η άμαξα τρίζει ο αμαξηλάτης"
  • "Απο'ν αππέξω του χορού, πολλά τραούδκια ξέρει."(οποίος δεν ζει της συγκεκριμένες καταστάσεις δεν ξέρει πώς είναι, απλά λέει λόγια του αέρα.)
    • Μετάφραση στη Δημοτική: "Όποιος έιν' έξω απ' το χορό ξέρει πολλά τραγούδια."
  • "Από 'ν ακούει, ταιρκάζει" (όποιος δεν έχει ακούσει ολόκληρη την κουβέντα βγάζει λάθος συμπέρασμα)
  • "Από 'ν ακούει του γονιού , παραγωνιάς τζοιμάται."(οποιος δεν ακούει την γνώμη των γονιών του αναλαμβάνει την ευθύνη των λάνθασμένων αποφάσεών του)
    • Μετάφραση στη Δημοτική: "οταν δεν ακούς τούς γονείς , κοιμάσαι παράμερα."
  • "Aπό 'ν αντρέπεται, ο κόσμος έν' δικός του" (οποίος δεν ντρέπεται νομίζει ότι έχει δικαίωμα να κάνει ότι θέλει)
  • "Από 'ν εμίλησεν επέθανε"
  • "Από 'ν θέλει να πά' στον μύλον, 5 μέρες κοσσινίζει."(οποίος δεν θέλει να κάνει κάτι γιατι βαριέται το παίρνει παραπέρα)
    • Μετάφραση στη Δημοτική: "Όποιος δεν θέλει να πάει στον μύλο, κοσκινίζει για 5 μέρες."
  • "Από 'ν φορτώνει ῾π' όσσω σου, τάνα του να φορτώσει" (οποίος δεν κάνει ζημιά σε σένα να μην σε νοιάζει τι κάνει.)
  • "Από 'ν μπορεί να δέρει το γάρο, δέρνει τον σαμάν (Δηλ. κάποιος που δεν μπορεί να κάνει η να πει κάτι σ' εκείνον που του έφτεξε, τα βάζει με άλλον)"
  • "Από 'ν σε ξέρει, ακριβά σε γοράζει" (οποίος δεν σε ξέρει νομίζει πως είστε καλός.)
  • "Από 'ν φορτώνει έσσω σου, τάνα του να φορτώσει"
  • "Από 'σιει μούγια, μουγιάζεται."
    • Μετάφραση στη Δημοτική: "Κάποιος προσπαθεί να διώξει την μύγα μόνο αν αυτή κάθεται επάνω του." ή "όποιος έχει τη μύγα, μυγιάζεται"
  • "Από 'σιει πούζαν τζαι παιδίν στον γάμον τί γυρεύκει"
  • "Άπου σοδκιάζει τριάντα δκυό τζαι ξοδκιάζει τράντα έν' νοικοτζύρης πάντα. Άπου ξοδκιάζει τριάντα δκυό αλλά σοδκιάζει τράντα, στη φυλακή τον παίρνουσι τζαι εν του δκιούν αμάντα"(οποίος ξοδεύει περισσότερα απο όσα πέρνει θα έχει πρόβλημα)
    • Μετάφραση στη Δημοτική: "Οποιος έχει έσοδα τριαντα δύο και έξοδα τριάντα είναι πάντα νοικοκύρης, όποιος όμως ξοδεύει τριάντα δύο και έχει έσοδα τριάντα τον παίρνουν στην φυλακή και δεν τον λυπούνται."
  • "Άπου πονεί πάει στον γιατρόν τζαι άπου διψά πάει στην βρύσην."
    • Αυτός που έχει το πρόβλημα πρέπει να ψάξει για την λύση
  • "Από 'σιει γείτον έσιει όσσιον τζι από 'σιει όσσιον τζοιμάται"
    • δηλαδη οποιος εχει γειτονα θα τον βοηθίσει στις δυσκολες στιγμες
  • "Από 'σιει πούζαν τζαι παιδί στο γάμο τι γυρεύκει"
  • "Από 'ν έσιει νούν έσιει πόδκια"(οποίος δεν σκέφτεται κάνει λάθη.)
  • "Από το ρίφιν ρίφι, τζαι γερόκλιαρον αρνί"¨
  • "Απού Γερόκλιαρο αρνί τζιαι κοκκορίφι ρίφι"
    • Αυτή η παροιμία θέλει να πει, για καλά γερά και υγιή ερίφια , ο επιβήτορας αρσενικός πρέπει να είναι νεαρό ερίφι, ενώ αντιθέτως στα πρόβατα ο επιβήτορας αρσενικός πρέπει να είναι μεγάλης ηλικίας.
  • "Απ' αγκάθιν βκαίνει ρόδον"
  • "Ασσημοφόρε τζαι μεν ριάς" {παρά να κρυώνεις καλύτερα να φοράς ότι να ναι}

