Ελληνικές παροιμίες/Α: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από Βικιφθέγματα
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 35: Γραμμή 35:
* Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου.
* Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου.
* Αγάλι αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι.
* Αγάλι αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι.
** Αγάλι αγάλι φύτευε ο γεωργός αμπέλι κι αγάλι αγάλι γίνηκε η αγουρίδα μέλι. (Παξοί)
* Αγάλι αγάλι φύτευε ο γεωργός αμπέλι κι αγάλι αγάλι γίνηκε η αγουρίδα μέλι. (Παξοί)
* Αγάλια αγάλια κόνευε, αν θέλεις να προφτάσεις.
* Αγάλια αγάλια κόνευε, αν θέλεις να προφτάσεις.
* Αγάλια αγάλια κότα μου και 'γω σε μαγειρεύω. (Λαγκαδιά Γορτυνίας)
* Αγάλια αγάλια κότα μου και 'γω σε μαγειρεύω. (Λαγκαδιά Γορτυνίας)
Γραμμή 45: Γραμμή 45:
* Αγέρας και γυναίκα δεν κλειδώνονται.
* Αγέρας και γυναίκα δεν κλειδώνονται.
* Ἀγεωμέτρητος μηδεῖς εἰσίτω.
* Ἀγεωμέτρητος μηδεῖς εἰσίτω.
** ''Όποιος δεν γνωρίζει γεωμετρία να μην μπει''. Ρητό γραμμένο πάνω απ' την πύλη της Ακαδημίας (του Πλάτωνα).
*** ''Όποιος δεν γνωρίζει γεωμετρία να μην μπει''. Ρητό γραμμένο πάνω απ' την πύλη της Ακαδημίας (του Πλάτωνα).
* Άγιας Άννης να λογιέσαι και να μη δοξολογιέσαι. (Παξοί)
* Άγιας Άννης να λογιέσαι και να μη δοξολογιέσαι. (Παξοί)
* Αγιά Μαρίνα με τα σύκα και Άγιος 'Λιας με τα σταφύλια.
* Αγιά Μαρίνα με τα σύκα και Άγιος 'Λιας με τα σταφύλια.
* Άγιος που δε θαυματουργεί, μηδέ δοξολογιέται.
* Άγιος που δε θαυματουργεί, μηδέ δοξολογιέται.
* Αγιούτο στην αδυναμιά. (Παξοί)
* Αγιούτο στην αδυναμιά. (Παξοί)
** αγιούτο: βοήθεια (ενετικό)
* Αγιούτο: βοήθεια (ενετικό)
* Αγκάθια έχει στον κώλο του.
* Αγκάθια έχει στον κώλο του.
* Άγνωσται αι βουλαί του Κυρίου.
* Άγνωσται αι βουλαί του Κυρίου.
Γραμμή 58: Γραμμή 58:
* Αγρόν ηγόραζεν. (θρησκευτικό)
* Αγρόν ηγόραζεν. (θρησκευτικό)
* Άδειο σακί δε στέκεται, γεμάτο δε λυγάει.
* Άδειο σακί δε στέκεται, γεμάτο δε λυγάει.
** Άδειο σακί ορθό δεν κάθεται. (Παξοί)
* Άδειο σακί ορθό δεν κάθεται. (Παξοί)
* Αδέρφια αγαπημένα, κάστρα που δεν παίρνονται.
* Αδέρφια αγαπημένα, κάστρα που δεν παίρνονται.
** Αδέρφια ενωμένα, σπίτια ευτυχισμένα. (Παξοί)
* Αδέρφια ενωμένα, σπίτια ευτυχισμένα. (Παξοί)
* Αδερφός, κι ας ειν' κι οχτρός. (Κεφαλονίτικη)
* Αδερφός, κι ας ειν' κι οχτρός. (Κεφαλονίτικη)
* Άδης στον άδη και βρωμάει και τυρίλιας. (Παξοί)
* Άδης στον άδη και βρωμάει και τυρίλιας. (Παξοί)
* Άδουλος δουλειά δεν έχει, το βρακί του λύει και δένει.
* Άδουλος δουλειά δεν έχει, το βρακί του λύει και δένει.
** Άδουλος δουλειά δεν είχε το σκοινί λύνει και δένει. (Παξοί)
* Άδουλος δουλειά δεν είχε το σκοινί λύνει και δένει. (Παξοί)
* Ἀεὶ κολοιὸς παρὰ κολοιῷ ἱζάνει.
* Ἀεὶ κολοιὸς παρὰ κολοιῷ ἱζάνει.
** Ένα κοράκι βρίσκεται πάντα κοντά σ' ένα άλλο κοράκι.
*** Ένα κοράκι βρίσκεται πάντα κοντά σ' ένα άλλο κοράκι.
* Ἀετοῦ γῆρας, κορυδοῦ νεότης.
* Ἀετοῦ γῆρας, κορυδοῦ νεότης.
** Τα γηρατειά του αετού διαρκούν όσο η νιότη του σπουργιτιού.
*** Τα γηρατειά του αετού διαρκούν όσο η νιότη του σπουργιτιού.
* Άι Βαρβάρα βαρβαρώνει, Άη Σάββας σαβανώνει κι Άη Θανάσης παραχώνει.
* Άι Βαρβάρα βαρβαρώνει, Άη Σάββας σαβανώνει κι Άη Θανάσης παραχώνει.
* Αιθίοπα σμήχεις. (αρχαιοελληνική)
* Αιθίοπα σμήχεις. (αρχαιοελληνική)
** Παρόμοια με: ''"Τον αράπη κι αν τον πλένεις το σαπούνι σου χαλάς"''.
*** Παρόμοια με: ''"Τον αράπη κι αν τον πλένεις το σαπούνι σου χαλάς"''.
* Άιρα και κάιρα και κόκκινη μηλιά. (Παξοί)
* Άιρα και κάιρα και κόκκινη μηλιά. (Παξοί)
* Άης Αντρέας έφτασε, το κρύο αντρειεύει.
* Άης Αντρέας έφτασε, το κρύο αντρειεύει.
Γραμμή 77: Γραμμή 77:
* Ακαμάτης νέος, γέρος διακονιάρης.
* Ακαμάτης νέος, γέρος διακονιάρης.
* Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον βαφτίσαμε.
* Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον βαφτίσαμε.
** Ακόμα δεν τον είδανε και Γιάννη τονε κράξανε. (Παξοί)
* Ακόμα δεν τον είδανε και Γιάννη τονε κράξανε. (Παξοί)
** Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον εβγάλαμε.
* Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον εβγάλαμε.
* Άκουε γέρου συμβουλή και παιδεμένου γνώμη.
* Άκουε γέρου συμβουλή και παιδεμένου γνώμη.
** Άκουσε γέρου συμβουλή και παιδευμένου γνώση.
* Άκουσε γέρου συμβουλή και παιδευμένου γνώση.
* Άκουε πολλά και λέγε λίγα...
* Άκουε πολλά και λέγε λίγα...
* Ακουέ τα από καρδίας.
* Ακουέ τα από καρδίας.
* Ακριβός στα πίτουρα και φτηνός στ' αλεύρι.
* Ακριβός στα πίτουρα και φτηνός στ' αλεύρι.
** Ακριβοί στα πίτουρα, φτηνοί στα λάχανα.
* Ακριβοί στα πίτουρα, φτηνοί στα λάχανα.
