Ελληνικές παροιμίες/Α: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 35: | Γραμμή 35: | ||
* Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου. |
* Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου. |
||
* Αγάλι αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι. |
* Αγάλι αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι. |
||
* Αγάλι αγάλι φύτευε ο γεωργός αμπέλι κι αγάλι αγάλι γίνηκε η αγουρίδα μέλι. (Παξοί) |
|||
* Αγάλια αγάλια κόνευε, αν θέλεις να προφτάσεις. |
* Αγάλια αγάλια κόνευε, αν θέλεις να προφτάσεις. |
||
* Αγάλια αγάλια κότα μου και 'γω σε μαγειρεύω. (Λαγκαδιά Γορτυνίας) |
* Αγάλια αγάλια κότα μου και 'γω σε μαγειρεύω. (Λαγκαδιά Γορτυνίας) |
||
Γραμμή 45: | Γραμμή 45: | ||
* Αγέρας και γυναίκα δεν κλειδώνονται. |
* Αγέρας και γυναίκα δεν κλειδώνονται. |
||
* Ἀγεωμέτρητος μηδεῖς εἰσίτω. |
* Ἀγεωμέτρητος μηδεῖς εἰσίτω. |
||
** ''Όποιος δεν γνωρίζει γεωμετρία να μην μπει''. Ρητό γραμμένο πάνω απ' την πύλη της Ακαδημίας (του Πλάτωνα). |
*** ''Όποιος δεν γνωρίζει γεωμετρία να μην μπει''. Ρητό γραμμένο πάνω απ' την πύλη της Ακαδημίας (του Πλάτωνα). |
||
* Άγιας Άννης να λογιέσαι και να μη δοξολογιέσαι. (Παξοί) |
* Άγιας Άννης να λογιέσαι και να μη δοξολογιέσαι. (Παξοί) |
||
* Αγιά Μαρίνα με τα σύκα και Άγιος 'Λιας με τα σταφύλια. |
* Αγιά Μαρίνα με τα σύκα και Άγιος 'Λιας με τα σταφύλια. |
||
* Άγιος που δε θαυματουργεί, μηδέ δοξολογιέται. |
* Άγιος που δε θαυματουργεί, μηδέ δοξολογιέται. |
||
* Αγιούτο στην αδυναμιά. (Παξοί) |
* Αγιούτο στην αδυναμιά. (Παξοί) |
||
* Αγιούτο: βοήθεια (ενετικό) |
|||
* Αγκάθια έχει στον κώλο του. |
* Αγκάθια έχει στον κώλο του. |
||
* Άγνωσται αι βουλαί του Κυρίου. |
* Άγνωσται αι βουλαί του Κυρίου. |
||
Γραμμή 58: | Γραμμή 58: | ||
* Αγρόν ηγόραζεν. (θρησκευτικό) |
* Αγρόν ηγόραζεν. (θρησκευτικό) |
||
* Άδειο σακί δε στέκεται, γεμάτο δε λυγάει. |
* Άδειο σακί δε στέκεται, γεμάτο δε λυγάει. |
||
* Άδειο σακί ορθό δεν κάθεται. (Παξοί) |
|||
* Αδέρφια αγαπημένα, κάστρα που δεν παίρνονται. |
* Αδέρφια αγαπημένα, κάστρα που δεν παίρνονται. |
||
* Αδέρφια ενωμένα, σπίτια ευτυχισμένα. (Παξοί) |
|||
* Αδερφός, κι ας ειν' κι οχτρός. (Κεφαλονίτικη) |
* Αδερφός, κι ας ειν' κι οχτρός. (Κεφαλονίτικη) |
||
* Άδης στον άδη και βρωμάει και τυρίλιας. (Παξοί) |
* Άδης στον άδη και βρωμάει και τυρίλιας. (Παξοί) |
||
* Άδουλος δουλειά δεν έχει, το βρακί του λύει και δένει. |
* Άδουλος δουλειά δεν έχει, το βρακί του λύει και δένει. |
||
* Άδουλος δουλειά δεν είχε το σκοινί λύνει και δένει. (Παξοί) |
|||
* Ἀεὶ κολοιὸς παρὰ κολοιῷ ἱζάνει. |
* Ἀεὶ κολοιὸς παρὰ κολοιῷ ἱζάνει. |
||
** Ένα κοράκι βρίσκεται πάντα κοντά σ' ένα άλλο κοράκι. |
*** Ένα κοράκι βρίσκεται πάντα κοντά σ' ένα άλλο κοράκι. |
||
* Ἀετοῦ γῆρας, κορυδοῦ νεότης. |
* Ἀετοῦ γῆρας, κορυδοῦ νεότης. |
||
** Τα γηρατειά του αετού διαρκούν όσο η νιότη του σπουργιτιού. |
*** Τα γηρατειά του αετού διαρκούν όσο η νιότη του σπουργιτιού. |
||
* Άι Βαρβάρα βαρβαρώνει, Άη Σάββας σαβανώνει κι Άη Θανάσης παραχώνει. |
* Άι Βαρβάρα βαρβαρώνει, Άη Σάββας σαβανώνει κι Άη Θανάσης παραχώνει. |
||
* Αιθίοπα σμήχεις. (αρχαιοελληνική) |
* Αιθίοπα σμήχεις. (αρχαιοελληνική) |
||
** Παρόμοια με: ''"Τον αράπη κι αν τον πλένεις το σαπούνι σου χαλάς"''. |
*** Παρόμοια με: ''"Τον αράπη κι αν τον πλένεις το σαπούνι σου χαλάς"''. |
||
* Άιρα και κάιρα και κόκκινη μηλιά. (Παξοί) |
* Άιρα και κάιρα και κόκκινη μηλιά. (Παξοί) |
||
* Άης Αντρέας έφτασε, το κρύο αντρειεύει. |
* Άης Αντρέας έφτασε, το κρύο αντρειεύει. |
||
Γραμμή 77: | Γραμμή 77: | ||
* Ακαμάτης νέος, γέρος διακονιάρης. |
* Ακαμάτης νέος, γέρος διακονιάρης. |
||
* Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον βαφτίσαμε. |
* Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον βαφτίσαμε. |
||
* Ακόμα δεν τον είδανε και Γιάννη τονε κράξανε. (Παξοί) |
|||
* Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον εβγάλαμε. |
|||
* Άκουε γέρου συμβουλή και παιδεμένου γνώμη. |
* Άκουε γέρου συμβουλή και παιδεμένου γνώμη. |
||
* Άκουσε γέρου συμβουλή και παιδευμένου γνώση. |
|||
* Άκουε πολλά και λέγε λίγα... |
* Άκουε πολλά και λέγε λίγα... |
||
* Ακουέ τα από καρδίας. |
* Ακουέ τα από καρδίας. |
||
* Ακριβός στα πίτουρα και φτηνός στ' αλεύρι. |
* Ακριβός στα πίτουρα και φτηνός στ' αλεύρι. |
||
* Ακριβοί στα πίτουρα, φτηνοί στα λάχανα. |
|||
* Αλάργα-αλάργα το φιλί για να 'χει νοστιμάδα. |
* Αλάργα-αλάργα το φιλί για να 'χει νοστιμάδα. |
||
* Αλαργινός ο κήπος δωριανά τα λάχανα. (Αρκαδία) |