Β

  • "Βουνό με βουνό εν σμίει"
  • "Βούρα θκειέ τζαι φτάννω σε"

Γ

  • Γάδαρον κάμνεις γάδαρον μεγαλώνεις

Δ

  • " Δώσ'του πελλού λουκάνικον, να σου πει "έν' ζαβόν" "
  • " Δώσ'του πελλού αγγούριν να σου πει "έν' ζαβόν" "
  • "Δώκε σσοινίν του χωρκάτη, να μπει με τες ποΐνες μες στο κρεβάτι" (όταν δώσεις πολύ ελευθερία σε κάποιον, αυτός θα την χρησιμοποιήσει για το δικό του συμφέρον)
  • "Δείξε μου τον φίλον σου να σου πω ποιός είσαι"
  • "Εγιώ στραώνω τζαι πουλώ τζι εσύ άμπλεπε τζαι γόραζε"
  • "Είπαν τον πελλόν, τζι επέλλανεν"
  • "Έλα παππού να σου δείξω τ' αμπέλια σου."
  • "Έν' της παπαδκιάς τα ξύλα"
    • Μετάφραση στη Δημοτική: "Τα ξύλα ανήκουν στην παπαδιά (και έτσι τα προσέχει περισσότερο)"
  • "Έναν Όϊ αξίζει έναν ανόιν τζαι έναν κατόιν"
  • "Ένας παπάς δκυό εκκλησιές, της μιας γελά της"
    • "Ένας παπάς δυό εκκλησιές, τη μια την αφήνει αλειτούρκητη"
    • Λέγεται ότι κάποιος κάνει πολλά πράγματα ταυτόχρονα και σίγουρα αφήνει κάτι πίσω
  • "Εν τζι έν' φά' τζαι κνίστου έν' φά' τζαι ποταυρίστου"
  • "Έπαρ' τον εις τον γάμο σου να σου πει τζαι του χρόνου"
  • "Ετζύλησεν ο τέντζερης, τζαι ηύρεν το καππάτζιν"
  • "Ετζύλισεν το στούππωμαν τζαι ηύρεν την μαείρισσαν"
  • "Επήεν ο φτωχός να αρμαστεί τζι εμίτσιανεν η νύχτα"
  • "Εσυνάφερες τον ξένον φερ' τζαι την τσαέραν του"
  • "Έβκαλεν η γλώσσα μου μαλλιά"
  • "Εβκήκεν κούππα άπαννη"
  • "Εδώκαν μου αυκό τζι εζήτουν την όρνιθα"
  • "Έν' ο νούς σου τζι έν' μια λίρα τζιαι γυρίζει βύρρα βύρρα"

Ε

  • "Εσηκωστήκαν τα πόδκια να φατσίσουν πάς στην κκελέ"

Ζ

  • "Ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι"