* Αλάργα-αλάργα το φιλί για να 'χει νοστιμάδα.
* Αλάργα-αλάργα το φιλί για να 'χει νοστιμάδα.
* Αλαργινός ο κήπος δωριανά τα λάχανα. (Αρκαδία)
* Αλαργινός ο κήπος δωριανά τα λάχανα. (Αρκαδία)
Γραμμή 91: Γραμμή 91:
* Αλήθεια χωρίς ψέματα, φαΐ χωρίς αλάτι. (Παξοί)
* Αλήθεια χωρίς ψέματα, φαΐ χωρίς αλάτι. (Παξοί)
* Άλλ' αντ' άλλα τα μεγάλα της [[Ημέρες|Παρασκευής]] το γάλα.
* Άλλ' αντ' άλλα τα μεγάλα της [[Ημέρες|Παρασκευής]] το γάλα.
** Άλλα είναι τ' άλλα κι άλλο της [[Ημέρες|Παρασκευής]] το γάλα.
* Άλλα είναι τ' άλλα κι άλλο της [[Ημέρες|Παρασκευής]] το γάλα.
* Άλλα λέει η γιαγιά μου, άλλα ακούν τ`αυτιά μου.
* Άλλα λέει η γιαγιά μου, άλλα ακούν τ`αυτιά μου.
** Άλλα λέει η θεια μου, άλλα ακούν τ`αυτιά μου.
* Άλλα λέει η θεια μου, άλλα ακούν τ`αυτιά μου.
* Άλλα λόγια ν' αγαπιόμαστε.
* Άλλα λόγια ν' αγαπιόμαστε.
* Άλλα τα λεγόμενα κι άλλα τα γενόμενα.
* Άλλα τα λεγόμενα κι άλλα τα γενόμενα.
Γραμμή 101: Γραμμή 101:
* Άλλώς έδοξε τοις θεοίς.
* Άλλώς έδοξε τοις θεοίς.
* Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τη σκούφια του αλλιώς.
* Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τη σκούφια του αλλιώς.
** Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς.
* Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς.
* Άλλη η δουλειά του ναύτη, κι άλλη του καντηλανάφτη.
* Άλλη η δουλειά του ναύτη, κι άλλη του καντηλανάφτη.
* Άλλη καμιά δε γέννησε, μόνο η Μαρία το Γιάννη. (Παξοί)
* Άλλη καμιά δε γέννησε, μόνο η Μαρία το Γιάννη. (Παξοί)
* Αλλήλων τα βάρη βαστάζετε (θρησκευτική)
* Αλλήλων τα βάρη βαστάζετε (θρησκευτική)
* Αλί από 'κείνονε που δεν έχει νύχια να ξυστεί. (Παξοί)
* Αλί από 'κείνονε που δεν έχει νύχια να ξυστεί. (Παξοί)
** Αλί του που δεν έχει νύχια να ξυστεί.
* Αλί του που δεν έχει νύχια να ξυστεί.
* Αλί από 'κείνονε που δεν έχει ποιος να του φυσήξει το μάτι. (Παξοί)
* Αλί από 'κείνονε που δεν έχει ποιος να του φυσήξει το μάτι. (Παξοί)
* Αλί από 'κείνονε που λείπει από το γάμο του. (Παξοί)
* Αλί από 'κείνονε που λείπει από το γάμο του. (Παξοί)
Γραμμή 118: Γραμμή 118:
* Άλλοι να σε παινεύουνε κι εσύ να καμαρώνεις. (Παξοί)
* Άλλοι να σε παινεύουνε κι εσύ να καμαρώνεις. (Παξοί)
* Άλλοι παπάδες ήρθανε, άλλα Βαγγέλια φέραν.
* Άλλοι παπάδες ήρθανε, άλλα Βαγγέλια φέραν.
** Άλλοι παπάδες έρχονται, άλλα χαρτιά κρατάνε.
* Άλλοι παπάδες έρχονται, άλλα χαρτιά κρατάνε.
* Άλλοι Πάσχα κι άλλοι χάσκα. (Παξοί)
* Άλλοι Πάσχα κι άλλοι χάσκα. (Παξοί)
* Άλλοι περνώντας κι άλλοι καρτερώντας. (Παξοί)
* Άλλοι περνώντας κι άλλοι καρτερώντας. (Παξοί)
Γραμμή 134: Γραμμή 134:
* Αλλού βαρούν τα όργανα κι αλλού χορεύει η νύφη.
* Αλλού βαρούν τα όργανα κι αλλού χορεύει η νύφη.
* Αλλού είν' ο καλόγερος κι αλλού είναι τα ράσα του.
* Αλλού είν' ο καλόγερος κι αλλού είναι τα ράσα του.
** Αλλού ο παπάς κι αλλού τα ράσα του.
* Αλλού ο παπάς κι αλλού τα ράσα του.
* Αλλού με τρίβεις δέσποτα, κι αλλού έχω τον πόνο.
* Αλλού με τρίβεις δέσποτα, κι αλλού έχω τον πόνο.
** Αλλού με ξείς καλόγηρε κι αλλού με τρώει εμένα.
* Αλλού με ξείς καλόγηρε κι αλλού με τρώει εμένα.
*** Αλλού με τρίβεις Δέσποινα, κι αλλού εγώ πονάω.
* Αλλού με τρίβεις Δέσποινα, κι αλλού εγώ πονάω.
* Αλλού πατάς κι αλλού κοιτάς.
* Αλλού πατάς κι αλλού κοιτάς.
* Αλλού τ' όνειρο κι αλλού το θάμα.
* Αλλού τ' όνειρο κι αλλού το θάμα.
** Αλλού το όραμα και αλλού το θαύμα.
* Αλλού το όραμα και αλλού το θαύμα.
* Αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γεννούν οι κότες.
* Αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γεννούν οι κότες.
* Αλλού φωτίζει ο Θεός κι αλλού σκοτίζει. (Παξοί)
* Αλλού φωτίζει ο Θεός κι αλλού σκοτίζει. (Παξοί)
Γραμμή 149: Γραμμή 149:
* Άμα βλέπεις τη μάνα κλαις το παιδί. (Παξοί)
* Άμα βλέπεις τη μάνα κλαις το παιδί. (Παξοί)
* Άμα δειπνείς και δε με δεις, σίγουρα λίγωση είναι. (Κρητική)
* Άμα δειπνείς και δε με δεις, σίγουρα λίγωση είναι. (Κρητική)
** Εννοεί τη σελήνη και τις φάσεις της.
*** Εννοεί τη σελήνη και τις φάσεις της.
* Άμα δεις λαγό εμπρός σου, τρεις φορές κάν' τον σταυρό σου.
* Άμα δεις λαγό εμπρός σου, τρεις φορές κάν' τον σταυρό σου.
* Άμα δεν βρέξει θα στάξει.
* Άμα δεν βρέξει θα στάξει.
Γραμμή 160: Γραμμή 160:
* Άμα θες σύντροφο άξο, πάρε νύφη από τη Νάξο.
* Άμα θες σύντροφο άξο, πάρε νύφη από τη Νάξο.