* Αλαργινός ο κήπος δωριανά τα λάχανα. (Αρκαδία) |
||
Γραμμή 91: | Γραμμή 91: | ||
* Αλήθεια χωρίς ψέματα, φαΐ χωρίς αλάτι. (Παξοί) |
* Αλήθεια χωρίς ψέματα, φαΐ χωρίς αλάτι. (Παξοί) |
||
* Άλλ' αντ' άλλα τα μεγάλα της [[Ημέρες|Παρασκευής]] το γάλα. |
* Άλλ' αντ' άλλα τα μεγάλα της [[Ημέρες|Παρασκευής]] το γάλα. |
||
* Άλλα είναι τ' άλλα κι άλλο της [[Ημέρες|Παρασκευής]] το γάλα. |
|||
* Άλλα λέει η γιαγιά μου, άλλα ακούν τ`αυτιά μου. |
* Άλλα λέει η γιαγιά μου, άλλα ακούν τ`αυτιά μου. |
||
* Άλλα λέει η θεια μου, άλλα ακούν τ`αυτιά μου. |
|||
* Άλλα λόγια ν' αγαπιόμαστε. |
* Άλλα λόγια ν' αγαπιόμαστε. |
||
* Άλλα τα λεγόμενα κι άλλα τα γενόμενα. |
* Άλλα τα λεγόμενα κι άλλα τα γενόμενα. |
||
Γραμμή 101: | Γραμμή 101: | ||
* Άλλώς έδοξε τοις θεοίς. |
* Άλλώς έδοξε τοις θεοίς. |
||
* Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τη σκούφια του αλλιώς. |
* Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τη σκούφια του αλλιώς. |
||
* Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς. |
|||
* Άλλη η δουλειά του ναύτη, κι άλλη του καντηλανάφτη. |
* Άλλη η δουλειά του ναύτη, κι άλλη του καντηλανάφτη. |
||
* Άλλη καμιά δε γέννησε, μόνο η Μαρία το Γιάννη. (Παξοί) |
* Άλλη καμιά δε γέννησε, μόνο η Μαρία το Γιάννη. (Παξοί) |
||
* Αλλήλων τα βάρη βαστάζετε (θρησκευτική) |
* Αλλήλων τα βάρη βαστάζετε (θρησκευτική) |
||
* Αλί από 'κείνονε που δεν έχει νύχια να ξυστεί. (Παξοί) |
* Αλί από 'κείνονε που δεν έχει νύχια να ξυστεί. (Παξοί) |
||
* Αλί του που δεν έχει νύχια να ξυστεί. |
|||
* Αλί από 'κείνονε που δεν έχει ποιος να του φυσήξει το μάτι. (Παξοί) |
* Αλί από 'κείνονε που δεν έχει ποιος να του φυσήξει το μάτι. (Παξοί) |
||
* Αλί από 'κείνονε που λείπει από το γάμο του. (Παξοί) |
* Αλί από 'κείνονε που λείπει από το γάμο του. (Παξοί) |
||
Γραμμή 118: | Γραμμή 118: | ||
* Άλλοι να σε παινεύουνε κι εσύ να καμαρώνεις. (Παξοί) |
* Άλλοι να σε παινεύουνε κι εσύ να καμαρώνεις. (Παξοί) |
||
* Άλλοι παπάδες ήρθανε, άλλα Βαγγέλια φέραν. |
* Άλλοι παπάδες ήρθανε, άλλα Βαγγέλια φέραν. |
||
* Άλλοι παπάδες έρχονται, άλλα χαρτιά κρατάνε. |
|||
* Άλλοι Πάσχα κι άλλοι χάσκα. (Παξοί) |
* Άλλοι Πάσχα κι άλλοι χάσκα. (Παξοί) |
||
* Άλλοι περνώντας κι άλλοι καρτερώντας. (Παξοί) |
* Άλλοι περνώντας κι άλλοι καρτερώντας. (Παξοί) |
||
Γραμμή 134: | Γραμμή 134: | ||
* Αλλού βαρούν τα όργανα κι αλλού χορεύει η νύφη. |
* Αλλού βαρούν τα όργανα κι αλλού χορεύει η νύφη. |
||
* Αλλού είν' ο καλόγερος κι αλλού είναι τα ράσα του. |
* Αλλού είν' ο καλόγερος κι αλλού είναι τα ράσα του. |
||
* Αλλού ο παπάς κι αλλού τα ράσα του. |
|||
* Αλλού με τρίβεις δέσποτα, κι αλλού έχω τον πόνο. |
* Αλλού με τρίβεις δέσποτα, κι αλλού έχω τον πόνο. |
||
* Αλλού με ξείς καλόγηρε κι αλλού με τρώει εμένα. |
|||
* Αλλού με τρίβεις Δέσποινα, κι αλλού εγώ πονάω. |
|||
* Αλλού πατάς κι αλλού κοιτάς. |
* Αλλού πατάς κι αλλού κοιτάς. |
||
* Αλλού τ' όνειρο κι αλλού το θάμα. |
* Αλλού τ' όνειρο κι αλλού το θάμα. |
||
* Αλλού το όραμα και αλλού το θαύμα. |
|||
* Αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γεννούν οι κότες. |
* Αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γεννούν οι κότες. |
||
* Αλλού φωτίζει ο Θεός κι αλλού σκοτίζει. (Παξοί) |
* Αλλού φωτίζει ο Θεός κι αλλού σκοτίζει. (Παξοί) |
||
Γραμμή 149: | Γραμμή 149: | ||
* Άμα βλέπεις τη μάνα κλαις το παιδί. (Παξοί) |
* Άμα βλέπεις τη μάνα κλαις το παιδί. (Παξοί) |
||
* Άμα δειπνείς και δε με δεις, σίγουρα λίγωση είναι. (Κρητική) |
* Άμα δειπνείς και δε με δεις, σίγουρα λίγωση είναι. (Κρητική) |
||
** Εννοεί τη σελήνη και τις φάσεις της. |
*** Εννοεί τη σελήνη και τις φάσεις της. |
||
* Άμα δεις λαγό εμπρός σου, τρεις φορές κάν' τον σταυρό σου. |
* Άμα δεις λαγό εμπρός σου, τρεις φορές κάν' τον σταυρό σου. |
||
* Άμα δεν βρέξει θα στάξει. |
* Άμα δεν βρέξει θα στάξει. |
||
Γραμμή 160: | Γραμμή 160: | ||
* Άμα θες σύντροφο άξο, πάρε νύφη από τη Νάξο. |
* Άμα θες σύντροφο άξο, πάρε νύφη από τη Νάξο. |
||
* Άμα κι θέλω να φιλώσε ρωτώ που και κα εν το μάγουλο σ'. (Ποντιακή) |
* Άμα κι θέλω να φιλώσε ρωτώ που και κα εν το μάγουλο σ'. (Ποντιακή) |
||
* ''Άμα δεν θέλω να σε φιλήσω ρωτώ που είναι το μάγουλό σου.'' |
|||
* Άμα κοιμάται ο γυιόκας μας, φαΐ δεν μας γυρεύει. |
* Άμα κοιμάται ο γυιόκας μας, φαΐ δεν μας γυρεύει. |
||
* Άμα φτυείς ψηλά, πέφτει στο πρόσωπο. |
* Άμα φτυείς ψηλά, πέφτει στο πρόσωπο. |
||
* Αν φτύσω πάνω φτύνω τα μούτρα μου, αν φτύσω κάτω φτύνω τα γένια μου. |
|||
* Αμαρτία εξομολογουμένη ουκ έστι αμαρτία. |