Η

  • "H αντροπή εν πουκα' στο πάπλωμα"
  • " Η απάντηση του πελλού έν' η σιωπή"
  • "Η γλώσσα κόκκαλα δεν έσιει τζαι κόκκαλα τσακκίζει"
  • "Η καθαριότητα έν' μισή αρκοντιά"
  • "Η μάνα έν' μάννα"
    • Δηλαδή: Η μητερα ειναι σαν δώρο απο τον Θεό
  • "Η νύφη αντα 'ν να γεννηθεί της πεθεράς ημοιάζει"
  • "Η πολλή η καλοσύνη εν γαϊδουροσίνη"
  • "Ηύρες το σύκον σήκωσ' το πριν το σηκώσουν άλλοι."
  • "Ηύρες φαΐ, φάε, ηύρες ξύλο, φύε"

Θ

  • "Θέλει βουν τζαι γάρον"

Τα παλιά χρόνια στα προικοσύμφωνα ο γαμπρός ζητούσε γαιδούρι, μερικοί ζητούσαν και βόδι το οποίο είχε μεγάλη χρηματική αξία.

  • "Θέλει την πίττα σωστή τζαι τον σσιύλλον χορτάτον"

Μεταφραση: θελει και την πιτα ολοκληρη και τον σκυλο χορτατο

  • "Θώρε την κρυάδα τζαι μοίραζε το πάπλωμαν"

Μεταφραση: διαμοίρασε τη βοήθεια ανάλογα με τη δυσκολία

Ι

Κ

  • "Καλός καλός ο σιοίρος μας, μα έβκην χαλαζιάρης"
  • "Καλά κρασιά"
  • "Κάτσε την μάππα χαμαί."
    • Μετάφραση στη Δημοτική: "Άφησε την μπάλα κάτω." (Δηλ. Μην κάνεις τον έξυπνο)
  • "Καμήλα κλάννει στο Πεντάκωμον"
  • "Καλημέρα καμηλάρη, καμηλάρη καλημέρα"
  • "Κάλλιον πέντε τζαι στο σιέριν παρά δέκα τζαι καρτέριν"
  • "Κάμε το καλό τζαι ρίψε το στο γυαλό"
  • "Κάμνεις τον ψύλλον κάμηλον"
  • "Κατά που σου κάμνουν κάμνε τζαι κατζία μεν κρατάς"
  • "Κοφτά τζαι Τρικωμίτικα"
  • "Κουτσιά τζαι κολοκάσι έναν τόπον εν να πάσιν"

Λ

  • Λείπει ο Μάρτης 'που τη Σαρακοστή;
  • Λείψε 'που το ψυσικό να μεν σ' εύρει το κρίμα

Μ

  • "Μάρτης γδάρτης τζαι κακός παλλουκοκάφτης"
  • Τον Μάρτη ξύλα φύλαε μεν κάψεις τα παλλούτζια
    • Δηλαδή το Μάρτη κάποιες φορές έχει τόσο κρύο που θα χρειαστείς ξύλα για να κάψεις. Αν δεν έχεις φροντίσει να έχεις κρατήσει ξύλα τότε θα αναγκαστείς να κάψεις τα παλούκια.
  • "Μάθε τέχνη τζαι κρέμασ' την εις το παλλούτζι"
  • "Μεγάλον βούκκον φάε, μεγάλον λόον μεν πεις"
    • Μετάφραση στη Δημοτική: Μεγάλη μπουκιά φάε, μεγάλη κουβέντα μην πεις
  • "Με τον συγγενή σου φάε πιε τζαι αλισβερίσσιν μεν κάμεις"
    • Με τους συγγενείς σου να τρως και να πίνεις αλλά ποτέ μ' αυτούς εμπορικές πράξεις να μην κάνεις.
  • Με ξένον κώλο κλάννω τζι εγιώ...
    • Δηλαδή, με ξένα μέσα, με ξένες πλάτες, καυχιέμαι, κάνω του κεφαλιού μου...
  • "Με συγγενή σου φάε πιε, τζι αλισβερίσια μεν κάμεις"
  • "Μια παθκιά του γέρου αξίζει σσίλιες του παιδκιού"
  • "Μεν σούζεις τα πόδκια σου πριχού καβαλλιτζέψεις"