* Άμα κι θέλω να φιλώσε ρωτώ που και κα εν το μάγουλο σ'. (Ποντιακή)
* Άμα κι θέλω να φιλώσε ρωτώ που και κα εν το μάγουλο σ'. (Ποντιακή)
** ''Άμα δεν θέλω να σε φιλήσω ρωτώ που είναι το μάγουλό σου.''
* ''Άμα δεν θέλω να σε φιλήσω ρωτώ που είναι το μάγουλό σου.''
* Άμα κοιμάται ο γυιόκας μας, φαΐ δεν μας γυρεύει.
* Άμα κοιμάται ο γυιόκας μας, φαΐ δεν μας γυρεύει.
* Άμα φτυείς ψηλά, πέφτει στο πρόσωπο.
* Άμα φτυείς ψηλά, πέφτει στο πρόσωπο.
** Αν φτύσω πάνω φτύνω τα μούτρα μου, αν φτύσω κάτω φτύνω τα γένια μου.
* Αν φτύσω πάνω φτύνω τα μούτρα μου, αν φτύσω κάτω φτύνω τα γένια μου.
* Αμαρτία εξομολογουμένη ουκ έστι αμαρτία.
* Αμαρτία εξομολογουμένη ουκ έστι αμαρτία.
** Αμαρτία εξομολογημένη, η μισή συγχωρεμένη.
* Αμαρτία εξομολογημένη, η μισή συγχωρεμένη.
* Αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα.
* Αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα.
* Άμε διάολε στ' Αρκάδι. (Ρέθυμνο)
* Άμε διάολε στ' Αρκάδι. (Ρέθυμνο)
Γραμμή 173: Γραμμή 173:
* Ανάγκα και θεοί πείθονται.
* Ανάγκα και θεοί πείθονται.
* Ἀνάγκᾳ δ᾿ οὐδὲ θεοὶ μάχονται.
* Ἀνάγκᾳ δ᾿ οὐδὲ θεοὶ μάχονται.
** Την ανάγκη ούτε οι θεοί οι ίδιοι μπορούν να την νικήσουν (ρητό του Σιμωνίδη του Κέϊου).
*** Την ανάγκη ούτε οι θεοί οι ίδιοι μπορούν να την νικήσουν (ρητό του Σιμωνίδη του Κέϊου).
* Ανάθρεψε τον ποντικό να φάει το μαλλί σου.
* Ανάθρεψε τον ποντικό να φάει το μαλλί σου.
* Αναπέτα πεταλούμ', αλά πέρδικα καλούμ'. (Παξοί)
* Αναπέτα πεταλούμ', αλά πέρδικα καλούμ'. (Παξοί)
* Ανάποδα, σαν τον κάβουρα.
* Ανάποδα, σαν τον κάβουρα.
* Αν αρτυθείς να είν΄αρνί αν κλέψεις ναν΄χρυσάφι κι αν αγαπήσεις και καμιά να τη ζηλεύει η γειτονιά. (Αθηναϊκή)
* Αν αρτυθείς να είν΄αρνί αν κλέψεις ναν΄χρυσάφι κι αν αγαπήσεις και καμιά να τη ζηλεύει η γειτονιά. (Αθηναϊκή)
** Αν αρτυθώ να φάω αρνί αν κλέψω νάναι ψάρι κι αν αγαπήσω και κανεί να είναι παλληκάρι. (Αθηναϊκή)
* Αν αρτυθώ να φάω αρνί αν κλέψω νάναι ψάρι κι αν αγαπήσω και κανεί να είναι παλληκάρι. (Αθηναϊκή)
* Ανάρια ανάρια το φιλί για να 'χει νοστιμάδα.
* Ανάρια ανάρια το φιλί για να 'χει νοστιμάδα.
* Άναψε τ' αγίου δυο κεριά και του δαιμόνου πέντε.
* Άναψε τ' αγίου δυο κεριά και του δαιμόνου πέντε.
Γραμμή 189: Γραμμή 189:
** Αν δεν βρέξεις πόδι δεν τρως μπαρμπούνι.
** Αν δεν βρέξεις πόδι δεν τρως μπαρμπούνι.
* Αν δεν δουλέψεις την αυγή, γυμνός θα είσαι τη Λαμπρή.
* Αν δεν δουλέψεις την αυγή, γυμνός θα είσαι τη Λαμπρή.
** Γλυκός ο ύπνος το πρωί, γδυτός ο κώλος τη Λαμπρή.
*** Γλυκός ο ύπνος το πρωί, γδυτός ο κώλος τη Λαμπρή.
* Αν δεν έρθει μοναχή της, μην την καρτεράς την τύχη.
* Αν δεν έρθει μοναχή της, μην την καρτεράς την τύχη.
* Αν δεν έχεις νύχια να ξυθείς, μην περιμένεις να σε ξύσουν οι άλλοι.
* Αν δεν έχεις νύχια να ξυθείς, μην περιμένεις να σε ξύσουν οι άλλοι.
Γραμμή 221: Γραμμή 221:
* Αν πεθάνω από συνάχι, η πανούκλα μούντζες να 'χει.
* Αν πεθάνω από συνάχι, η πανούκλα μούντζες να 'χει.
* Αν ρίξει ο Απρίλης δυο νερά κι Μάρτης άλλο ένα, χαρά σ’ αυτό το γεωργό που ’χει πολλά σπαρμένα.
* Αν ρίξει ο Απρίλης δυο νερά κι Μάρτης άλλο ένα, χαρά σ’ αυτό το γεωργό που ’χει πολλά σπαρμένα.
** Αν ρίξει ο Απρίλης δυο νερά κι Μάρτης άλλο ένα, χαρά σ’ αυτό το ζευγά που ’χει πολλά σπαρμένα.
* Αν ρίξει ο Απρίλης δυο νερά κι Μάρτης άλλο ένα, χαρά σ’ αυτό το ζευγά που ’χει πολλά σπαρμένα.
* Αν σ' αρέσει μπάρμπα-Λάμπρο ξαναπέρνα από την Άνδρο. (Ιστορική)
* Αν σ' αρέσει μπάρμπα-Λάμπρο ξαναπέρνα από την Άνδρο. (Ιστορική)
* Αν τα χάσει ο μήνας δεν τα χάνει ο χρόνος. (Παξοί)
* Αν τα χάσει ο μήνας δεν τα χάνει ο χρόνος. (Παξοί)
Γραμμή 228: Γραμμή 228:
* Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος.
* Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος.
* Ανέγνων, έγνων, κατέγνων.
* Ανέγνων, έγνων, κατέγνων.
** ''Διάβασα, κατανόησα, καταδίκασα.'' Η γνωστή φράση του Ιουλιανού του παραβάτη, όταν διάβασε βιβλίο με περιεχόμενο χριστιανικό γραμμένο σε αρχαίους στίχους.
*** ''Διάβασα, κατανόησα, καταδίκασα.'' Η γνωστή φράση του Ιουλιανού του παραβάτη, όταν διάβασε βιβλίο με περιεχόμενο χριστιανικό γραμμένο σε αρχαίους στίχους.
* Ανήρ ο φεύγων και πάλι μαχήσεται.
* Ανήρ ο φεύγων και πάλι μαχήσεται.
** Αυτός που αποφεύγει τη μάχη στο τέλος θα τη δώσει.
* Αυτός που αποφεύγει τη μάχη στο τέλος θα τη δώσει.
* Άνθρακες ο θησαυρός.
* Άνθρακες ο θησαυρός.
* Ἄνθρωπον ζητῶ.
* Ἄνθρωπον ζητῶ.