* Αμαρτία εξομολογουμένη ουκ έστι αμαρτία. |
||
* Αμαρτία εξομολογημένη, η μισή συγχωρεμένη. |
|||
* Αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα. |
* Αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα. |
||
* Άμε διάολε στ' Αρκάδι. (Ρέθυμνο) |
* Άμε διάολε στ' Αρκάδι. (Ρέθυμνο) |
||
Γραμμή 173: | Γραμμή 173: | ||
* Ανάγκα και θεοί πείθονται. |
* Ανάγκα και θεοί πείθονται. |
||
* Ἀνάγκᾳ δ᾿ οὐδὲ θεοὶ μάχονται. |
* Ἀνάγκᾳ δ᾿ οὐδὲ θεοὶ μάχονται. |
||
** Την ανάγκη ούτε οι θεοί οι ίδιοι μπορούν να την νικήσουν (ρητό του Σιμωνίδη του Κέϊου). |
*** Την ανάγκη ούτε οι θεοί οι ίδιοι μπορούν να την νικήσουν (ρητό του Σιμωνίδη του Κέϊου). |
||
* Ανάθρεψε τον ποντικό να φάει το μαλλί σου. |
* Ανάθρεψε τον ποντικό να φάει το μαλλί σου. |
||
* Αναπέτα πεταλούμ', αλά πέρδικα καλούμ'. (Παξοί) |
* Αναπέτα πεταλούμ', αλά πέρδικα καλούμ'. (Παξοί) |
||
* Ανάποδα, σαν τον κάβουρα. |
* Ανάποδα, σαν τον κάβουρα. |
||
* Αν αρτυθείς να είν΄αρνί αν κλέψεις ναν΄χρυσάφι κι αν αγαπήσεις και καμιά να τη ζηλεύει η γειτονιά. (Αθηναϊκή) |
* Αν αρτυθείς να είν΄αρνί αν κλέψεις ναν΄χρυσάφι κι αν αγαπήσεις και καμιά να τη ζηλεύει η γειτονιά. (Αθηναϊκή) |
||
* Αν αρτυθώ να φάω αρνί αν κλέψω νάναι ψάρι κι αν αγαπήσω και κανεί να είναι παλληκάρι. (Αθηναϊκή) |
|||
* Ανάρια ανάρια το φιλί για να 'χει νοστιμάδα. |
* Ανάρια ανάρια το φιλί για να 'χει νοστιμάδα. |
||
* Άναψε τ' αγίου δυο κεριά και του δαιμόνου πέντε. |
* Άναψε τ' αγίου δυο κεριά και του δαιμόνου πέντε. |
||
Γραμμή 189: | Γραμμή 189: | ||
** Αν δεν βρέξεις πόδι δεν τρως μπαρμπούνι. |
** Αν δεν βρέξεις πόδι δεν τρως μπαρμπούνι. |
||
* Αν δεν δουλέψεις την αυγή, γυμνός θα είσαι τη Λαμπρή. |
* Αν δεν δουλέψεις την αυγή, γυμνός θα είσαι τη Λαμπρή. |
||
** Γλυκός ο ύπνος το πρωί, γδυτός ο κώλος τη Λαμπρή. |
*** Γλυκός ο ύπνος το πρωί, γδυτός ο κώλος τη Λαμπρή. |
||
* Αν δεν έρθει μοναχή της, μην την καρτεράς την τύχη. |
* Αν δεν έρθει μοναχή της, μην την καρτεράς την τύχη. |
||
* Αν δεν έχεις νύχια να ξυθείς, μην περιμένεις να σε ξύσουν οι άλλοι. |
* Αν δεν έχεις νύχια να ξυθείς, μην περιμένεις να σε ξύσουν οι άλλοι. |
||
Γραμμή 221: | Γραμμή 221: | ||
* Αν πεθάνω από συνάχι, η πανούκλα μούντζες να 'χει. |
* Αν πεθάνω από συνάχι, η πανούκλα μούντζες να 'χει. |
||
* Αν ρίξει ο Απρίλης δυο νερά κι Μάρτης άλλο ένα, χαρά σ’ αυτό το γεωργό που ’χει πολλά σπαρμένα. |
* Αν ρίξει ο Απρίλης δυο νερά κι Μάρτης άλλο ένα, χαρά σ’ αυτό το γεωργό που ’χει πολλά σπαρμένα. |
||
* Αν ρίξει ο Απρίλης δυο νερά κι Μάρτης άλλο ένα, χαρά σ’ αυτό το ζευγά που ’χει πολλά σπαρμένα. |
|||
* Αν σ' αρέσει μπάρμπα-Λάμπρο ξαναπέρνα από την Άνδρο. (Ιστορική) |
* Αν σ' αρέσει μπάρμπα-Λάμπρο ξαναπέρνα από την Άνδρο. (Ιστορική) |
||
* Αν τα χάσει ο μήνας δεν τα χάνει ο χρόνος. (Παξοί) |
* Αν τα χάσει ο μήνας δεν τα χάνει ο χρόνος. (Παξοί) |
||
Γραμμή 228: | Γραμμή 228: | ||
* Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος. |
* Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος. |
||
* Ανέγνων, έγνων, κατέγνων. |
* Ανέγνων, έγνων, κατέγνων. |
||
** ''Διάβασα, κατανόησα, καταδίκασα.'' Η γνωστή φράση του Ιουλιανού του παραβάτη, όταν διάβασε βιβλίο με περιεχόμενο χριστιανικό γραμμένο σε αρχαίους στίχους. |
*** ''Διάβασα, κατανόησα, καταδίκασα.'' Η γνωστή φράση του Ιουλιανού του παραβάτη, όταν διάβασε βιβλίο με περιεχόμενο χριστιανικό γραμμένο σε αρχαίους στίχους. |
||
* Ανήρ ο φεύγων και πάλι μαχήσεται. |
* Ανήρ ο φεύγων και πάλι μαχήσεται. |
||
* Αυτός που αποφεύγει τη μάχη στο τέλος θα τη δώσει. |
|||
* Άνθρακες ο θησαυρός. |
* Άνθρακες ο θησαυρός. |
||
* Ἄνθρωπον ζητῶ. |
* Ἄνθρωπον ζητῶ. |
||
Γραμμή 236: | Γραμμή 236: | ||
* Άνθρωπος αγράμματος, ξύλο απελέκητο. |
* Άνθρωπος αγράμματος, ξύλο απελέκητο. |
||
* Ἄνθρωπος μικρὸς κόσμος. |
* Ἄνθρωπος μικρὸς κόσμος. |
||
** Δημόκριτος. |
*** Δημόκριτος. |
||
* Ανοικοκύρευτος γαμπρός, πάει στους πέντε ανέμους. (Παξοί) |
* Ανοικοκύρευτος γαμπρός, πάει στους πέντε ανέμους. (Παξοί) |
||
* Αντί να βογκάει ο γάιδαρος, βογκάει το σαμάρι. |
* Αντί να βογκάει ο γάιδαρος, βογκάει το σαμάρι. |
||
Γραμμή 250: | Γραμμή 250: | ||
* Απ' όλα έχει ο μπαξές. |
* Απ' όλα έχει ο μπαξές. |
||
* Απ' όνων εις ίππους. |
* Απ' όνων εις ίππους. |
||
** Το έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες, όταν θέλανε να καταδείξουνε άνθρωπο που αναρριχήθηκε από τα χαμηλά. |
*** Το έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες, όταν θέλανε να καταδείξουνε άνθρωπο που αναρριχήθηκε από τα χαμηλά. |
||