Ν

  • "Να σου δώσει η μούλα η γεραφώνα"
    • Μετάφραση στη Δημοτική: "Να πάρεις από το μουλάρι που εγκυμονεί (Δηλαδή δεν θα πάρεις, αφού ως γνωστό το μουλάρι, που είναι διασταύρωση γαιδάρου καί αλόγου δεν μπορεί να αναπαράγει"
  • "Να ππέσει τ' αυκόν 'που τον κώλον της εν θα σπάσει.
    • Μετάφραση: Αν πέσει τ΄ αβγό απ΄ τον κώλο της δεν θα σπάσει. Λέγεται για τις πολύ κοντές γυναίκες.
  • "Να ποταυρίζεσαι ώσπου φτάνει το σιέριν σου"

Ξ

  • Ξεροκέφαλος κεφάλα λαλεί ο πόντιος
  • Ξένος πόνος ούλλον γέλιον

Ο

  • "Ο άθρωπος ο γυναξιής τρώει πάντα της κκελλές του"
  • "Ο βους επέθανε η φουμουσιαρκά εχάλασε"
  • "Ο γάρος ο οκνιάρης έν' τζαι βαρυγομαρκάρης."
    • Μετάφραση στη Δημοτική: "Ο γάιδαρος ο τεμπέλης πάντοτε βαρυφορτώνεται."
  • "Ο Θεός αγαπά τον κλέφτη αλλά αγαπά τζαι τον νοικοτζύρη."
  • "Ο κάττος τζι αν εγέρασεν τα νύσια που 'σιεν έσιει."
    • Μετάφραση στη Δημοτική: "Ο γάτος, έστω κι αν έχει γεράσει, έχει τα ίδια νύχια όπως πριν."
  • "Ο κάττος τζι ο καλόηρος το ψάριν αγαπούν το"
  • "Ο κλέφτης τζαι ο ψέφτης τον πρώτο γρόνο σιαίρουνται"
  • "Ο κώλος ο τίτσιρος/αναβράκωτος είδεν το βρατζίν τζι εσιέστην"
  • "Ο νούρος του σσιύλλου εν ισσιώννει"
  • "Ο ξένος τζι ο στραβός έν' έναν"
  • "Ο πελλός θέλλει τον αντίπελλόν του"
  • "Ο ψηλός τρώει τα σύκα τζαι ο κοντός συκόφυλλα"
  • "Ούλοι λέσιν τζαι ῾πολέσιν, τζι ο πελλός τζι που πονεί"
  • "Όμορφον μωρό στη σούσαν άνοστον στη γειτονιάν"
  • "Όπως έστρωσες να τζοιμηθείς"
  • "Όποιος θέλει τα πολλά, χάνει τζαι τα λλία"
  • "Όποιος φατσίσει στο ανώβλιν θωρεί τζαι το κατώβλιν"
  • "Όποιος βκιάζεται σκονταύκει"
  • "Όπου λαλούν πολλοί πετεινοί, αρκεί να ξημερώσει"
  • "Όπου φτωχός τζι η μοίρα του"
  • "Ό,τι θθυμάσαι, σιαίρεσαι"
  • "Ό,τι χορεύκω παίζε μου"