Γραμμή 236: Γραμμή 236:
* Άνθρωπος αγράμματος, ξύλο απελέκητο.
* Άνθρωπος αγράμματος, ξύλο απελέκητο.
* Ἄνθρωπος μικρὸς κόσμος.
* Ἄνθρωπος μικρὸς κόσμος.
** Δημόκριτος.
*** Δημόκριτος.
* Ανοικοκύρευτος γαμπρός, πάει στους πέντε ανέμους. (Παξοί)
* Ανοικοκύρευτος γαμπρός, πάει στους πέντε ανέμους. (Παξοί)
* Αντί να βογκάει ο γάιδαρος, βογκάει το σαμάρι.
* Αντί να βογκάει ο γάιδαρος, βογκάει το σαμάρι.
Γραμμή 250: Γραμμή 250:
* Απ' όλα έχει ο μπαξές.
* Απ' όλα έχει ο μπαξές.
* Απ' όνων εις ίππους.
* Απ' όνων εις ίππους.
** Το έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες, όταν θέλανε να καταδείξουνε άνθρωπο που αναρριχήθηκε από τα χαμηλά.
*** Το έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες, όταν θέλανε να καταδείξουνε άνθρωπο που αναρριχήθηκε από τα χαμηλά.
* Απ' όπου κι αν τον πιάσεις λερώνεσαι.
* Απ' όπου κι αν τον πιάσεις λερώνεσαι.
* Απ' τ' αυτί δεν κουτσαίνει τ' άλογο.
* Απ' τ' αυτί δεν κουτσαίνει τ' άλογο.
Γραμμή 259: Γραμμή 259:
* Απ' το διάολο έρχεται τ' αρνί, στο διάολο γυρίζει το τομάρι.
* Απ' το διάολο έρχεται τ' αρνί, στο διάολο γυρίζει το τομάρι.
* Απ' το κεφάλι βρωμάει το ψάρι.
* Απ' το κεφάλι βρωμάει το ψάρι.
** Το ψάρι βρωμάει απ' το κεφάλι.
*** Το ψάρι βρωμάει απ' το κεφάλι.
* Απ' τ' ολότελα, καλή ειν' κι η Παναγιώταινα.
* Απ' τ' ολότελα, καλή ειν' κι η Παναγιώταινα.
* Απ' το σπίτι κι η τιμή, απ' το σπίτι κι η πομπή. (Παξοί)
* Απ' το σπίτι κι η τιμή, απ' το σπίτι κι η πομπή. (Παξοί)
* Απ' το χέρι ως το στόμα είναι πολύς καιρός ακόμα.
* Απ' το χέρι ως το στόμα είναι πολύς καιρός ακόμα.
** Από κύλικος μέχρι χειλέων πολλά πέλει.
* Από κύλικος μέχρι χειλέων πολλά πέλει.
* Από την πόρτα σου περνώ, θωρώσε αλευρωμένη κι αμέσως το κατάλαβα πως τηγανίζεις ψάρια.(Κρήτη)
* Από την πόρτα σου περνώ, θωρώσε αλευρωμένη κι αμέσως το κατάλαβα πως τηγανίζεις ψάρια.(Κρήτη)
* Απ' τον Άννα στον Καϊάφα.
* Απ' τον Άννα στον Καϊάφα.
Γραμμή 275: Γραμμή 275:
* Από μήλον ως αυγόν, νά κυρά λουκάνικον.
* Από μήλον ως αυγόν, νά κυρά λουκάνικον.
* Από μικρό κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια.
* Από μικρό κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια.
** Από τρελό κι από παιδί μαθαίνεις την αλήθεια.
* Από τρελό κι από παιδί μαθαίνεις την αλήθεια.
*** Από ζουρλό και μεθυστή μαθαίνεις την αλήθεια.
* Από ζουρλό και μεθυστή μαθαίνεις την αλήθεια.
* Από μικρός στα βάσανα.
* Από μικρός στα βάσανα.
* Από μουλωχτά σκυλιά να φοβάσαι.
* Από μουλωχτά σκυλιά να φοβάσαι.
Γραμμή 293: Γραμμή 293:
* Αραία-αραία για να φαινόμαστε καμμιά σαρανταρέα.
* Αραία-αραία για να φαινόμαστε καμμιά σαρανταρέα.
* Αρβανίτη αν κάνεις φίλο, κράτα και κανένα ξύλο.
* Αρβανίτη αν κάνεις φίλο, κράτα και κανένα ξύλο.
** Κάνεις το χωριάτη φίλο; Κράτα και κομμάτι ξύλο.
*** Κάνεις το χωριάτη φίλο; Κράτα και κομμάτι ξύλο.
* Αργά-αργά τα όργανα κι αρχοντικός ο γάμος.
* Αργά-αργά τα όργανα κι αρχοντικός ο γάμος.
* Αργεί ο Θεός και σκάει ο φτωχός.
* Αργεί ο Θεός και σκάει ο φτωχός.
* Αργία μήτηρ πάσης κακίας.
* Αργία μήτηρ πάσης κακίας.
* Άρες μάρες κουκουνάρες.
* Άρες μάρες κουκουνάρες.
** Άρες μάρες κουκουνάρες, καί οι τρύπιες οι χουλιάρες.
* Άρες μάρες κουκουνάρες, καί οι τρύπιες οι χουλιάρες.
* Άρκον σα ξύλα έστειλαν, και γρίζεψεν το δάσος. (Ποντιακή)
* Άρκον σα ξύλα έστειλαν, και γρίζεψεν το δάσος. (Ποντιακή)
* Άρμεγε λαγούς και κούρευε χελώνες.
* Άρμεγε λαγούς και κούρευε χελώνες.
Γραμμή 311: Γραμμή 311:
* Αρχή άνδρα δείκνυσι.
* Αρχή άνδρα δείκνυσι.
* Ἀρχὴ μεγίστη τοῦ βίου τά γράμματα.
* Ἀρχὴ μεγίστη τοῦ βίου τά γράμματα.
** Αριστοτέλης.
* Αριστοτέλης.
* Αρρώστου χείλη φαίνονται και νηστικού μαγούλες.
* Αρρώστου χείλη φαίνονται και νηστικού μαγούλες.
* Ασημένια μου λαλιά, χρυσή μου βουβαμάρα.
* Ασημένια μου λαλιά, χρυσή μου βουβαμάρα.
Γραμμή 324: Γραμμή 324:
* Άσχημέ μου στρώσε τάβλα, όμορφέ μου τι θα φάμε. (Παξοί)
* Άσχημέ μου στρώσε τάβλα, όμορφέ μου τι θα φάμε. (Παξοί)
* Άσχημη στην κούνια, όμορφη στη ρούγα.
* Άσχημη στην κούνια, όμορφη στη ρούγα.
** Άσχημο παιδί στην κούνια, όμορφο στη ρούγα.
* Άσχημο παιδί στην κούνια, όμορφο στη ρούγα.
* Αυγό να πάρεις απ' αυτόν δεν έχει κρόκο μέσα.
* Αυγό να πάρεις απ' αυτόν δεν έχει κρόκο μέσα.
* Αύγουστε, καλέ μου μήνα, να 'σουν δυο φορές τον χρόνο.
* Αύγουστε, καλέ μου μήνα, να 'σουν δυο φορές τον χρόνο.