* Απ' όπου κι αν τον πιάσεις λερώνεσαι. |
* Απ' όπου κι αν τον πιάσεις λερώνεσαι. |
||
* Απ' τ' αυτί δεν κουτσαίνει τ' άλογο. |
* Απ' τ' αυτί δεν κουτσαίνει τ' άλογο. |
||
Γραμμή 259: | Γραμμή 259: | ||
* Απ' το διάολο έρχεται τ' αρνί, στο διάολο γυρίζει το τομάρι. |
* Απ' το διάολο έρχεται τ' αρνί, στο διάολο γυρίζει το τομάρι. |
||
* Απ' το κεφάλι βρωμάει το ψάρι. |
* Απ' το κεφάλι βρωμάει το ψάρι. |
||
** Το ψάρι βρωμάει απ' το κεφάλι. |
*** Το ψάρι βρωμάει απ' το κεφάλι. |
||
* Απ' τ' ολότελα, καλή ειν' κι η Παναγιώταινα. |
* Απ' τ' ολότελα, καλή ειν' κι η Παναγιώταινα. |
||
* Απ' το σπίτι κι η τιμή, απ' το σπίτι κι η πομπή. (Παξοί) |
* Απ' το σπίτι κι η τιμή, απ' το σπίτι κι η πομπή. (Παξοί) |
||
* Απ' το χέρι ως το στόμα είναι πολύς καιρός ακόμα. |
* Απ' το χέρι ως το στόμα είναι πολύς καιρός ακόμα. |
||
* Από κύλικος μέχρι χειλέων πολλά πέλει. |
|||
* Από την πόρτα σου περνώ, θωρώσε αλευρωμένη κι αμέσως το κατάλαβα πως τηγανίζεις ψάρια.(Κρήτη) |
* Από την πόρτα σου περνώ, θωρώσε αλευρωμένη κι αμέσως το κατάλαβα πως τηγανίζεις ψάρια.(Κρήτη) |
||
* Απ' τον Άννα στον Καϊάφα. |
* Απ' τον Άννα στον Καϊάφα. |
||
Γραμμή 275: | Γραμμή 275: | ||
* Από μήλον ως αυγόν, νά κυρά λουκάνικον. |
* Από μήλον ως αυγόν, νά κυρά λουκάνικον. |
||
* Από μικρό κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια. |
* Από μικρό κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια. |
||
* Από τρελό κι από παιδί μαθαίνεις την αλήθεια. |
|||
* Από ζουρλό και μεθυστή μαθαίνεις την αλήθεια. |
|||
* Από μικρός στα βάσανα. |
* Από μικρός στα βάσανα. |
||
* Από μουλωχτά σκυλιά να φοβάσαι. |
* Από μουλωχτά σκυλιά να φοβάσαι. |
||
Γραμμή 293: | Γραμμή 293: | ||
* Αραία-αραία για να φαινόμαστε καμμιά σαρανταρέα. |
* Αραία-αραία για να φαινόμαστε καμμιά σαρανταρέα. |
||
* Αρβανίτη αν κάνεις φίλο, κράτα και κανένα ξύλο. |
* Αρβανίτη αν κάνεις φίλο, κράτα και κανένα ξύλο. |
||
** Κάνεις το χωριάτη φίλο; Κράτα και κομμάτι ξύλο. |
*** Κάνεις το χωριάτη φίλο; Κράτα και κομμάτι ξύλο. |
||
* Αργά-αργά τα όργανα κι αρχοντικός ο γάμος. |
* Αργά-αργά τα όργανα κι αρχοντικός ο γάμος. |
||
* Αργεί ο Θεός και σκάει ο φτωχός. |
* Αργεί ο Θεός και σκάει ο φτωχός. |
||
* Αργία μήτηρ πάσης κακίας. |
* Αργία μήτηρ πάσης κακίας. |
||
* Άρες μάρες κουκουνάρες. |
* Άρες μάρες κουκουνάρες. |
||
* Άρες μάρες κουκουνάρες, καί οι τρύπιες οι χουλιάρες. |
|||
* Άρκον σα ξύλα έστειλαν, και γρίζεψεν το δάσος. (Ποντιακή) |
* Άρκον σα ξύλα έστειλαν, και γρίζεψεν το δάσος. (Ποντιακή) |
||
* Άρμεγε λαγούς και κούρευε χελώνες. |
* Άρμεγε λαγούς και κούρευε χελώνες. |
||
Γραμμή 311: | Γραμμή 311: | ||
* Αρχή άνδρα δείκνυσι. |
* Αρχή άνδρα δείκνυσι. |
||
* Ἀρχὴ μεγίστη τοῦ βίου τά γράμματα. |
* Ἀρχὴ μεγίστη τοῦ βίου τά γράμματα. |
||
* Αριστοτέλης. |
|||
* Αρρώστου χείλη φαίνονται και νηστικού μαγούλες. |
* Αρρώστου χείλη φαίνονται και νηστικού μαγούλες. |
||
* Ασημένια μου λαλιά, χρυσή μου βουβαμάρα. |
* Ασημένια μου λαλιά, χρυσή μου βουβαμάρα. |
||
Γραμμή 324: | Γραμμή 324: | ||
* Άσχημέ μου στρώσε τάβλα, όμορφέ μου τι θα φάμε. (Παξοί) |
* Άσχημέ μου στρώσε τάβλα, όμορφέ μου τι θα φάμε. (Παξοί) |
||
* Άσχημη στην κούνια, όμορφη στη ρούγα. |
* Άσχημη στην κούνια, όμορφη στη ρούγα. |
||
* Άσχημο παιδί στην κούνια, όμορφο στη ρούγα. |
|||
* Αυγό να πάρεις απ' αυτόν δεν έχει κρόκο μέσα. |
* Αυγό να πάρεις απ' αυτόν δεν έχει κρόκο μέσα. |
||
* Αύγουστε, καλέ μου μήνα, να 'σουν δυο φορές τον χρόνο. |
* Αύγουστε, καλέ μου μήνα, να 'σουν δυο φορές τον χρόνο. |
||
Γραμμή 331: | Γραμμή 331: | ||
* Αυτός είναι απ' του διαόλου τη μάνα. |
* Αυτός είναι απ' του διαόλου τη μάνα. |
||
* Αὐτοῦ γὰρ Ῥόδος καὶ πήδημα. |
* Αὐτοῦ γὰρ Ῥόδος καὶ πήδημα. |
||
* Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα. |
|||
* Αφεντικά και δούλοι, το ίδιο ούλοι. (με αρνητική διάθεση) |
* Αφεντικά και δούλοι, το ίδιο ούλοι. (με αρνητική διάθεση) |
||
* |
* Άφες αυτοίς. Ου γαρ οίδασι τί ποιούσι. |
||
* Αφήνω γεια τση φτώχειας. (Παξοί) |
* Αφήνω γεια τση φτώχειας. (Παξοί) |
||
* Άφησε το γάμο και πήγε για πουρνάρια. |
* Άφησε το γάμο και πήγε για πουρνάρια. |
||
Γραμμή 340: | Γραμμή 340: | ||
* Αχάριστο ευλογείς, νεκρό δανείζεις. |
* Αχάριστο ευλογείς, νεκρό δανείζεις. |
||
* Αχθος αρούρης. |
* Αχθος αρούρης. |
||
** Ομηρικόν (Ιλιάς): «Βάρος της γης». |
*** Ομηρικόν (Ιλιάς): «Βάρος της γης». |
||
Αναθεώρηση της 14:44, 4 Μαΐου 2020
* Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω
- Ας καταστραφεί το παν.