Π

  • "Παπάς που λουτουρκά δκυό εκκλησιές, της μιας γελά της"
    • Ένας παπάς δυό εκκλησιές, τη μια την αφήνει αλειτούργητη: Λέγεται ότι κάποιος κάνει πολλά πράγματα ταυτόχρονα και σίγουρα αφήνει κάτι πίσω
  • "Παίζει τον πελλόν για να βκει σκάρτος"
  • "Παίζε του γάρου λύρα να χορεύκει βύρα βύρα."
  • "Παρα να συντυχάννεις καλλύττερα να κλάννεις"
  • "Παφίτην αναγυιώνεις, χρυσάφιν νεκατώνεις"
    • Όταν μεγαλώνεις ή γνωρίσεις Παφίτη (άνθρωπο με καταγωγή την περιοχή Πάφου της Κύπρου), είναι τόσο καλός ανθρωπος - πολύτιμος όπως το χρυσάφι.
  • "Παφίτην αναγυιώνεις , κατσόσιοιρον μερώνεις"
    • Μην προσπαθείς να εκπαιδεύσεις Παφίτη (άνθρωπο καταγόμενο από την περιοχή Πάφου της Κύπρου), είναι ανώφελο και ακατόρθωτο όπως να εκπαιδεύεις σκάντζόχοιρο.
  • "Πέντε μίλια, δέκα ώρες"
  • "Πε, πε, εν να το πει τζι ο κώλος του"
  • "Πέρα βρέσιει, στην Καραμανιά σιονίζει"
    • Μετάφραση στην Δημοτική: όταν κάποιος δεν καταλαβαίνει τι του λέμε
  • "Πεσς ταμπούρα τόρτ οκκά" (τουρκ. beş tambura dört okka) Πέντε πεπόνια τέσσερεις οκάδες.
  • "Πέψε τον πελλόν τζαι λάμνε ταπισόν του"
    • Μετάφραση στην Δημοτική: μην έχεις εμπιστοσύνη σε ένα τρελό
  • "Πκιάσε τον έναν τζαι φάκκα τον πας στον άλλον." Κανένας απο τους δυό δεν είναι καλύτερος απο τον άλλο, και οι δύο είναι του βλάκες.
  • "Ππέφτουν τα ποξαμάθκια τζει που 'ν έσιει δόντια"
  • "Πόθεν είσαι θκειέ; Κουτσιά εμαείρεψα"
    • Όταν ρωτάς κάτι κάποιον και παίρνεις άσχετη απάντηση
  • "Πού σου νεύκω, πού παεις"
  • "῾Που στύλλον, στύλλον άνεση"
  • "Πουλάς αέρα τζαι πκιάνεις ριάλια"
  • "Πουμπουρίζει γέρο, αστράφτει κοτζιάκαρη"
  • "Πρέπει να το 'σιει η κούτρα σου να κατεβάζει φτείρες"

Ρ

  • "Ρίφκε αβκά πας τον τοίχον."
    • Μετάφραση στη Δημοτική: "Ρίχνε αυγά απάνω στον τοίχο." δηλαδή είναι ανώφελο*
  • "Ρωτώντας πας στην πόλη"

Σ

  • "Σσύλλον πλύννεις, σσύλλον λούσεις, πάλε σσυλιές μυρίζει."
    • Μετάφραση στη Δημοτική: "Όσο και να λούζεις ένα σκύλο, πάλι θα μυρίζει σαν σκύλος." δλδ Ό,τι και αν κάνεις δεν θα αλλάξεις τον άλλο/άλλη
  • "Σσύλλος που λάσει εν δακάνει"
  • "Σταφύλιν φάε τζι αμπέλιν μεν ρωτάς."
    • Εξήγηση: "όταν κάποιος σου προσφέρει κάτι να το δέχεσαι χωρίς παραξενιές και διαμαρτυρίες"
  • "Στην ανερκάν φελά τζαι το χαλάζιν" {όταν δεν έχει βροχή ακόμα και το χαλάζι είναι ωφέλιμο}
  • "Στου κουφού την πόρτα, όσο θέλεις βρόντα!"
  • "Στο σπίτιν του κρεμμασμένου μεν μιλάς για σιοινήν"
  • "Στο καλάθιν εν χόρώ στο κοσιήνη περισσεύκω"