Γραμμή 331: Γραμμή 331:
* Αυτός είναι απ' του διαόλου τη μάνα.
* Αυτός είναι απ' του διαόλου τη μάνα.
* Αὐτοῦ γὰρ Ῥόδος καὶ πήδημα.
* Αὐτοῦ γὰρ Ῥόδος καὶ πήδημα.
** Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα.
* Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα.
* Αφεντικά και δούλοι, το ίδιο ούλοι. (με αρνητική διάθεση)
* Αφεντικά και δούλοι, το ίδιο ούλοι. (με αρνητική διάθεση)
* Άφες αυτοίς. Ου γαρ οίδασι τί ποιούσι.
* Άφες αυτοίς. Ου γαρ οίδασι τί ποιούσι.
* Αφήνω γεια τση φτώχειας. (Παξοί)
* Αφήνω γεια τση φτώχειας. (Παξοί)
* Άφησε το γάμο και πήγε για πουρνάρια.
* Άφησε το γάμο και πήγε για πουρνάρια.
Γραμμή 340: Γραμμή 340:
* Αχάριστο ευλογείς, νεκρό δανείζεις.
* Αχάριστο ευλογείς, νεκρό δανείζεις.
* Αχθος αρούρης.
* Αχθος αρούρης.
** Ομηρικόν (Ιλιάς): «Βάρος της γης».
*** Ομηρικόν (Ιλιάς): «Βάρος της γης».





Αναθεώρηση της 14:44, 4 Μαΐου 2020

* Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω

  • Ας καταστραφεί το παν.
  • Ας είναι ελαφρό το χώμα που τον σκεπάζει.
  • Από κακό δάσκαλο βγαίνει κακός μαθητής.(μεταφορ.)
  • Άμα καείς από χυλό, φυσάς και το γιαούρτι.
  • Α' που 'χασε το χοίρο του, όλο μουγκριές ακούει.
  • Άβουλα του Θεού φύλλον 'κι λαΐσκεται. (Ποντιακή)
  • Αβούλευτο είναι να γενεί χοίρου μαλλί μετάξι, των απανθρώπων τα παιδιά να' χουν τιμή και τάξη. (Παξοί)
  • Άβρακος βρακί δεν είχε, το 'βαλε και χέστηκε. (Παξοί)
  • Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου.
  • Αγάλι αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι.
  • Αγάλι αγάλι φύτευε ο γεωργός αμπέλι κι αγάλι αγάλι γίνηκε η αγουρίδα μέλι. (Παξοί)
  • Αγάλια αγάλια κόνευε, αν θέλεις να προφτάσεις.
  • Αγάλια αγάλια κότα μου και 'γω σε μαγειρεύω. (Λαγκαδιά Γορτυνίας)
  • Αγάπαγε η Μάρω το χορό βρήκε και άντρα χορευτή.
  • Αγαπάει ο θεός τον κλέφτη, αγαπάει και το νοικοκύρη.
  • Αγάπα το γείτονά σου αλλά μη γκρεμίζεις και το φράχτη.
  • Αγάπα τους φίλους σου με τα ελαττώματά τους.
  • Αγγελική φωνή από γαϊδάρου στόμα.
  • Αγέρας και γυναίκα δεν κλειδώνονται.
  • Ἀγεωμέτρητος μηδεῖς εἰσίτω.
      • Όποιος δεν γνωρίζει γεωμετρία να μην μπει. Ρητό γραμμένο πάνω απ' την πύλη της Ακαδημίας (του Πλάτωνα).
  • Άγιας Άννης να λογιέσαι και να μη δοξολογιέσαι. (Παξοί)
  • Αγιά Μαρίνα με τα σύκα και Άγιος 'Λιας με τα σταφύλια.
  • Άγιος που δε θαυματουργεί, μηδέ δοξολογιέται.
  • Αγιούτο στην αδυναμιά. (Παξοί)
  • Αγιούτο: βοήθεια (ενετικό)
  • Αγκάθια έχει στον κώλο του.
  • Άγνωσται αι βουλαί του Κυρίου.
  • Αγοράζει μα δεν πουλεί. (Παξοί)
  • Άγουρος προξενητής για λόγου του κοιτάει. (Παξοί)
  • Αγροίκου μη καταφρόνει ρήτορος.
  • Αγρόν ηγόραζεν. (θρησκευτικό)
  • Άδειο σακί δε στέκεται, γεμάτο δε λυγάει.
  • Άδειο σακί ορθό δεν κάθεται. (Παξοί)
  • Αδέρφια αγαπημένα, κάστρα που δεν παίρνονται.
  • Αδέρφια ενωμένα, σπίτια ευτυχισμένα. (Παξοί)
  • Αδερφός, κι ας ειν' κι οχτρός. (Κεφαλονίτικη)
  • Άδης στον άδη και βρωμάει και τυρίλιας. (Παξοί)
  • Άδουλος δουλειά δεν έχει, το βρακί του λύει και δένει.
  • Άδουλος δουλειά δεν είχε το σκοινί λύνει και δένει. (Παξοί)
  • Ἀεὶ κολοιὸς παρὰ κολοιῷ ἱζάνει.
      • Ένα κοράκι βρίσκεται πάντα κοντά σ' ένα άλλο κοράκι.
  • Ἀετοῦ γῆρας, κορυδοῦ νεότης.
      • Τα γηρατειά του αετού διαρκούν όσο η νιότη του σπουργιτιού.
  • Άι Βαρβάρα βαρβαρώνει, Άη Σάββας σαβανώνει κι Άη Θανάσης παραχώνει.
  • Αιθίοπα σμήχεις. (αρχαιοελληνική)
      • Παρόμοια με: "Τον αράπη κι αν τον πλένεις το σαπούνι σου χαλάς".
  • Άιρα και κάιρα και κόκκινη μηλιά. (Παξοί)
  • Άης Αντρέας έφτασε, το κρύο αντρειεύει.
  • Άη Γιώργη μου ακριβός είσαι.
  • Ακαμάτης νέος, γέρος διακονιάρης.
  • Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον βαφτίσαμε.
  • Ακόμα δεν τον είδανε και Γιάννη τονε κράξανε. (Παξοί)
  • Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον εβγάλαμε.
  • Άκουε γέρου συμβουλή και παιδεμένου γνώμη.
  • Άκουσε γέρου συμβουλή και παιδευμένου γνώση.
  • Άκουε πολλά και λέγε λίγα...
  • Ακουέ τα από καρδίας.
  • Ακριβός στα πίτουρα και φτηνός στ' αλεύρι.
  • Ακριβοί στα πίτουρα, φτηνοί στα λάχανα.
  • Αλάργα-αλάργα το φιλί για να 'χει νοστιμάδα.
  • Αλαργινός ο κήπος δωριανά τα λάχανα. (Αρκαδία)
  • Αλέθει καλά ο μύλος μου.
  • Αλέθει ο μύλος ό,τι κι αν του ρίξεις. (Παξοί)
  • Αλήθεια χωρίς ψέματα, φαΐ χωρίς αλάτι. (Παξοί)
  • Άλλ' αντ' άλλα τα μεγάλα της Παρασκευής το γάλα.
  • Άλλα είναι τ' άλλα κι άλλο της Παρασκευής το γάλα.
  • Άλλα λέει η γιαγιά μου, άλλα ακούν τ`αυτιά μου.