- Ας είναι ελαφρό το χώμα που τον σκεπάζει.
- Από κακό δάσκαλο βγαίνει κακός μαθητής.(μεταφορ.)
- Άμα καείς από χυλό, φυσάς και το γιαούρτι.
- Α' που 'χασε το χοίρο του, όλο μουγκριές ακούει.
- Άβουλα του Θεού φύλλον 'κι λαΐσκεται. (Ποντιακή)
- Αβούλευτο είναι να γενεί χοίρου μαλλί μετάξι, των απανθρώπων τα παιδιά να' χουν τιμή και τάξη. (Παξοί)
- Άβρακος βρακί δεν είχε, το 'βαλε και χέστηκε. (Παξοί)
- Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου.
- Αγάλι αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι.
- Αγάλι αγάλι φύτευε ο γεωργός αμπέλι κι αγάλι αγάλι γίνηκε η αγουρίδα μέλι. (Παξοί)
- Αγάλια αγάλια κόνευε, αν θέλεις να προφτάσεις.
- Αγάλια αγάλια κότα μου και 'γω σε μαγειρεύω. (Λαγκαδιά Γορτυνίας)
- Αγάπαγε η Μάρω το χορό βρήκε και άντρα χορευτή.
- Αγαπάει ο θεός τον κλέφτη, αγαπάει και το νοικοκύρη.
- Αγάπα το γείτονά σου αλλά μη γκρεμίζεις και το φράχτη.
- Αγάπα τους φίλους σου με τα ελαττώματά τους.
- Αγγελική φωνή από γαϊδάρου στόμα.
- Αγέρας και γυναίκα δεν κλειδώνονται.
- Ἀγεωμέτρητος μηδεῖς εἰσίτω.
- Όποιος δεν γνωρίζει γεωμετρία να μην μπει. Ρητό γραμμένο πάνω απ' την πύλη της Ακαδημίας (του Πλάτωνα).
- Άγιας Άννης να λογιέσαι και να μη δοξολογιέσαι. (Παξοί)
- Αγιά Μαρίνα με τα σύκα και Άγιος 'Λιας με τα σταφύλια.
- Άγιος που δε θαυματουργεί, μηδέ δοξολογιέται.
- Αγιούτο στην αδυναμιά. (Παξοί)
- Αγιούτο: βοήθεια (ενετικό)
- Αγκάθια έχει στον κώλο του.
- Άγνωσται αι βουλαί του Κυρίου.
- Αγοράζει μα δεν πουλεί. (Παξοί)
- Άγουρος προξενητής για λόγου του κοιτάει. (Παξοί)
- Αγροίκου μη καταφρόνει ρήτορος.
- Αγρόν ηγόραζεν. (θρησκευτικό)
- Άδειο σακί δε στέκεται, γεμάτο δε λυγάει.
- Άδειο σακί ορθό δεν κάθεται. (Παξοί)
- Αδέρφια αγαπημένα, κάστρα που δεν παίρνονται.
- Αδέρφια ενωμένα, σπίτια ευτυχισμένα. (Παξοί)
- Αδερφός, κι ας ειν' κι οχτρός. (Κεφαλονίτικη)
- Άδης στον άδη και βρωμάει και τυρίλιας. (Παξοί)
- Άδουλος δουλειά δεν έχει, το βρακί του λύει και δένει.
- Άδουλος δουλειά δεν είχε το σκοινί λύνει και δένει. (Παξοί)
- Ἀεὶ κολοιὸς παρὰ κολοιῷ ἱζάνει.
- Ένα κοράκι βρίσκεται πάντα κοντά σ' ένα άλλο κοράκι.
- Ἀετοῦ γῆρας, κορυδοῦ νεότης.
- Τα γηρατειά του αετού διαρκούν όσο η νιότη του σπουργιτιού.
- Άι Βαρβάρα βαρβαρώνει, Άη Σάββας σαβανώνει κι Άη Θανάσης παραχώνει.
- Αιθίοπα σμήχεις. (αρχαιοελληνική)
- Παρόμοια με: "Τον αράπη κι αν τον πλένεις το σαπούνι σου χαλάς".
- Άιρα και κάιρα και κόκκινη μηλιά. (Παξοί)
- Άης Αντρέας έφτασε, το κρύο αντρειεύει.
- Άη Γιώργη μου ακριβός είσαι.
- Ακαμάτης νέος, γέρος διακονιάρης.
- Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον βαφτίσαμε.
- Ακόμα δεν τον είδανε και Γιάννη τονε κράξανε. (Παξοί)
- Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον εβγάλαμε.
- Άκουε γέρου συμβουλή και παιδεμένου γνώμη.
- Άκουσε γέρου συμβουλή και παιδευμένου γνώση.
- Άκουε πολλά και λέγε λίγα...
- Ακουέ τα από καρδίας.
- Ακριβός στα πίτουρα και φτηνός στ' αλεύρι.
- Ακριβοί στα πίτουρα, φτηνοί στα λάχανα.
- Αλάργα-αλάργα το φιλί για να 'χει νοστιμάδα.
- Αλαργινός ο κήπος δωριανά τα λάχανα. (Αρκαδία)
- Αλέθει καλά ο μύλος μου.
- Αλέθει ο μύλος ό,τι κι αν του ρίξεις. (Παξοί)
- Αλήθεια χωρίς ψέματα, φαΐ χωρίς αλάτι. (Παξοί)
- Άλλ' αντ' άλλα τα μεγάλα της Παρασκευής το γάλα.
- Άλλα είναι τ' άλλα κι άλλο της Παρασκευής το γάλα.