Τ

  • "Τα γέριμα τα κάτσαρα να μεν εκορακούσαν, τα λόγια τα παράξενα να μεν μου τα λαλούσαν "
  • "Τα μακρά κοντά εγινήκασιν"
  • "Τα μαράζια πύρκους καταλυούν τζ' ανώγεια βάλλουν κάτω"
  • "Τα πολλά λόγια εν φτώσεια"
  • "Τάσσει φούρνους ποξαμάθκια"
  • "Τάσσω τ' αμπέλια μου ν' αρμάσω τα παιθκιά μου"
  • "Τζ' απού κοπεί ας μείνει"
  • "Τζει που βρέσσιει φαίνεται τζει που σσιονίζει ασπρίζει"
  • "Τζει που 'ννα απηήσει η τσούρα εννα πηήσει τζαι το ρίφι"
  • "Τζείνος που ρέσσει τζαι εν λαλεί με γεια σου με καλώστον στο παναϊρι έπαρτον τζαι όσα σου δώκουν δώστον. Tζαι τζεινον που τον σιαιρετας τζαι εν σου πολοετε στο παναϊρι επαρτον να δεις πως εν πουλιεται" (δηλ¨τι αξιζει απο καποιον να πει ενα 'γεια')
  • "Τζινούρκον είσαι κόσιηνο τζιαί που να σε κρεμάσω"
  • "Τζοιμάσαι την νύχτα με τον στραό τζιαι το πρωί αλληθωρίζεις"
  • "Τζιλούν το αφκό με την μαναβέλα"
  • "Τι κάμνεις γέρο; Κουτσιά εμαίρεφκα"
  • "Το έξυπνο πουλλί που την μούττη πιάνεται"
  • "Το γέλιο της Παρασκευής, το κλάμα του Σαββάτου"
  • "Το γινάτι φκάλει αμάτι"
  • "Το λαμπρόν τζει που πέφτει κρούζει."
    • Μετάφραση στη Δημοτική: "Η φωτιά καίει εκεί που χτυπά."
  • "Το 'να σιέριν νυφκει τ' άλλο τζαι τα θκυό το πρόσωπο"
  • "Το κρίμα εν πάστο κλίμα"
  • "Το σσυλλί σου τζαι το παιδί σου όπως το μάθεις"
  • "Τον Μάρτη ξύλα φύλαε, μεν κάψεις τα παλλούτζια"
    • Μετάφραση στην Δημοτική: τον Μάρτη κάνει κρύο και φρόντισε να φυλάξεις ξύλα, αλλιώς θα χρειαστεί να κάψεις τα παλούκια για να ζεσταθείς
  • "Τον αλουπόν η τρύπα του εν τον εχώρεν τζαι τράβαν τζαι τριζοκολόκαν"
  • "Τον αράπη τζαι αν τον πλύννεις το σαπούνι σου χαλάς"
  • "Τον πελλόν τζαι τον μουττάτον ο θεός ημπρουμουτά τον"
  • "Τον ποντικόν η τρύπα εν τον εφόρεν τζαι 'τραβαν τριζοκολόκα"
  • "Του πελλού η απάντηση εν η σιωπή
  • "Τράβα με τζ' ας κλαίω"
  • "Τρείς Ελιές τζαι Καμινάρκα τρώσιν μέστα κοφινάρκα"

Υ

  • "Ύστερα φέρνει ο φούρνος την πυρά"


Φ

  • Φακούν του παπά με τα πρόσφορα
  • Φταίουν του τα ρούχα του ( λεγεται αυτος που ειναι ευεξαπτος )

Χ

  • Χωρεί τον η τρύπα του βελονιού (οταν θελει κατι θα βρει τον τροπο να το πετυχει)

Ψ

  • Ψουμιά έν είχαμε τζαι ρεπάνια εγυρεύκαμε

Μεταφραση: Δεν είχαμε τα βασικά και γυρεύαμε την πολυτέλεια

Ω

  • ″Ωσπου νάβρουμεν την φωνήν, εξηχάσαμεν το τραούδιν″
  • "Ώσπου πάμε τζαι γερνούμεν άλλα πράμματα θωρούμεν"




Σύνδεσμοι Βικιφθεγμάτων: Κατηγορίες - Θέματα - Παροιμίες - Άνθρωποι