  • Άλλα λέει η θεια μου, άλλα ακούν τ`αυτιά μου.
  • Άλλα λόγια ν' αγαπιόμαστε.
  • Άλλα τα λεγόμενα κι άλλα τα γενόμενα.
  • Άλλα τα μάτια του λαγού κι άλλα της κουκουβάγιας.
  • Άλλαι μεν βουλαί ανθρώπων, άλλα δε Θεός κελεύει.
  • Αλλού το όνειρο και αλλού το θαύμα
  • Άλλώς έδοξε τοις θεοίς.
  • Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τη σκούφια του αλλιώς.
  • Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς.
  • Άλλη η δουλειά του ναύτη, κι άλλη του καντηλανάφτη.
  • Άλλη καμιά δε γέννησε, μόνο η Μαρία το Γιάννη. (Παξοί)
  • Αλλήλων τα βάρη βαστάζετε (θρησκευτική)
  • Αλί από 'κείνονε που δεν έχει νύχια να ξυστεί. (Παξοί)
  • Αλί του που δεν έχει νύχια να ξυστεί.
  • Αλί από 'κείνονε που δεν έχει ποιος να του φυσήξει το μάτι. (Παξοί)
  • Αλί από 'κείνονε που λείπει από το γάμο του. (Παξοί)
  • Αλί από 'κείνονε που τονε κλείνει η γης. (Παξοί)
  • Αλί που το 'χει η κούτρα του να κατεβάζει ψείρες.
  • Αλί που γιόμα καρτερεί και δείπνο από γειτόνους. (Ηπειρος)
  • Αλίμονο του που δεν έχει και θεό δεν έχει. (Παξοί)
  • Άλλο λάγιο κι άλλο τράγιο. (Παξοί)
  • Άλλο ο χήρος (=χοίρος) γείτονας κι άλλο ο γείτονας γουρούνι. (Παξοί)
  • Άλλο να σ' το λέω κι άλλο να το βλέπεις.
  • Άλλοι να σε παινεύουνε κι εσύ να καμαρώνεις. (Παξοί)
  • Άλλοι παπάδες ήρθανε, άλλα Βαγγέλια φέραν.
  • Άλλοι παπάδες έρχονται, άλλα χαρτιά κρατάνε.
  • Άλλοι Πάσχα κι άλλοι χάσκα. (Παξοί)
  • Άλλοι περνώντας κι άλλοι καρτερώντας. (Παξοί)
  • Άλλοι σπέρνουν και θερίζουν κι άλλοι τρών' και μαγαρίζουν.
  • Άλλοι τα 'φαγαν τα σύκα κι άλλοι τα πληρώνουνε.
  • Άλλος βάζει τη φωτιά κι άλλος βρίσκει τον μπελά.
  • Άλλος γαμεί κι άλλος πλερώνει. (Παξοί)
  • Άλλος έσπειρε κι άλλος θερίζει.
  • Άλλος έχει τ' όνομα κι άλλος τη χάρη.
  • Άλλος σπέρνει και τρυγάει, κι άλλος πίνει και μεθάει.
  • Άλλος στου Κόκλα κι άλλος στου Πυρή. (Αρκαδία)
  • Άλλος το μακρύ κι άλλος το κοντό.
  • Άλλος χάσκει κι άλλος μεταλαβαίνει.
  • Αλλοι τα γένια πεθυμούν, κι άλλοι που τα 'χουνε τα φτυούν.
  • Αλλού βαρούν τα όργανα κι αλλού χορεύει η νύφη.
  • Αλλού είν' ο καλόγερος κι αλλού είναι τα ράσα του.
  • Αλλού ο παπάς κι αλλού τα ράσα του.
  • Αλλού με τρίβεις δέσποτα, κι αλλού έχω τον πόνο.
  • Αλλού με ξείς καλόγηρε κι αλλού με τρώει εμένα.
  • Αλλού με τρίβεις Δέσποινα, κι αλλού εγώ πονάω.
  • Αλλού πατάς κι αλλού κοιτάς.
  • Αλλού τ' όνειρο κι αλλού το θάμα.
  • Αλλού το όραμα και αλλού το θαύμα.
  • Αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γεννούν οι κότες.
  • Αλλού φωτίζει ο Θεός κι αλλού σκοτίζει. (Παξοί)
  • Αλλού χτυπάει το νερό κι αλλού αλέθει ο μύλος.
  • Αλλού τηρά κι αλλού βλέπει.
  • Άλφα Κάπα αντιδαύλι. (Παξοί)
  • Αλωνάρη με τ' αλώνια και με τα χρυσά πεπόνια.
  • Άμα βλέπεις τη μάνα κλαις το παιδί. (Παξοί)
  • Άμα δειπνείς και δε με δεις, σίγουρα λίγωση είναι. (Κρητική)
      • Εννοεί τη σελήνη και τις φάσεις της.
  • Άμα δεις λαγό εμπρός σου, τρεις φορές κάν' τον σταυρό σου.
  • Άμα δεν βρέξει θα στάξει.
  • Άμα δεν έχεις νύχια να ξυστείς, μη περιμένεις άλλον.
  • Άμα δεν πάει ο Μωάμεθ στο βουνό, πάει το βουνό στον Μωάμεθ.
  • Άμα δεν περισσέψει πάει να πει πως δεν φτάνει.
  • Αμα δεν σε θέλουν στο χωριό μη ρωτάς για του παπά το σπίτι.
  • Άμα δε φας θεριό, δε θεριεύεις.
  • Άμα θέλει η νύφη και ο γαμπρός τύφλα νάχει ο πεθερός.
  • Άμα θες σύντροφο άξο, πάρε νύφη από τη Νάξο.
  • Άμα κι θέλω να φιλώσε ρωτώ που και κα εν το μάγουλο σ'. (Ποντιακή)
  • Άμα δεν θέλω να σε φιλήσω ρωτώ που είναι το μάγουλό σου.
  • Άμα κοιμάται ο γυιόκας μας, φαΐ δεν μας γυρεύει.
  • Άμα φτυείς ψηλά, πέφτει στο πρόσωπο.
  • Αν φτύσω πάνω φτύνω τα μούτρα μου, αν φτύσω κάτω φτύνω τα γένια μου.
  • Αμαρτία εξομολογουμένη ουκ έστι αμαρτία.
  • Αμαρτία εξομολογημένη, η μισή συγχωρεμένη.
  • Αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα.
  • Άμε διάολε στ' Αρκάδι. (Ρέθυμνο)
  • Αμ' έπος αμ' έργον.
  • Αμίλητος σαν ψάρι.
  • Αμίλητος τρελός, για φρόνιμος περνιέται.
  • Ανάγκα και θεοί πείθονται.
  • Ἀνάγκᾳ δ᾿ οὐδὲ θεοὶ μάχονται.
      • Την ανάγκη ούτε οι θεοί οι ίδιοι μπορούν να την νικήσουν (ρητό του Σιμωνίδη του Κέϊου).
  • Ανάθρεψε τον ποντικό να φάει το μαλλί σου.
  • Αναπέτα πεταλούμ', αλά πέρδικα καλούμ'. (Παξοί)
  • Ανάποδα, σαν τον κάβουρα.