- Άλλα λέει η γιαγιά μου, άλλα ακούν τ`αυτιά μου.
- Άλλα λέει η θεια μου, άλλα ακούν τ`αυτιά μου.
- Άλλα λόγια ν' αγαπιόμαστε.
- Άλλα τα λεγόμενα κι άλλα τα γενόμενα.
- Άλλα τα μάτια του λαγού κι άλλα της κουκουβάγιας.
- Άλλαι μεν βουλαί ανθρώπων, άλλα δε Θεός κελεύει.
- Αλλού το όνειρο και αλλού το θαύμα
- Άλλώς έδοξε τοις θεοίς.
- Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τη σκούφια του αλλιώς.
- Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς.
- Άλλη η δουλειά του ναύτη, κι άλλη του καντηλανάφτη.
- Άλλη καμιά δε γέννησε, μόνο η Μαρία το Γιάννη. (Παξοί)
- Αλλήλων τα βάρη βαστάζετε (θρησκευτική)
- Αλί από 'κείνονε που δεν έχει νύχια να ξυστεί. (Παξοί)
- Αλί του που δεν έχει νύχια να ξυστεί.
- Αλί από 'κείνονε που δεν έχει ποιος να του φυσήξει το μάτι. (Παξοί)
- Αλί από 'κείνονε που λείπει από το γάμο του. (Παξοί)
- Αλί από 'κείνονε που τονε κλείνει η γης. (Παξοί)
- Αλί που το 'χει η κούτρα του να κατεβάζει ψείρες.
- Αλί που γιόμα καρτερεί και δείπνο από γειτόνους. (Ηπειρος)
- Αλίμονο του που δεν έχει και θεό δεν έχει. (Παξοί)
- Άλλο λάγιο κι άλλο τράγιο. (Παξοί)
- Άλλο ο χήρος (=χοίρος) γείτονας κι άλλο ο γείτονας γουρούνι. (Παξοί)
- Άλλο να σ' το λέω κι άλλο να το βλέπεις.
- Άλλοι να σε παινεύουνε κι εσύ να καμαρώνεις. (Παξοί)
- Άλλοι παπάδες ήρθανε, άλλα Βαγγέλια φέραν.
- Άλλοι παπάδες έρχονται, άλλα χαρτιά κρατάνε.
- Άλλοι Πάσχα κι άλλοι χάσκα. (Παξοί)
- Άλλοι περνώντας κι άλλοι καρτερώντας. (Παξοί)
- Άλλοι σπέρνουν και θερίζουν κι άλλοι τρών' και μαγαρίζουν.
- Άλλοι τα 'φαγαν τα σύκα κι άλλοι τα πληρώνουνε.
- Άλλος βάζει τη φωτιά κι άλλος βρίσκει τον μπελά.
- Άλλος γαμεί κι άλλος πλερώνει. (Παξοί)
- Άλλος έσπειρε κι άλλος θερίζει.
- Άλλος έχει τ' όνομα κι άλλος τη χάρη.
- Άλλος σπέρνει και τρυγάει, κι άλλος πίνει και μεθάει.
- Άλλος στου Κόκλα κι άλλος στου Πυρή. (Αρκαδία)
- Άλλος το μακρύ κι άλλος το κοντό.
- Άλλος χάσκει κι άλλος μεταλαβαίνει.
- Αλλοι τα γένια πεθυμούν, κι άλλοι που τα 'χουνε τα φτυούν.
- Αλλού βαρούν τα όργανα κι αλλού χορεύει η νύφη.
- Αλλού είν' ο καλόγερος κι αλλού είναι τα ράσα του.
- Αλλού ο παπάς κι αλλού τα ράσα του.
- Αλλού με τρίβεις δέσποτα, κι αλλού έχω τον πόνο.
- Αλλού με ξείς καλόγηρε κι αλλού με τρώει εμένα.
- Αλλού με τρίβεις Δέσποινα, κι αλλού εγώ πονάω.
- Αλλού πατάς κι αλλού κοιτάς.
- Αλλού τ' όνειρο κι αλλού το θάμα.
- Αλλού το όραμα και αλλού το θαύμα.
- Αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γεννούν οι κότες.
- Αλλού φωτίζει ο Θεός κι αλλού σκοτίζει. (Παξοί)
- Αλλού χτυπάει το νερό κι αλλού αλέθει ο μύλος.
- Αλλού τηρά κι αλλού βλέπει.
- Άλφα Κάπα αντιδαύλι. (Παξοί)
- Αλωνάρη με τ' αλώνια και με τα χρυσά πεπόνια.
- Άμα βλέπεις τη μάνα κλαις το παιδί. (Παξοί)
- Άμα δειπνείς και δε με δεις, σίγουρα λίγωση είναι. (Κρητική)
- Εννοεί τη σελήνη και τις φάσεις της.
- Άμα δεις λαγό εμπρός σου, τρεις φορές κάν' τον σταυρό σου.
- Άμα δεν βρέξει θα στάξει.
- Άμα δεν έχεις νύχια να ξυστείς, μη περιμένεις άλλον.
- Άμα δεν πάει ο Μωάμεθ στο βουνό, πάει το βουνό στον Μωάμεθ.
- Άμα δεν περισσέψει πάει να πει πως δεν φτάνει.
- Αμα δεν σε θέλουν στο χωριό μη ρωτάς για του παπά το σπίτι.
- Άμα δε φας θεριό, δε θεριεύεις.
- Άμα θέλει η νύφη και ο γαμπρός τύφλα νάχει ο πεθερός.
- Άμα θες σύντροφο άξο, πάρε νύφη από τη Νάξο.
- Άμα κι θέλω να φιλώσε ρωτώ που και κα εν το μάγουλο σ'. (Ποντιακή)
- Άμα δεν θέλω να σε φιλήσω ρωτώ που είναι το μάγουλό σου.
- Άμα κοιμάται ο γυιόκας μας, φαΐ δεν μας γυρεύει.
- Άμα φτυείς ψηλά, πέφτει στο πρόσωπο.
- Αν φτύσω πάνω φτύνω τα μούτρα μου, αν φτύσω κάτω φτύνω τα γένια μου.
- Αμαρτία εξομολογουμένη ουκ έστι αμαρτία.
- Αμαρτία εξομολογημένη, η μισή συγχωρεμένη.
- Αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα.
- Άμε διάολε στ' Αρκάδι. (Ρέθυμνο)
- Αμ' έπος αμ' έργον.
- Αμίλητος σαν ψάρι.
- Αμίλητος τρελός, για φρόνιμος περνιέται.
- Ανάγκα και θεοί πείθονται.
- Ἀνάγκᾳ δ᾿ οὐδὲ θεοὶ μάχονται.
- Την ανάγκη ούτε οι θεοί οι ίδιοι μπορούν να την νικήσουν (ρητό του Σιμωνίδη του Κέϊου).
- Ανάθρεψε τον ποντικό να φάει το μαλλί σου.
- Αναπέτα πεταλούμ', αλά πέρδικα καλούμ'. (Παξοί)
- Ανάποδα, σαν τον κάβουρα.