  • Αν αρτυθείς να είν΄αρνί αν κλέψεις ναν΄χρυσάφι κι αν αγαπήσεις και καμιά να τη ζηλεύει η γειτονιά. (Αθηναϊκή)
  • Αν αρτυθώ να φάω αρνί αν κλέψω νάναι ψάρι κι αν αγαπήσω και κανεί να είναι παλληκάρι. (Αθηναϊκή)
  • Ανάρια ανάρια το φιλί για να 'χει νοστιμάδα.
  • Άναψε τ' αγίου δυο κεριά και του δαιμόνου πέντε.
  • Ανεμομαζώματα, διαβολοσκορπίσματα.
  • Αν βάζεις τον κώλο σου να σου κάνει δουλειά, σκατά δουλειά θα κάνει.
  • Αν βρέξει ο Μάρτης δυό νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σ' εκείνον τον ζευγά πού 'χει πολλά σπαρμένα.
  • Αν δεις καράβι στο βουνό, μουνί τό'χει τραβήξει.
  • Αν δεν αστράψει, δε βροντά, κι αν δε βροντά δε βρέχει.
  • Αν δεν βρέξεις κώλο, δεν τρως ψάρι.
    • Αν δεν βρέξεις πόδι δεν τρως μπαρμπούνι.
  • Αν δεν δουλέψεις την αυγή, γυμνός θα είσαι τη Λαμπρή.
      • Γλυκός ο ύπνος το πρωί, γδυτός ο κώλος τη Λαμπρή.
  • Αν δεν έρθει μοναχή της, μην την καρτεράς την τύχη.
  • Αν δεν έχεις νύχια να ξυθείς, μην περιμένεις να σε ξύσουν οι άλλοι.
  • Αν δεν ήταν οι βρωμιές δεν θα πουλούσαν το σαπούνι. (Παξοί)
  • Αν δεν κλάψει το παιδί, δεν το βυζαίν' η μάνα.
  • Αν δεν κλάψει το παιδί μικρό, κλαίει η μάνα μεγάλη.
  • Αν δεν κλωτσήσει ο γάιδαρος, δεν τον ξεφορτώνουν.
  • Αν δεν κουνήσει η σκύλα την ουρά της, ο σκύλος δεν πάει κοντά της.
  • Αν δεν λαλήσει ο τζίτζικας, δεν είναι καλοκαίρι.
  • Αν δεν παινέψεις το σπίτι σου θα πέσει να σε πλακώσει.
  • Αν δεν σε κλάσει μάστορας δεν γίνεσαι τεχνίτης.
  • Αν δεν το δείχνει η γίδα, το δείχνει το κέρατό της.
  • Αν δεν φας το 'θεριό', θεριό δεν γίνεσαι (Σμύρνη)
  • Αν είν' παππάς και λειτουργά, η αυγή θα μας το δείξει.
  • Αν είσαι και λελέκι, δεν είσαι και χατζής.
  • Αν είσαι και παπάς, με την αράδα σου θα πας.
  • Αν έκαναν όλες οι μέλισσες μέλι θα το 'τρωγαν και οι γύφτοι.
  • Αν έχεις νύχια, ξύσου.
  • Αν έχεις τύχη διάβαινε και ριζικό περπάτει.
  • Αν ήταν η ζήλεια ψώρα, θα κολλούσε όλη η χώρα.
  • Αν ήταν η δουλειά καλή θα δούλευε κι ο Δεσπότης.
  • Αν ήταν καλή η γυναίκα, θα είχε και ο Θεός μια.
  • Αν ήταν το βιολί ψωλή, θα το παίζανε πολλοί.
  • Αν θα ζυμώσεις το ταχύ, αποβραδίς κοσκίνα.
  • Αν πας στο μύλο θα αλευρωθείς και αν πας στον καρβουνιάρη θα μουτζουρωθείς.
  • Ανθρακες ο θησαυρός.
  • Αν ίσως βρέξει ο Τρυγητής, χαρά στον τυροκόμο.
  • Αν καθίσεις με στραβό, το πρωί θ' αλληθωρίζεις.
  • Αν κελαηδάει ο γάιδαρος, γκαρίζουν τ' αηδόνια. (Κεφαλονίτικη)
  • Αν όλοι μπάμπλοι (ζωήφια) κάναν μέλι θα έκανε και ο σκατό-μπαμπλος (Ν.Σκοπός,Σερρών)
  • Αν πεθάνω από συνάχι, η πανούκλα μούντζες να 'χει.
  • Αν ρίξει ο Απρίλης δυο νερά κι Μάρτης άλλο ένα, χαρά σ’ αυτό το γεωργό που ’χει πολλά σπαρμένα.
  • Αν ρίξει ο Απρίλης δυο νερά κι Μάρτης άλλο ένα, χαρά σ’ αυτό το ζευγά που ’χει πολλά σπαρμένα.
  • Αν σ' αρέσει μπάρμπα-Λάμπρο ξαναπέρνα από την Άνδρο. (Ιστορική)
  • Αν τα χάσει ο μήνας δεν τα χάνει ο χρόνος. (Παξοί)
  • Αν τινάξει ο μυλωνάς, τα ρούχα του κάνει πίτα και κουλούρια. (Παξοί)
  • Ανδρός χαρακτήρ εκ λόγου γνωρίζεται.
  • Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος.
  • Ανέγνων, έγνων, κατέγνων.
      • Διάβασα, κατανόησα, καταδίκασα. Η γνωστή φράση του Ιουλιανού του παραβάτη, όταν διάβασε βιβλίο με περιεχόμενο χριστιανικό γραμμένο σε αρχαίους στίχους.
  • Ανήρ ο φεύγων και πάλι μαχήσεται.
  • Αυτός που αποφεύγει τη μάχη στο τέλος θα τη δώσει.
  • Άνθρακες ο θησαυρός.
  • Ἄνθρωπον ζητῶ.
    • Το έλεγε ο Διογένης ο Κυνικός.
  • Άνθρωπος αγράμματος, ξύλο απελέκητο.
  • Ἄνθρωπος μικρὸς κόσμος.
      • Δημόκριτος.
  • Ανοικοκύρευτος γαμπρός, πάει στους πέντε ανέμους. (Παξοί)
  • Αντί να βογκάει ο γάιδαρος, βογκάει το σαμάρι.
  • Αντί να τρίζει η άμαξα, τρίζει ο αμαξηλάτης.
  • Άντρας χωρίς μουστάκι, αυγό χωρίς αλάτι. (Κρήτη)
  • Άντρας ψηλός και άγγελος, κοντός πομπή και γάνα, ψηλή γυναίκα άχαρη, κοντή χαραμαντάνα.
  • Ανύπαντρος προξενητής, για λόγου του γυρεύει.
  • Ανύπαντρος σαν παντρευτεί δεν πρέπει να χορεύει, μόνο σακί στον ώμο του κριθάρι να μαζεύει. (Παξοί)
  • Άνω ποταμών (αρχαία έκφραση για το υπερβολικό και εν τέλει απαράδεκτο).
  • Αξίζει μια γερόκοτα σαράντα πουλακίδες.
  • Άξιος είναι στο φαί και γρήγορος στον ύπνο.
  • Απ' αγκάθι βγαίνει ρόδο κι από ρόδο βγαίνει αγκάθι.
  • Απ' όλα έχει ο μπαξές.
  • Απ' όνων εις ίππους.
      • Το έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες, όταν θέλανε να καταδείξουνε άνθρωπο που αναρριχήθηκε από τα χαμηλά.
  • Απ' όπου κι αν τον πιάσεις λερώνεσαι.
  • Απ' τ' αυτί δεν κουτσαίνει τ' άλογο.
  • Απ' τ' αυτί και στο δάσκαλο.
  • Απ' τα ψηλά στα χαμηλά.
  • Απ' την αρχή του Θεριστή, του δρεπανιού μας η γιορτή.
  • Απ' τη λεχώνα κι απ' τη μαμή, πάει εχάθει το παιδί. (Αρκαδία)
  • Απ' το διάολο έρχεται τ' αρνί, στο διάολο γυρίζει το τομάρι.
  • Απ' το κεφάλι βρωμάει το ψάρι.
      • Το ψάρι βρωμάει απ' το κεφάλι.
  • Απ' τ' ολότελα, καλή ειν' κι η Παναγιώταινα.
  • Απ' το σπίτι κι η τιμή, απ' το σπίτι κι η πομπή. (Παξοί)
  • Απ' το χέρι ως το στόμα είναι πολύς καιρός ακόμα.
  • Από κύλικος μέχρι χειλέων πολλά πέλει.
  • Από την πόρτα σου περνώ, θωρώσε αλευρωμένη κι αμέσως το κατάλαβα πως τηγανίζεις ψάρια.(Κρήτη)
  • Απ' τον Άννα στον Καϊάφα.
  • Απέξω κούκλα κι από μέσα πανούκλα.
  • Άπιαστα πουλιά, χίλια στον παρά.
  • Άπλωνε το πόδι σου, κατά το πάπλωμα σου.
  • Από Αύγουστο χειμώνα κι από Μάρτη καλοκαίρι.
  • Από δήμαρχος, κλητήρας.
  • Από δυο χωριά χωριάτες.
  • Από θεού άρξασθαι.
  • Από μήλον ως αυγόν, νά κυρά λουκάνικον.
  • Από μικρό κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια.
  • Από τρελό κι από παιδί μαθαίνεις την αλήθεια.
  • Από ζουρλό και μεθυστή μαθαίνεις την αλήθεια.
  • Από μικρός στα βάσανα.
  • Από μουλωχτά σκυλιά να φοβάσαι.
  • Από μυλωνάς, δεσπότης.
  • Από πίτα που δεν τρως, τι σε μέλει κι αν καεί.
  • Από τα μετρημένα τρώει ο λύκος. (Παξοί)
  • Απο τ' αυγό στην όρνιθα κι από τ' αρνί στο βόδι. (Κεφαλλονιά)
  • Από την πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλα.
  • Από την πόρτα σου περνώ, βήχω και ξεροβήχω, και αν δε μ' ανοίξεις για να μπω, σου κατουρώ τον τοίχο.
  • Από την Σκύλλα στη Χάρυβδη.
  • Από το ένα αυτί μπαίνει κι απ' το άλλο βγαίνει.
  • Απόκριες στο σπίτι σου και Λαμπριά όπου λάχει. (Παξοί)
  • Απορία ψάλτου, βηξ.
  • Απρίλης-γκρίλης. (Παξοί)
  • Απρίλης Μάης κουκιά μεστωμένα. (Ανατ. Κρήτη)
  • Αραία-αραία για να φαινόμαστε καμμιά σαρανταρέα.
  • Αρβανίτη αν κάνεις φίλο, κράτα και κανένα ξύλο.
      • Κάνεις το χωριάτη φίλο; Κράτα και κομμάτι ξύλο.
  • Αργά-αργά τα όργανα κι αρχοντικός ο γάμος.
  • Αργεί ο Θεός και σκάει ο φτωχός.
  • Αργία μήτηρ πάσης κακίας.
  • Άρες μάρες κουκουνάρες.
  • Άρες μάρες κουκουνάρες, καί οι τρύπιες οι χουλιάρες.
  • Άρκον σα ξύλα έστειλαν, και γρίζεψεν το δάσος. (Ποντιακή)
  • Άρμεγε λαγούς και κούρευε χελώνες.
  • Άρμεγε και κούρευε, χέζε και δερμάτιαζε.
  • Αρνί κατσίκι τριήμερο, γουρούνι δωδεκαήμερο, μουσκάρι σαρανταήμερο και πάλι κρίμα ένε. (Κεφαλλονιά)
  • Αρνιά κι ερίφια το Μάη μήνα δείχνουν. (Σύρος)
  • Άρπαξε να φας και κλέψε νάχεις.
  • Άρτσι, μπούρτζι και λουλάς.
  • Άρτσι πέλαο μ' έριξε. (Παξοί)
  • Αρχή σοφίας, φόβος Κυρίου.
  • Αρχηγού παρόντος, πάσα αρχή παυσάτω.
  • Αρχή άνδρα δείκνυσι.
  • Ἀρχὴ μεγίστη τοῦ βίου τά γράμματα.
  • Αριστοτέλης.
  • Αρρώστου χείλη φαίνονται και νηστικού μαγούλες.
  • Ασημένια μου λαλιά, χρυσή μου βουβαμάρα.
  • Ας με λένε Βοϊβοντίνα κι ας ψοφώ από την πείνα.
  • Ας μπαίνει ο κόσμος κι ας λέει ο κόσμος. (Παξοί)
  • Ας πηδάμε κι ας γελάμε για να λεν πως δεν πεινάμε.
  • Ασθενής και οδοιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει.
  • Άσπρα μαλλιά στην κεφαλή... κακά μαντάτα στην ψωλή. (σκωπτικό-χιουμοριστικό)
  • Άσπρα στο πουγκί, ψάρια στο βουνί.
  • Άσπρος γεννιέται ο κόρακας και μαύρος κατανταίνει. (Παξοί)
  • Άσπρος ήλιος, μαύρη ημέρα.
  • Άσχημέ μου στρώσε τάβλα, όμορφέ μου τι θα φάμε. (Παξοί)
  • Άσχημη στην κούνια, όμορφη στη ρούγα.
  • Άσχημο παιδί στην κούνια, όμορφο στη ρούγα.
  • Αυγό να πάρεις απ' αυτόν δεν έχει κρόκο μέσα.
  • Αύγουστε, καλέ μου μήνα, να 'σουν δυο φορές τον χρόνο.
  • Αυτά που θες ξενέρωτος, τα κάνεις μεθυσμένος.
  • Αυτός είναι βίος και πολιτεία.
  • Αυτός είναι απ' του διαόλου τη μάνα.
  • Αὐτοῦ γὰρ Ῥόδος καὶ πήδημα.
  • Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα.
  • Αφεντικά και δούλοι, το ίδιο ούλοι. (με αρνητική διάθεση)
  • Άφες αυτοίς. Ου γαρ οίδασι τί ποιούσι.
  • Αφήνω γεια τση φτώχειας. (Παξοί)
  • Άφησε το γάμο και πήγε για πουρνάρια.
  • Αφού έκαμες την εκκλησιά κάμε και τ' άγιο βήμα.
  • Άφωνος ιχθύς.
  • Αχάριστο ευλογείς, νεκρό δανείζεις.
  • Αχθος αρούρης.
      • Ομηρικόν (Ιλιάς): «Βάρος της γης».





Σύνδεσμοι Βικιφθεγμάτων: Κατηγορίες - Θέματα - Παροιμίες - Άνθρωποι