- Αν αρτυθείς να είν΄αρνί αν κλέψεις ναν΄χρυσάφι κι αν αγαπήσεις και καμιά να τη ζηλεύει η γειτονιά. (Αθηναϊκή)
- Αν αρτυθώ να φάω αρνί αν κλέψω νάναι ψάρι κι αν αγαπήσω και κανεί να είναι παλληκάρι. (Αθηναϊκή)
- Ανάρια ανάρια το φιλί για να 'χει νοστιμάδα.
- Άναψε τ' αγίου δυο κεριά και του δαιμόνου πέντε.
- Ανεμομαζώματα, διαβολοσκορπίσματα.
- Αν βάζεις τον κώλο σου να σου κάνει δουλειά, σκατά δουλειά θα κάνει.
- Αν βρέξει ο Μάρτης δυό νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σ' εκείνον τον ζευγά πού 'χει πολλά σπαρμένα.
- Αν δεις καράβι στο βουνό, μουνί τό'χει τραβήξει.
- Αν δεν αστράψει, δε βροντά, κι αν δε βροντά δε βρέχει.
- Αν δεν βρέξεις κώλο, δεν τρως ψάρι.
- Αν δεν βρέξεις πόδι δεν τρως μπαρμπούνι.
- Αν δεν δουλέψεις την αυγή, γυμνός θα είσαι τη Λαμπρή.
- Γλυκός ο ύπνος το πρωί, γδυτός ο κώλος τη Λαμπρή.
- Αν δεν έρθει μοναχή της, μην την καρτεράς την τύχη.
- Αν δεν έχεις νύχια να ξυθείς, μην περιμένεις να σε ξύσουν οι άλλοι.
- Αν δεν ήταν οι βρωμιές δεν θα πουλούσαν το σαπούνι. (Παξοί)
- Αν δεν κλάψει το παιδί, δεν το βυζαίν' η μάνα.
- Αν δεν κλάψει το παιδί μικρό, κλαίει η μάνα μεγάλη.
- Αν δεν κλωτσήσει ο γάιδαρος, δεν τον ξεφορτώνουν.
- Αν δεν κουνήσει η σκύλα την ουρά της, ο σκύλος δεν πάει κοντά της.
- Αν δεν λαλήσει ο τζίτζικας, δεν είναι καλοκαίρι.
- Αν δεν παινέψεις το σπίτι σου θα πέσει να σε πλακώσει.
- Αν δεν σε κλάσει μάστορας δεν γίνεσαι τεχνίτης.
- Αν δεν το δείχνει η γίδα, το δείχνει το κέρατό της.
- Αν δεν φας το 'θεριό', θεριό δεν γίνεσαι (Σμύρνη)
- Αν είν' παππάς και λειτουργά, η αυγή θα μας το δείξει.
- Αν είσαι και λελέκι, δεν είσαι και χατζής.
- Αν είσαι και παπάς, με την αράδα σου θα πας.
- Αν έκαναν όλες οι μέλισσες μέλι θα το 'τρωγαν και οι γύφτοι.
- Αν έχεις νύχια, ξύσου.
- Αν έχεις τύχη διάβαινε και ριζικό περπάτει.
- Αν ήταν η ζήλεια ψώρα, θα κολλούσε όλη η χώρα.
- Αν ήταν η δουλειά καλή θα δούλευε κι ο Δεσπότης.
- Αν ήταν καλή η γυναίκα, θα είχε και ο Θεός μια.
- Αν ήταν το βιολί ψωλή, θα το παίζανε πολλοί.
- Αν θα ζυμώσεις το ταχύ, αποβραδίς κοσκίνα.
- Αν πας στο μύλο θα αλευρωθείς και αν πας στον καρβουνιάρη θα μουτζουρωθείς.
- Ανθρακες ο θησαυρός.
- Αν ίσως βρέξει ο Τρυγητής, χαρά στον τυροκόμο.
- Αν καθίσεις με στραβό, το πρωί θ' αλληθωρίζεις.
- Αν κελαηδάει ο γάιδαρος, γκαρίζουν τ' αηδόνια. (Κεφαλονίτικη)
- Αν όλοι μπάμπλοι (ζωήφια) κάναν μέλι θα έκανε και ο σκατό-μπαμπλος (Ν.Σκοπός,Σερρών)
- Αν πεθάνω από συνάχι, η πανούκλα μούντζες να 'χει.
- Αν ρίξει ο Απρίλης δυο νερά κι Μάρτης άλλο ένα, χαρά σ’ αυτό το γεωργό που ’χει πολλά σπαρμένα.
- Αν ρίξει ο Απρίλης δυο νερά κι Μάρτης άλλο ένα, χαρά σ’ αυτό το ζευγά που ’χει πολλά σπαρμένα.
- Αν σ' αρέσει μπάρμπα-Λάμπρο ξαναπέρνα από την Άνδρο. (Ιστορική)
- Αν τα χάσει ο μήνας δεν τα χάνει ο χρόνος. (Παξοί)
- Αν τινάξει ο μυλωνάς, τα ρούχα του κάνει πίτα και κουλούρια. (Παξοί)
- Ανδρός χαρακτήρ εκ λόγου γνωρίζεται.
- Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος.
- Ανέγνων, έγνων, κατέγνων.
- Διάβασα, κατανόησα, καταδίκασα. Η γνωστή φράση του Ιουλιανού του παραβάτη, όταν διάβασε βιβλίο με περιεχόμενο χριστιανικό γραμμένο σε αρχαίους στίχους.
- Ανήρ ο φεύγων και πάλι μαχήσεται.
- Αυτός που αποφεύγει τη μάχη στο τέλος θα τη δώσει.
- Άνθρακες ο θησαυρός.
- Ἄνθρωπον ζητῶ.
- Το έλεγε ο Διογένης ο Κυνικός.
- Άνθρωπος αγράμματος, ξύλο απελέκητο.
- Ἄνθρωπος μικρὸς κόσμος.
- Δημόκριτος.
- Ανοικοκύρευτος γαμπρός, πάει στους πέντε ανέμους. (Παξοί)
- Αντί να βογκάει ο γάιδαρος, βογκάει το σαμάρι.
- Αντί να τρίζει η άμαξα, τρίζει ο αμαξηλάτης.
- Άντρας χωρίς μουστάκι, αυγό χωρίς αλάτι. (Κρήτη)
- Άντρας ψηλός και άγγελος, κοντός πομπή και γάνα, ψηλή γυναίκα άχαρη, κοντή χαραμαντάνα.
- Ανύπαντρος προξενητής, για λόγου του γυρεύει.
- Ανύπαντρος σαν παντρευτεί δεν πρέπει να χορεύει, μόνο σακί στον ώμο του κριθάρι να μαζεύει. (Παξοί)
- Άνω ποταμών (αρχαία έκφραση για το υπερβολικό και εν τέλει απαράδεκτο).
- Αξίζει μια γερόκοτα σαράντα πουλακίδες.
- Άξιος είναι στο φαί και γρήγορος στον ύπνο.
- Απ' αγκάθι βγαίνει ρόδο κι από ρόδο βγαίνει αγκάθι.
- Απ' όλα έχει ο μπαξές.
- Απ' όνων εις ίππους.
- Το έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες, όταν θέλανε να καταδείξουνε άνθρωπο που αναρριχήθηκε από τα χαμηλά.
- Απ' όπου κι αν τον πιάσεις λερώνεσαι.
- Απ' τ' αυτί δεν κουτσαίνει τ' άλογο.
- Απ' τ' αυτί και στο δάσκαλο.
- Απ' τα ψηλά στα χαμηλά.
- Απ' την αρχή του Θεριστή, του δρεπανιού μας η γιορτή.
- Απ' τη λεχώνα κι απ' τη μαμή, πάει εχάθει το παιδί. (Αρκαδία)
- Απ' το διάολο έρχεται τ' αρνί, στο διάολο γυρίζει το τομάρι.
- Απ' το κεφάλι βρωμάει το ψάρι.
- Το ψάρι βρωμάει απ' το κεφάλι.
- Απ' τ' ολότελα, καλή ειν' κι η Παναγιώταινα.
- Απ' το σπίτι κι η τιμή, απ' το σπίτι κι η πομπή. (Παξοί)
- Απ' το χέρι ως το στόμα είναι πολύς καιρός ακόμα.
- Από κύλικος μέχρι χειλέων πολλά πέλει.
- Από την πόρτα σου περνώ, θωρώσε αλευρωμένη κι αμέσως το κατάλαβα πως τηγανίζεις ψάρια.(Κρήτη)
- Απ' τον Άννα στον Καϊάφα.
- Απέξω κούκλα κι από μέσα πανούκλα.
- Άπιαστα πουλιά, χίλια στον παρά.
- Άπλωνε το πόδι σου, κατά το πάπλωμα σου.
- Από Αύγουστο χειμώνα κι από Μάρτη καλοκαίρι.
- Από δήμαρχος, κλητήρας.
- Από δυο χωριά χωριάτες.
- Από θεού άρξασθαι.
- Από μήλον ως αυγόν, νά κυρά λουκάνικον.
- Από μικρό κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια.
- Από τρελό κι από παιδί μαθαίνεις την αλήθεια.
- Από ζουρλό και μεθυστή μαθαίνεις την αλήθεια.
- Από μικρός στα βάσανα.
- Από μουλωχτά σκυλιά να φοβάσαι.
- Από μυλωνάς, δεσπότης.
- Από πίτα που δεν τρως, τι σε μέλει κι αν καεί.
- Από τα μετρημένα τρώει ο λύκος. (Παξοί)
- Απο τ' αυγό στην όρνιθα κι από τ' αρνί στο βόδι. (Κεφαλλονιά)
- Από την πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλα.
- Από την πόρτα σου περνώ, βήχω και ξεροβήχω, και αν δε μ' ανοίξεις για να μπω, σου κατουρώ τον τοίχο.
- Από την Σκύλλα στη Χάρυβδη.
- Από το ένα αυτί μπαίνει κι απ' το άλλο βγαίνει.
- Απόκριες στο σπίτι σου και Λαμπριά όπου λάχει. (Παξοί)
- Απορία ψάλτου, βηξ.
- Απρίλης-γκρίλης. (Παξοί)
- Απρίλης Μάης κουκιά μεστωμένα. (Ανατ. Κρήτη)
- Αραία-αραία για να φαινόμαστε καμμιά σαρανταρέα.
- Αρβανίτη αν κάνεις φίλο, κράτα και κανένα ξύλο.
- Κάνεις το χωριάτη φίλο; Κράτα και κομμάτι ξύλο.
- Αργά-αργά τα όργανα κι αρχοντικός ο γάμος.
- Αργεί ο Θεός και σκάει ο φτωχός.
- Αργία μήτηρ πάσης κακίας.
- Άρες μάρες κουκουνάρες.
- Άρες μάρες κουκουνάρες, καί οι τρύπιες οι χουλιάρες.
- Άρκον σα ξύλα έστειλαν, και γρίζεψεν το δάσος. (Ποντιακή)
- Άρμεγε λαγούς και κούρευε χελώνες.
- Άρμεγε και κούρευε, χέζε και δερμάτιαζε.
- Αρνί κατσίκι τριήμερο, γουρούνι δωδεκαήμερο, μουσκάρι σαρανταήμερο και πάλι κρίμα ένε. (Κεφαλλονιά)
- Αρνιά κι ερίφια το Μάη μήνα δείχνουν. (Σύρος)
- Άρπαξε να φας και κλέψε νάχεις.
- Άρτσι, μπούρτζι και λουλάς.
- Άρτσι πέλαο μ' έριξε. (Παξοί)
- Αρχή σοφίας, φόβος Κυρίου.
- Αρχηγού παρόντος, πάσα αρχή παυσάτω.
- Αρχή άνδρα δείκνυσι.
- Ἀρχὴ μεγίστη τοῦ βίου τά γράμματα.
- Αριστοτέλης.
- Αρρώστου χείλη φαίνονται και νηστικού μαγούλες.
- Ασημένια μου λαλιά, χρυσή μου βουβαμάρα.
- Ας με λένε Βοϊβοντίνα κι ας ψοφώ από την πείνα.
- Ας μπαίνει ο κόσμος κι ας λέει ο κόσμος. (Παξοί)
- Ας πηδάμε κι ας γελάμε για να λεν πως δεν πεινάμε.
- Ασθενής και οδοιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει.
- Άσπρα μαλλιά στην κεφαλή... κακά μαντάτα στην ψωλή. (σκωπτικό-χιουμοριστικό)
- Άσπρα στο πουγκί, ψάρια στο βουνί.
- Άσπρος γεννιέται ο κόρακας και μαύρος κατανταίνει. (Παξοί)
- Άσπρος ήλιος, μαύρη ημέρα.
- Άσχημέ μου στρώσε τάβλα, όμορφέ μου τι θα φάμε. (Παξοί)
- Άσχημη στην κούνια, όμορφη στη ρούγα.
- Άσχημο παιδί στην κούνια, όμορφο στη ρούγα.
- Αυγό να πάρεις απ' αυτόν δεν έχει κρόκο μέσα.
- Αύγουστε, καλέ μου μήνα, να 'σουν δυο φορές τον χρόνο.
- Αυτά που θες ξενέρωτος, τα κάνεις μεθυσμένος.
- Αυτός είναι βίος και πολιτεία.
- Αυτός είναι απ' του διαόλου τη μάνα.
- Αὐτοῦ γὰρ Ῥόδος καὶ πήδημα.
- Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα.
- Αφεντικά και δούλοι, το ίδιο ούλοι. (με αρνητική διάθεση)
- Άφες αυτοίς. Ου γαρ οίδασι τί ποιούσι.
- Αφήνω γεια τση φτώχειας. (Παξοί)
- Άφησε το γάμο και πήγε για πουρνάρια.
- Αφού έκαμες την εκκλησιά κάμε και τ' άγιο βήμα.
- Άφωνος ιχθύς.
- Αχάριστο ευλογείς, νεκρό δανείζεις.
- Αχθος αρούρης.
- Ομηρικόν (Ιλιάς): «Βάρος της γης».